بدهی ۱۴۰ هزار میلیارد تومانی (معادل ۱۰۱ درصد دارایی)، مطالبه ۳۳ هزار میلیارد تومانی از دولت، داشتن ۱٫۷ هزار میلیارد تومان مطالبات مشکوک‌الوصول، رشد ۷۵۳ درصدی زیان خالص و رسیدن آن به ۶٫۵ هزار میلیارد تومان و رشد ۳۹۴ درصدی زیان انباشته و رسیدن این رقم به هشت هزار میلیارد تومان از نکات قابل توجه عملکرد بانک تجارت در سال گذشته است.
همچنین بانک تجارت در سال ۱۳۹۶ توانست حدود ۱۲ هزار میلیارد تومان سپرده بلندمدت جذب کند. این در حالی است که بانک پارسیان سه برابر و بانک آینده حدود دو برابر این مقدار را در سال ۱۳۹۶ جذب کرده‌اند.
در حالی که بانک مرکزی از بانک تجارت به عنوان یک بانک غیردولتی نام برده است اکثر اقتصاددانان معتقدند که سهام این بانک نزد ارگان‌های دولتی دست به دست شده و تغییری در ماهیت دولتی بودن این بانک ایجاد نشده است.
بانک تجارت در سال ۱۳۵۸ از ادغام ۱۱ بانک ایران و انگلیس، بین‌المللی ایران و ژاپن، تجارتی ایران و هلند، ایران و خاورمیانه، اعتبارات ایران، بازرگانی ایران، ایرانشهر، صنایع ایران، شهریار، ایرانیان و کار با سرمایه‌ای حدود چهار میلیارد تومان در قالب یک بانک دولتی فعالیت خود را آغاز کرد. در سال ۱۳۸۸ براساس اصل ۴۴ قانون اساسی تعدادی از سهام بانک تجارت در دستور کار سازمان خصوصی‌سازی قرار گرفت و با گشایش نماد آن در بورس اوراق بهادار سهام آن به دولت، شرکت تدبیرگران کارکنان بانک تجارت، سازمان بیمه سلامت ایران، سهام عدالت و … داده شد.
با وجود این در حالی که بانک مرکزی از بانک تجارت به عنوان یک بانک غیردولتی نام برده است اکثر کارشناسان و اقتصاددانان معتقدند که با واگذاری سهام بانک تجارت به برخی نهادهای دولتی در حقیقت خصوصی‌سازی معنایی ندارد و سهام این بانک نزد ارگان‌های دولتی دست به دست شده و تغییری در ماهیت دولتی بودن این بانک ایجاد نشده است.
تجارت‌نیوز در سلسله گزارش‌هایی با عنوان «کارنامه» با نگاهی نقادانه به بررسی کارنامه عملکرد بانک‌ها و شرکت‌های مختلف می‌پردازد. کارنامه سال ۱۳۹۶ بانک تجارت حاوی نکات قابل توجهی است.
بانک تجارت با در اختیار داشتن شبکه‌ای از ۱۶۵۹ شعبه بانکداری و ۵۳۳ باجه به عنوان یکی از بانک‌های تجاری ایران شناخته می‌شود.
۳۳ هزار میلیارد تومان بدهی دولت به بانک تجارت
بانک تجارت جزو دسته معدودی از بانک‌ها است که به دولت و اشخاص دولتی تسهیلات داده است.
بانک تجارت در سال گذشته بیش از ۳۳ هزار میلیارد تومان از دولت مطالبه داشته و به اشخاص دولتی ۷۹ میلیارد تومان تسهیلات داده است.
مطالبات بانک تجارت از دولت در سال گذشته در مقایسه با سال ۱۳۹۵ معادل ۲۰ درصد رشد داشته است.
بر اساس گزارش حسابررس و بازرس قانونی مطالبات بانک تجارت از دولت شامل سود و جرایم بیش از نرخ‌های مورد پذیرش دولت، اصل و سود مربوط به تسهیلات اعطایی و اوراق مشارکت و مابهالتفاوت ناشی از یکسانسازی نرخ ارز بوده که تاکنون شواهدی حاکی از پذیرش آن از سوی دولت، به سازمان حسابرسی ارائه نشده است.
از جمله شرکت‌های بزرگ و مهم زیرمجموعه بانک تجارت می‌توان کارگزاری بانک تجارت، شرکت صرافی تجارت، شرکت خدمات تجارت، شرکت مهندسین مشاور تجارت، شرکت سرمایه‌گذاری وساختمانی تجارت و شرکت کارت اعتباری ایران کیش را نام برد.
کاهش درآمد بانک از کانال وام‌های پرداختی
به گزارش تجارت‌نیوز، بر اساس گزارش‌های منتشره از سوی سامانه جامع اطلاع‌رسانی ناشران (کدال)، بانک تجارت طبق گزارش عملکرد واقعی منتهی به پایان سال ۱۳۹۶ معادل ۴٫۵ هزار میلیارد تومان سرمایه را به ثبت رسانده است.
طبق صورت‌های مالی منتشره، بانک تجارت در پایان سال ۱۳۹۶ دارای ۱۳۹ هزار میلیارد تومان دارایی بوده که در مقایسه با سال ۱۳۹۵ با ۱۶ درصد رشد مواجه بوده است.
بازده دارایی‌ها در بخش سود تسهیلات اعطایی نشان داده می‌شود که برای بانک تجارت در پایان سال ۱۳۹۶ با ۲۱ درصد کاهش نسبت به سال ۱۳۹۵ به ۱۱٫۵ هزار میلیارد تومان رسیده است.
از ۱۳۹ هزار میلیارد تومان دارایی بانک تجارت تا پایان سال ۱۳۹۶، معادل ۲۴ درصد از آن (۳۳ هزار میلیارد تومان) به صورت وام و مطالبات در دست دولت، ۰٫۰۵ درصد از آن (۷۹ میلیارد تومان) در دست اشخاص دولتی و حدود ۴۰ درصد (۵۵٫۴ هزار میلیارد تومان) در دست اشخاص غیردولتی است.
همچنین بانک تجارت در سال گذشته ۹۴۶ میلیارد تومان از بانک‌ها و موسسات اعتباری مطالبه داشته (وام بین بانکی) که این میزان در مقایسه با سال ۱۳۹۵ معادل پنج درصد کاهش داشته است.
پروژه‌های عظیم بانک تجارت
بانک تجارت در سال ۱۳۹۶ هیچ نوع سرمایه‌گذاری در بخش املاک نداشته اما از جمله پروژه‌های مهم این بانک می‌توان به شرکت پتروشیمی فجر، شرکت پتروشیمی خراسان، راه آهن سراسری تهران و حومه (مترو) به ارزش ۱۰۰ میلیارد تومان و پروژه‌های ساختمانی هم‌چون پروژه اداری تجاری مروارید شریعتی، پروژه مسکونی بوکان، پروژه تجاری – اداری مروارید ولیعصر و پروژه تجاری – اداری گل فرمانیه اشاره کرد.
همچنین این بانک تا پایان سال ۱۳۹۶ در قسمت دارایی‌های خود چهار هزار میلیارد تومان در بخش بازار سهام و سایر اوراق بهادار سرمایه‌گذاری داشته که نسبت به سال ۱۳۹۵ به میزان ۱۱ درصد آن را افزایش داده است.
۴٫۲ درصد دارایی بانک تجارت (معادل ۵٫۸ هزار میلیارد تومان) به عنوان ذخیره نقد در اختیار این بانک است.
موجودی نقد بانک تجارت در سال گذشته روند رو به رشدی داشته، به طوری که موجودی نقد این بانک در دوره مذکور در مقایسه با سال ۱۳۹۵ معادل ۴۸ درصد افزایش داشته است.
از پروژه‌های مهم بانک تجارت می‌توان به شرکت پتروشیمی فجر و خراسان، راه آهن سراسری تهران و حومه (مترو) به ارزش ۱۰۰ میلیارد تومان و پروژه‌های ساختمانی هم‌چون پروژه اداری تجاری مروارید شریعتی، پروژه مسکونی در خیابان بوکان تهران اشاره کرد.
در بخش سود و زیان، درآمد مشاع بانک (درآمد به پشتوانه سپرده‌های مردم) در پایان سال گذشته به ۱۲٫۴ هزار میلیارد تومان رسیده که نسبت به سال ۱۳۹۵ با کاهش ۲۲ درصدی مواجه بوده است.
سهم سود سپرده‌گذاران از درآمدهای مشاع بانک بیش از ۱۵٫۳ هزار میلیارد تومان بوده که به علت کسری به وجود آمده (معادل ۲٫۸ میلیارد تومان) بانک متحمل زیان شده و از محل سرمایه یا درآمدهای دیگرش این کسری را جبران کرده است.
قسمتی از درآمد مشاع که مربوط به سود به دست آمده و دریافت جریمه‌های دیرکرد از دریافت‌کنندگان وام‌های بانکی است در سال ۱۳۹۶ نسبت به سال ۱۳۹۵ معادل ۲۱ درصد کاهش داشته است. این درحالی است که این مقدار سود به دست آمده از پرداخت وام‌های بانکی بیش از ۱۲ برابر سودی است که بانک از سرمایه‌گذاری و سپرده‌گذاری‌هایش به دست آورده است.
سود حاصل از سرمایه‌گذاری و سپرده‌گذاری‌های بانک تجارت در سال ۱۳۹۶ حدود ۹۲۷ میلیارد تومان بوده که نسبت به سال ۱۳۹۵ کاهش ۲۹ درصدی داشته است.
بدهی‌ای فراتر از دارایی
در مجموع کل درآمدهایی که در سال ۱۳۹۶ مختص به بانک تجارت بوده به ۲۲۳ میلیارد تومان می‌رسد که در مقایسه با سال ۱۳۹۵ معادل ۹۵ درصد کاهش داشته است.
صورت مالی بانک تجارت نشان می‌دهد این بانک در پایان سال گذشته معادل ۱۰۱ درصد دارایی خود یعنی ۱۴۰ هزار میلیارد تومان بدهی داشته است.
بانک تجارت در دوره مذکور به بانک‌ها و موسسات اعتباری ۲٫۸ هزار میلیارد تومان بدهی داشته که نسبت به سال ۱۳۹۵ معادل ۸۳ درصد افزایش داشته است.
بدهی بانک تجارت به بانک مرکزی در سال ۱۳۹۶ بیش از ۱۰ هزار میلیارد تومان بوده که در نسبت به سال ۱۳۹۵ بیش از ۶۶ درصد افزایش داشته است.
بانک تجارت در سال گذشته حدود ۱۲ هزار میلیارد تومان سپرده بلندمدت جذب کرد درحالی که بانک پارسیان سه برابر و بانک آینده حدود دو برابر این مقدار را جذب کردند.
بیشترین سهم از بدهی‌های تجارت مربوط به سپرده‌های بلندمدتی است که افراد حقیقی و حقوقی در قالب سرمایه‌گذاری در اختیار این بانک قرار داده‌اند.
بانک تجارت توانسته در سال ۱۳۹۶ حدود ۱۲ هزار میلیارد تومان سپرده بلندمدت را جذب کند. این در حالی است که بانک پارسیان سه برابر و بانک آینده حدود دو برابر این مقدار را در سال ۱۳۹۶ جذب کرده‌اند.
مجموع سپرده‌گذاری بلندمدت بانک تجارت تا پایان سال ۱۳۹۶ حدود ۸۹ هزار میلیارد تومان بوده که در مقایسه با سال ۱۳۹۵ معادل ۱۶ درصد رشد داشته است.
همچنین سهم قابل توجهی از بدهی‌های بانک تجارت که حدود ۱۳ درصد و معادل ۱۸ هزار میلیارد تومان است متعلق به سپرده‌های دیداری و پس‌انداز افراد بوده که در سال گذشته نسبت به سال ۱۳۹۵ با رشد ۲۲ درصدی همراه بوده است.
میزان انتقال بانک تجارت به اندوخته قانونی در سال گذشته صفر بوده که نشان می‌دهد این میزان از محل استقراض از خود بانک مرکزی تامین شده است.
در مجموع سپرده جمع‌آوری شده بانک تجارت تا پایان سال گذشته ۱۱۱ هزار و ۷۰۲ میلیارد تومان بوده که بر اساس این میزان سپرده بانک تجارت حدود ۱۳ هزار میلیارد تومان سپرده قانونی نزد بانک مرکزی نگهداری کرده تا تمامی سپرده‌های مردم نزد این بانک توسط بانک مرکزی تضمین شده باشد.
در صورت سود و زیان بانک تجارت میزان انتقال به اندوخته قانونی صفر بوده که نشان می‌دهد این میزان سپرده قانونی در بانک مرکزی از محل استقراض از خود بانک مرکزی تامین شده است.
تسهیلات پرداختی بانک به اشخاص دولتی و غیر دولتی (به غیر از بانک‌ها) در سال گذشته بیش از ۵۵ هزار میلیارد تومان بوده که از این محل حدود ۱۱٫۵ هزار میلیارد تومان عایدی نصیب بانک شده است.
تسهیلات پرداختی بانک در پایان سال ۱۳۹۶ نسبت به سال ۱۳۹۵ با رشد ۱۵ درصدی همراه بود.
۱٫۷ هزار میلیارد تومان مطالبات مشکوک‌الوصول
به میزان مطالباتی که احتمال وصول آن تشخیص داده نشود ذخیره مطالبات مشکوک‌الوصول در نظر گرفته می‌شود که در بانک تجارت در پایان سال گذشته ۱٫۷ هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شده که در مقایسه با سال ۱۳۹۵ معادل هشت درصد افزایش داشته است.
حجم ذخیره مطالبات مشکوک‌الوصول بانک تجارت حدود ۱۵ برابر بانک پارسیان است.
از متغییر هزینه مطالبات مشکوک‌الوصول به عنوان نقطه ابهام بانک‌ها نام برده می‌شود زیرا بانک‌ها باید براساس میزان تعهد مشتریان در بازپرداخت وام‌ها ذخیره در نظر بگیرند. به گفته کارشناسان بانکی، برخی بانک‌ها برای اینکه سود بالاتری را اعلام کنند این میزان ذخیره را در نظر نمی‌گیرند و با نرخ سود بالاتر قرارداد مشتریان را تمدید و بحران را به آینده منتقل می‌کنند.
نسبت کفایت سرمایه بانک معادل ۹٫۵ درصد منفی و کمتر از ۸ درصد حد نصاب مقرر در الزامات بانک مرکزی بوده است.
در بخش سرمایه و حقوق صاحبان سهام، بانک تجارت تا پایان سال ۱۳۹۶ دارای ۴٫۵ هزار میلیارد تومان سرمایه بوده که نسبت به سال ۱۳۹۵ تغییری نداشته است.
بانک تجارت در سال ۱۳۹۶ با توجه به درآمد ۲۲۳ میلیارد تومانی و هزینه ۶٫۵ هزار میلیارد تومانی بیش از ۶٫۵ هزار میلیارد تومان زیان خالص در سال ۱۳۹۶ ایجاد کرد که در مقایسه با سال ۱۳۹۵ معادل ۷۵۳ درصد افزایش داشته است.
مطابق آخرین اطلاعات مالی، این بانک در سال گذشته حدود هشت هزار میلیارد تومان زیان انباشته داشته که نسبت سال ۱۳۹۵ معادل ۳۹۴ درصد رشد داشته است.
نسبت کفایت سرمایه بانک معادل ۹٫۵ درصد منفی و کمتر از ۸ درصد حد نصاب مقرر در الزامات بانک مرکزی بوده است.
این بانک با نماد معاملاتی «وتجارت» با سرمایه‌ای به حجم ۴٫۵ هزار میلیارد تومان در بورس اوراق بهادار در حال فعالیت است.
نظر شما