صاحب‌خبر - گروه فرهنگی : رسانه ملی علاوه‌ بر آنکه می‌تواند مهمترین رسانه جمعی برای آموزش و تربیت باشد به نوعی ویترین سلیقه یک ملت است و بهتر است به جایگاهی برای نمایش خشم پنهان مجریان تبدیل نشود. اکبر عالمی‌از مجریان قدیمی‌تلویزیون درباره اهمیت اجرا و تاثیرگذاری مجری روی مخاطب گفت: مجریان برنامه‌های تلویزیونی، ویترین سلیقه یک شبکه و حتی یک ملت هستند و منش یک مجری رسمیت می‌طلبد و قرار است به فرزندان حافظ، سعدی، مولانا و نظامی‌سلیقه سخن گفتن یاد دهد. صدا و سیما رسانه‌ای است که به گفته مدیرانش بخش مهمی‌از سبد کالای فرهنگی کشور را تامین می‌کند. رسانه‌ای که خیلی راحت در دسترس ۸۰ میلیون مخاطب قرار دارد و یک اتفاق آن می‌تواند بعد از فروکش کردن حاشیه‌ها و موج واکنش‌های رسانه‌ای و مردمی‌به مرحله جدیدی از تغییر در فرهنگ بینجامد؛ مساله‌ای که بیش از هرچیز مدیران بزرگترین سازمان رسانه‌ای کشور باید متوجه آن باشند و براساس همین حساسیت‌ها بدانند که چه کسانی را در مقابل قاب این جعبه جادویی می‌نشانند و یا حتی چه کسانی را در پشت صحنه برنامه‌ها به مدیریت اتاق فکرها در شبکه (اگر وجود داشته باشد) می‌گمارند.مرتضی میرباقری معاون سیما هر بار از آمار بالای مخاطبان رسانه ملی خبر می‌دهد اما باید دید آیا به میزانی که روی این آمار تاکید می‌شود روی به کار گرفتن مدیران متخصص، مجریان کاربلد و با درایت و همه آنچه که در برنامه‌های زنده و تولیدی در مقابل دیدگان جمعیت ۸۰ میلیونی کشور قرار می‌گیرد هم تاکید می‌شود؟مخاطب ممکن است روی آنتن شاهد اتفاقاتی باشد که آنها را از چشم مجریان سیما ببیند اما شاید مساله اصلی پشت صحنه این رخدادها است به این مفهوم که نبود تهیه کننده، کارگردان و سردبیران باسواد باعث بروز اتفاقات جلو صحنه می‌شود. شاید نبود نظارت‌های محتوایی بر رویکرد آنچه روی آنتن اتفاق می‌افتد و یا حتی رقابت مجریان در ارایه قدرت نمایی و یا در مراحل بعد خودنمایی و خودخواهی تهیه کنندگان و برنامه سازان باشد که حاشیه‌های این روزهای رسانه ملی را رقم می‌زند. اتفاقی که در شبکه شما بین آرش ظلی‌پور مجری برنامه «من و شما» و مسعود فراستی منتقد سینما رخ داد مناقشات بسیاری را به وجود آورد و موجی از واکنش‌های رسانه‌ای و مردمی‌را در برداشت که از رفتار یک مجری جوان در برابر یک منتقد پیشکسوت به عنوان مهمان برنامه سخن گفتند؛ رفتاری که جای نقد بسیار داشت و از حداقل المان‌های حرفه‌ای اجرا برخوردار نبود. برخورد مجری، برنامه ساز، داور یک مسابقه و یا ... با «مهمان» و «شرکت کننده مسابقات» و در نظر نگرفتن «شأن» این مهمان رویکردی است که پیش از این هم در کنش و واکنش‌های غیرمحترمانه روی آنتن تلویزیون دیده شده است این رفتار که در برنامه‌های تلویزیونی مجری و برنامه ساز که تریبونی در دست دارند به نقد غیرحرفه‌ای و غیراصولی مخاطب و در واقع تخریب وی با کلمات توهین آمیز بپردازند فقط به همین یک بار منحصر نشده است. چندی پیش نیز فیلمی‌از برنامه «دستپخت» که یک مسابقه آشپزی است در شبکه‌های اجتماعی دست به دست شد که در آن داور مسابقه غذای شرکت کننده را لایق سطل زباله می‌دانست. این داور بعدا در گفتگویی عنوان کرد که عذرخواهی نمی‌کند چون ترجیح می‌دهد شاگرد خوبی تربیت کند!. در فیلمی‌دیگر که باز در فضای مجازی بسیار به اشتراک گذاشته شد قسمتی از مسابقه «برنده باش» با اجرای محمدرضا گلزار دیده می‌شود که در آن برنامه گلزار با اصرار از شرکت کننده مسابقه می‌پرسد برای پنج میلیونی که از این مسابقه برده است چه برنامه‌ای دارد و دیالوگ‌هایی رد و بدل می‌شود که در نهایت شرکت کننده می‌گوید، می‌خواهد قسط‌هایش را بپردازد. جواب گلزار در این برنامه هم، نشان دهنده نحوه دیگری از رفتار است که در آن «شأن» مهمان مقابل مجری زیر سوال می‌رود که این اقدام حتی واکنش‌های منتقدانه کاربردان فضای اجتماعی و طرفداران این سوپراستار سینمای ایران را به دنبال داشت.از این نمونه رفتارها در تلویزیون پیش از این هم دیده شده و هر بار مخاطبان را به خشم و واکنش‌های چند روزه واداشته است اما اثری که بر جای می‌ماند بسیار بیشتر است و حتی تکرار آن انگار در راستای رشد مجری سالاری، برخوردهای جسارت آمیز و جدلی برای نمایش نوعی قدرت است که همچنان که گفته شد می‌تواند ریشه‌ای در پشت صحنه داشته باشد. تذکر قبلی شورای نظارت به ظلی‌پور و چند مجری دیگر محمدحسین صوفی دبیر شورای نظارت بر سازمان صداوسیما نیز درباره افزایش فرهنگ جسارت به مخاطب و مهمان در برنامه‌های صداوسیما بیان کرد: ما هم این رفتارها را تایید نمی‌کنیم و حتی با موارد اندکی که رخ داده است برخورد کرده‌ایم اما اینطور نیست که بتوانیم بگوییم این مساله تبدیل به یک فرهنگ شده است.وی افزود: زمانی می‌توانیم، بگوییم یک روند دارد، اتفاق می‌افتد که شاهد تعداد زیادی از این اتفاقات باشیم. ما در شبکه‌های رادیویی و تلویزیونی مجریان بسیار زیادی داریم که اکثرا هم با سابقه و با سواد هستند و در میان این تعداد تنها شاهد اندک تخلفاتی بودیم که حتما هم با این متخلفان توسط سازمان صداوسیما برخورد می‌شود.دبیر شورای نظارت بر سازمان صداوسیما درباره نبود فرهنگ عذرخواهی توسط افرادی که مرتکب این خطاها شده‌اند مثل داور «دستپخت» و بی‌احترامی‌او به شرکت‌کننده یادآور شد: در رادیو و تلویزیون مسئول یک برنامه تهیه‌کننده است و در آن برنامه تهیه‌کننده به جای داور عذرخواهی کرد.صوفی درباره نظارت بر رویکرد مجریان در تلویزیون گفت: وقتی که شما تخلفی را مشاهده می‌کنید، معنایش این نیست که نظارتی وجود ندارد. نظارت یا به صورت مردمی‌است یا از طرف نهادهای قانونی و یا نهادهای درون سازمانی و در حال حاضر هر سه نظارت در سازمان صداوسیما وجود دارد و فعال است.وی اضافه کرد: شورای نظارت گزارش‌های مشروحی از این تخلفات تهیه می‌کند به‌طور مثال همین مورد اخیری که در شبکه شما رخ داده است با متخلفان این موضوع چه از طرف شبکه و چه از طرف سازمان صداوسیما برخورد انجام شده و حتی بنده اطلاع دارم که برخوردی که با مجری برنامه شده بسیار سخت‌تر از برخوردی است که در رسانه‌ها منتشر شده است. البته چند ماه پیش نیز شورای نظارت در مورد رفتار نامناسب این مجری و یکی دو نفر دیگر، گزارش مشروحی را برای سازمان صداوسیما ارسال کرده بود که منجر به تذکر به این افراد هم شد.صوفی اظهار کرد: هر کسی در صداوسیما تخلفی انجام دهد قطعا با آن برخورد می‌شود و قطعا رسانه‌ای خوب است که تخلفاتش به صفر برسد با این حال دیکته نانوشته غلط ندارد و در این حجم زیادی که برنامه پخش می‌شود به‌ نظرم این مسایل پیش می‌آید. از طرف دیگر باید تاکید کرد که اگر نظارت قوی از طرف شورای نظارت بر صداوسیما نبود، مشخص نبود که این تخلف‌ها چقدر بیشتر می‌شد. مجریان تلویزیون، ویترین سلیقه یک ملت هستند اکبر عالمی‌از مجریان قدیمی‌تلویزیون درباره اهمیت اجرا و تاثیرگذاری مجری روی مخاطب به مهر گفت: مجریان برنامه‌های تلویزیونی، ویترین سلیقه یک شبکه و حتی یک ملت هستند به این معنا که اگر ما زبان ملت را ندانیم و مثلا تلویزیون کشوری خارجی را تماشا می‌کنیم از زبان بدن، پوشش، دکوراسیون و... به سلیقه آن ملت پی می‌بریم.وی ادامه داد: منش یک مجری رسمیت می‌طلبد و قرار است به فرزندان حافظ، سعدی، مولانا و نظامی‌سلیقه سخن گفتن یاد دهد و ما هویت خود را در این آب و خاک از چنین شاعرانی دریافت می‌کنیم.این مجری قدیمی‌صداوسیما با اشاره به مخاطب فراگیر تلویزیون عنوان کرد: صد سال پیش بهترین نویسندگان کره زمین آرزو داشتند بیش از هزار مخاطب در برابر آنها باشد و امروز ضعیف‌ترین و کم‌مخاطب‌ترین شبکه‌های تلویزیونی حداقل پنج میلیون مخاطب دارند.وی با اشاره به حضور خود در تلویزیون متذکر شد: من همواره با یک ترس مقدس در تلویزیون حضور پیدا کرده‌ام، این ترس مقدس و تعهد مجری باید همیشه حفظ شود و نباید احساس کنیم که تلویزیون ملک طلق ماست. این استاد دانشگاه درباره ساختارشکنی توسط مجریان تلویزیون بیان کرد: گاهی مجری می‌خواهد نوآوری داشته باشد و یا نوعی جدل در گفتگو ایجاد کند اما اگر همه برنامه‌های‌هاردتاک را هم تماشا کنید با نوعی عقلانیت، شعور، دانش و درایت توام است نه با توهین به ساحت مهمانی که به برنامه دعوت کرده‌اند.این گوینده با تاکید بر آداب سخن گفتن توضیح داد: اینکه می‌گوییم مودب حرف بزنیم مبادا تفسیر شود که مقدس و رسمی‌سخن گوییم و یا مانند استادان ادبیات واژگان را ادا کنیم بلکه برنامه تلویزیونی می‌تواند صمیمی‌باشد اما از توهین به دور باشد. ما اکنون مجریانی در تلویزیون داریم که فقط اعتماد به نفس دارند و از سواد و بیان و زبان بدن بهره‌ای ندارند. برخی از این مجریان حتی نحوه پوشش را نمی‌دانند و من مردانی را می‌بینم که در کسوت مجری کت و شلوار براق می‌پوشند در حالیکه مجری باید پوششی متعارف داشته باشد و این پوشش‌ها یک نوع اعوجاج محسوب می‌شود. رابطه مهمان و میزبان در یک برنامه مطرح است نه جنگ! مرتضی حیدری گوینده اخبار و مجری برنامه‌های سیاسی و مناظره‌ها نیز در بخشی از این گفتگو با اشاره به رویکرد برنامه‌های چالشی عنوان کرد: من برنامه «من و شما» و اتفاق رخ داده بین آرش ظلی‌پور و مسعود فراستی را ندیدم و درباره آن برنامه هم صحبت نمی‌کنم اما اگر می‌خواهیم‌هاردتاک یا هر برنامه دیگری تولید کنیم باید حواسمان باشد که ما به عنوان مجری با مهمان برنامه چالش نمی‌کنیم بلکه میزبان هستیم. حتی در کتاب‌های معتبر مربوط به برنامه‌سازی تلویزیونی اغلب از لفظ میزبان به جای مجری استفاده می‌کنند.وی ادامه داد: در ادبیات بین‌المللی برنامه‌سازی رابطه مهمان و میزبان در یک برنامه مطرح است نه ۲ آدمی‌که با هم می‌جنگند و این به هیچ عنوان به معنای نوشابه باز کردن برای مهمان یا مرعوب او شدن نیست.ین مجری برنامه‌های سیاسی با اشاره به یک نکته تصریح کرد: کسی که در برنامه تلویزیونی یا رادیویی با هر تمی‌از جمله مناظره یا‌هاردتاک شرکت می‌کند یک شخصیت حقیقی و یک شخصیت حقوقی دارد و مرز اینکه ما در گفتگو چگونه عمل می‌کنیم تفکیک بین شخصیت حقیقی و حقوقی مهمان است.وی با اشاره به کنایه نسبت به شخصیت حقیقی افراد اظهار کرد: ممکن است برنامه‌ای طنز باشد و شما باید کاری را اگزجره کنید تا به چشم بیاید ولی در یک گفتگوی جدی، فردی که به کنایه و تمسخر متوسل می‌شود معمولا اطلاعات کمی‌هم نسبت به حوزه تخصصی شخصیت حقوقی افراد دارد وگرنه با اطلاعات موجود می‌توان افراد را به چالش کشید.حیدری اضافه کرد: مجری برنامه تلویزیونی مطلقا نباید به دنبال ارایه خودش باشد بلکه باید به دنبال تحقق اهداف و پیام مورد نظر برنامه باشد وگرنه هدف مورد نظر محقق نمی‌شود و باید گفت؛ «از قضا سرکنگبین صفرا فزود»وی در پایان سخنانش با تاکید بر هوش مخاطب نسبت به یک گفتگوی چالشی تصریح کرد: فرض بر این است که مخاطب تلویزیون باهوش است پس وقتی شما سوال کردید و جواب نگرفتید با ادبیات دیگری سوال را تکرار می‌کنید و اگر این بار هم مهمان جواب نداد دست او دیگر نزد مخاطب رو شده است. در واقع رسالت یک برنامه خنک کردن دل خود یا مخاطب نیست بلکه باید فرد را در مقابل افکار عمومی‌قرار دهید.∎​