شناسهٔ خبر: 29833454 - سرویس فرهنگی
نسخه قابل چاپ منبع: آریا | لینک خبر

آوازي انرژيک، پرحجم، قوي، گسترده و درعين‌حال زلال و پرطنين

صاحب‌خبر -
خبرگزاري آريا - بيست و هشتمين نشست «آيين آواز» به بزرگداشت ابوالحسن خان اقبال آذر خوانندۀ صاحب سبک و پرچمدار مکتب آوازي تبريز اختصاص داشت. به همين مناسبت و در خلال برنامه‌هايي که باشگاه موسيقي ارسباران براي اين خواننده‌ي نامي تدارک ديده بود، دو پژوهشگر هنر آواز دربارۀ سبک و سياق و جزئيات آوازهاي او سخن گفتند و سه خواننده نيز اجراهايي را با حال و هواي اقبال ارائه کردند.
ابتدا بخش‌هايي از فيلم مستند «وارث باربد» با موضوع زندگي و آثار اقبال براي حاضران در فرهنگسراي ارسباران پخش شد. سپس «سبحان مهدي‌پور» ـ خواننده و پژوهشگر ـ روي صحنه آمد و به ايراد سخناني درباره دوره‌هاي مختلف اجرايي آواز توسط اقبال به همراه پخش نمونه‌هاي صوتي مربوط به هر دوره پرداخت.
«مهدي‌پور» چندي پيش در سفر به تبريز فيلم‌هايي را از «موزه قاجار» اين شهر و «نمايشگاه اقبال» تهيه کرده و يک مصاحبه تصويري نيز با استادش کريم صالح عظيمي (از شاگردان سال‌هاي دور اقبال) در مورد شيوه آموزش اين خواننده و مدرس انجام داده بود. او ضمن به نمايش گذاشتن فيلم‌هاي حاصل از اين سفر پژوهشي، روايت‌هايي را از جمشيد اقبال آذر ـ نوه اقبال آذر ـ در مورد علاقه استاد به سه دوره ضبط آوازهايش براي حاضران در ارسباران بازگو کرد.
با پايان اين بخش، مهدي‌پور به عنوان خواننده روي صحنه ماند و آوازي را در دستگاه همايون به شيوه اقبال در همراهي با تار محمدامين اکبرپور اجرا کرد.
در ادامه مرتضي غزنوي ـ خواننده و مدرس آواز ـ به عنوان دومين سخنران با موضوع بررسي آوازي در دستگاه سه‌گاه با مطلع شعري «من خود اي ساقي از اين شوق که دارم مستم/ تو به يک جرعه ديگر ببري از دستم» سرودۀ سعدي که از اقبال به يادگار مانده نکاتي را مطرح کرد.
او با استناد به همين آواز، ويژگي‌هاي آوازي اقبال را اينگونه برشمرد: «آواز اقبال انرژيک، پرحجم، قوي، گسترده و درعين‌حال زلال و پرطنين بوده که از فيزيک خدادادي ريه و عضلات قوي، انرژي و نفس فراوان که از شرايط جغرافيايي و اجتماعي و سياسي زمانش مايه گرفته و چنان انسجامي در آن پديد آورده که گويي سراسر حماسي و رزمي است. همچنين انتخاب اديبانه شعر و تلفيق آن با موسيقي و همچنين اشراف و احاطه‌اش بر گوشه‌ها و رديف‌ موسيقي سنتي ايران‌زمين و نيز استفاده به‌جا از تحرير و تنوع و پايان‌ناپذيري تحرير و ادواتي ازجمله ببم، جانم، لي‌لي، هارِ دل و ... نيز زيروبم خواندن وي (در گوشه‌هايي مانند قرايي، عراق، چکاوک ...) صلابت و جذابيتي را که خاص اقبال است تداعي مي‌کند.»
غزنوي اضافه کرد: «اعتماد به‌ نفس بالاي اقبال و شجاعت آوازخواني در پرده‌هاي بالا که از روح بلند و آزادي‌خواهي وي سرچشمه گرفته است جذابيتي دوچندان به آثار او بخشيده است. به‌طوري‌که از قيدوبندها گذشته و هم‌زمان که گوشه‌اي را با غزلي از سعدي يا حافظ و خيام اجرا مي‌کند، واژه‌هاي آذري و عربي يا محلي را با تناسب خاصي به کار مي‌گيرد. به‌طوري‌که کوچک‌ترين خللي به آوازش وارد نمي‌کند. زنگ صداي الماس‌گونه اقبال از شفافيت و درخشندگي بي‌نظيري برخوردار است و گرفتگي خفيف و حزن‌آلودي که بيشتر مربوط به کهن‌سالي او بوده، چيزي از صفات ناب و اصيل آوازش کم نمي‌کند، بلکه اين گرفتگي را به حسن بدل مي‌کند که با اين گرفتگي از استحکام و زيبايي خاصي برخوردار است. علاوه بر موارد فوق اگر به انتهاي نغماتي که اقبال در پرده‌هاي بالا اجرا مي‌کند توجه کنيم ‌که وصف آن قابل‌گفتن و نوشتن نيست، سوز و حزني زيبا و تأثيرگذار مي‌شنويم.»
در پايان نيز مجري اعلام کرد که بيست و نهمين نشست آيين آواز ساعت 18 سه‌شنبه، 11 دي در فرهنگسراي ارسباران برگزار خواهد شد.

نظر شما