پیش‌تر نیز روزنامه آمریکایی والاستریتژورنال به نقل از دیپلمات‌های اروپایی گزارش داده بود که کانال ارتباط مالی با ایران در یکی از دو کشور فرانسه یا آلمان تشکیل خواهد شد. همچنین چندی پیش پایگاه خبری المانیتور ادعا کرده بود که کشورهای اروپایی ممکن است چندین «کانال ویژه مالی» برای مبادله کالاهای مختلف با ایران راه‌اندازی کنند.
به گزارش «ایسنا» به نوشته نشریه ویرتشافتز‌‌وخه، دیپلمات‌ها می‌گویند که فرانسه و آلمان برای حفظ کانال‌های پرداخت به ایران به منظور ادامه تجارت میان اتحادیه اروپا و جمهوری اسلامی بر سر یک سازوکار مالی ویژه توافق کرده‌اند که براساس آن، قرار است شرکت مربوطه در فرانسه باشد و رئیس آن از آلمان انتخاب شود. به گفته این دیپلمات‌ها، تاکنون ۹ کشور برای کار با این سازوکار مالی اعلام آمادگی کرده‌اند، از جمله ایتالیا، اسپانیا، اتریش و بنلوکس (اتحادیه اقتصادی – سیاسی هلند، بلژیک و لوکزامبورگ). این سازوکار به تجارت در حوزه کالاهای بشردوستانه همچون غذا و دارو محدود خواهد بود که هدف تحریم‌های آمریکا قرار نگرفته است. به نوشته این روزنامه، از نظر اروپایی‌ها که ابتدا این سازوکار را با هدف دور زدن تحریم‌های آمریکا ایجاد کردند، این اقدام ارزش سیاسی بسیار بالایی دارد. این دیپلمات‌ها در این‌باره می‌گویند: «برای ما بسیار حائز اهمیت است که از منافع شرکت‌های‌مان و استقلال اقتصادمان در برابر آمریکا محافظت کنیم.»
پیش‌تر نیز روزنامه آمریکایی والاستریتژورنال به نقل از دیپلمات‌های اروپایی گزارش داد که کانال ارتباط مالی با ایران در یکی از دو کشور فرانسه یا آلمان تشکیل خواهد شد. بر پایه این گزارش، در صورتی که نهاد مالی مزبور در فرانسه تشکیل شود، ریاست آن با یک مقام آلمانی خواهد بود و چنانچه در آلمان تشکیل شود، ریاست آن را یک فرانسوی به‌عهده می‌گیرد. اتحادیه اروپا ابراز امیدواری کرده که در آغاز بیش از ۱۰ کشور اروپایی در این سازوکار مالی مشارکت کنند و در آینده احتمالا کشورهای بیشتری مانند چین به این گروه بپیوندند.
تلاش پاریس و برلین
در واقع عدم تمایل برخی از کشورهای اروپایی برای میزبانی «سازوکار ویژه مالی» در جهت نجات برجام موجب شده است آلمان و فرانسه خود دست به‌کار شده و برای حفظ توافق هسته‌ای آخرین تلاش‌ها را انجام دهند. این درحالی است که مدافعان این مکانیزم مالی بر این باورند که تاثیر آن محدود خواهد بود. از سوی دیگر عباس عراقچی و علی‌اکبر صالحی در دیداری با نمایندگان اروپایی تاکید کرده‌اند در صورت تعلل در اجرای تعهدات اروپا، ایران براساس منافع خود تصمیم خواهد گرفت. چند دیپلمات اروپایی در رابطه با روند پذیرش میزبانی مکانیزم مالی ویژه از سوی اتحادیه‌اروپا برای تجارت با ایران به روزنامه والاستریتژورنال خبر داده‌اند که فرانسه و آلمان به‌طور مشترک تلاش خود را به‌کار بسته‌اند تا تلاش‌های اتحادیه اروپا برای نجات کانال پرداخت مالی و مقابله با تحریم‌های آمریکا را به سرانجام برسانند. این نهاد که با عنوان سازوکار ویژه مالی اروپا (SPV) شناخته می‌شود، از یک نظام اعتباری برای تسهیل پرداخت‌های مربوط به تبادل کالا میان ایران و اروپا استفاده می‌کند؛ به شکلی که نیاز به تراکنش مالی با بانک‌های اروپایی نباشد.
گزارش‌های منتشر شده حاکی از اخبار بدی برای کشتی‌هایی است که قصد انتقال نفت‌خام ایران را دارند. یکی از دلایل این موضوع آن است که واشنگتن از میزبانی کشورهای اروپایی برای مکانیزم مالی مذکور ممانعت کرده است چراکه همواره هشدار می‌دهد انجام چنین اقدامی می‌تواند عواقب اقتصادی برای آنها درپی داشته باشد. این دیپلمات‌ها در ادامه به این روزنامه آمریکایی در مورد تهدیدات پیش‌روی برجام گفته‌اند که فشار آمریکا بر اتریش و لوکزامبورگ موجب شد تا این دو کشور میزبانی مکانیزم مالی را که از سوی اتحادیه‌اروپا درخواست شده بود، رد کنند. این مساله گمانه‌زنی‌ها در مورد شکست تلاش اروپا برای نجات برجام را افزایش داده است.
به گفته آنها در پاسخ به این تهدید آلمان و فرانسه وارد میدان شده‌اند. دولت بریتانیا نیز درحال تصمیم‌گیری در مورد همراه شدن با برلین و پاریس است. این نهاد قرار است از سوی آلمان و فرانسه تامین مالی شود و به‌طور مستقیم مالکیت آن را کشورهای اروپایی مشارکت‌کننده برعهده خواهند داشت تا مصونیتی برای آنها در قبال تحریم‌های آمریکا ایجاد شود. انتظار نمی‌رود که این کانال مالی دارای منابع قابل‌توجهی باشد و حتی حامیان آن بر این باورند که تاثیرات اقتصادی آن نیز محدود خواهد بود با این حال واشنگتن در تلاش است تا این حرکت اروپا را خنثی کند.
ریچارد گرنل، سفیر آمریکا در آلمان با انتقاد از این اقدام اروپا تاکید کرد که این‌گونه تلاش‌ها برای دور زدن تحریم‌های آمریکا حرکت هوشمندانه‌ای نیست. وی افزود: «آمریکا آن دسته از موسسات و بنگاه‌های مالی را که در این تاکتیک‌ها مشارکت کنند مورد هدف تحریم‌های ثانویه قرار می‌دهد.»
فدریکا موگرینی، مسوول سیاست‌خارجی اتحادیه‌اروپا ماه سپتامبر در نیویورک برای نخستین‌بار اعلام کرد که اتحادیه‌اروپا کانالی را برای دور زدن تحریم‌های آمریکا در تجارت با ایران ایجاد می‌کند.
انتقاد ایران از تعلل اروپا
ایران تاکید دارد که بدون حمایت اروپایی‌ها ممکن است از توافق هسته‌ای خارج شود و فعالیت‌های هسته‌ای خود را از سربگیرد. در همین راستا علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران روز دوشنبه 26 نوامبر در بروکسل گفت: «امیدوارم پیش از آنکه فرصت به اتمام برسد طرف‌ها به یک دستاورد قابل‌توجه برسند تا توافق ادامه یابد.» صالحی افزود که این تلاش‌ها باید هرچه زودتر به نتیجه عملی برسد. عباس عراقچی، معاون وزیر امورخارجه نیز در همین نشست گفت: «اعمال مجدد تحریم‌های آمریکا، بهره‌مندی ایران از مزایای برجام را به صفر نزدیک کرده است.» معاون سیاسی وزیر امورخارجه ایران ضمن تاکید بر پایبندی کامل جمهوری اسلامی ایران به تعهدات خود مطابق برجام، خواستار تسریع در اجرای کارآمد و پیگیرانه تعهدات سایر اعضای برجام، به‌ویژه اتحادیه اروپا و کشورهای اروپایی شد.
راهکار پیشنهادی اروپا
از دیگر سو علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی روز چهارشنبه «SPV»(کانال مالی ایران - اروپا) را یکی از راهکارهای پیشنهادی اروپا برای بهره‌مند شدن ایران از شرایط اقتصادی برجام عنوان کرد و گفت: «مراحل آخر آن طبق گفته خودشان درحال طی شدن است.» هفته گذشته هم به گزارش خبرگزاری میزان صالحی در حاشیه مراسم «دوازدهمین مجمع عمومی حزب موتلفه اسلامی» در جمع خبرنگاران در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه سرانجام تعهدات اروپا به کجا رسیده است، گفت: «اروپایی‌ها مدتی است که متعهد شده‌اند راهکاری را برای جبران خلأ به‌وجود آمده ایجاد کنند تا بهره‌مندی ایران از شرایط اقتصادی برجام محقق شود.» او افزود: «یکی از راهکار‌هایی که پیشنهاد کردند تحت عنوان «SPV»[کانال مالی ایران و اروپا] است که مراحل آخر آن طبق گفته خودشان درحال طی شدن است.» رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: «آنها به ما گفته‌اند ایجاد اجماع بین بیست و هفت کشور کار آسانی نیست، ضمن اینکه آمریکایی‌ها هم همه تلاششان را کرده بودند که نگذارند این راهکاری که اتحادیه اروپا اتخاذ کرده به سرانجام برسد، اما مراحل آن درحال طی شدن است. » صالحی با بیان اینکه بنده در بروکسل بودم و همکاران دیگر از جمله در وزارت امورخارجه نیز در تماس هستند، افزود: «با توجه به قول و وعده‌ای که داده‌اند، امیدواریم تا قبل از سال جدید میلادی این وعده عملی شود.» به گفته رئیس‌سازمان انرژی اتمی، در بروکسل، آقای کنیته کمیسیونر اتحادیه اروپا و آقای ریستوری هر دو گفته بودند که اروپا در نظر دارد برای معاملات نفتی خود با کشورهای دیگر غیر از ایران که حجمی بالای سیصد میلیارد یورو است از این به بعد این معاملات را با یورو انجام دهد.
نظر شما