شناسهٔ خبر: 29353504 - سرویس سیاسی
نسخه قابل چاپ منبع: روزنامه مردم‌سالاری | لینک خبر

بازی «اردوغان» با ولیعهد سعودی نتیجه می‌دهد

«احمد بن عبدالعزیز» به‌دنبال جانشینی «محمد بن سلمان»

صاحب‌خبر -

 گروه بین‌الملل - علی ودایع: عثمانی‌ها بی‌شک از اساتید بازی روانی و استفاده از کوچک ترین فرصت‌ها هستند. قتل «جمال خاشقچی» هدیه ای بود که ولیعهد سعودی به شکلی حماقت آمیز برای آنکارا در استانبول پیش کش کرد. حالا «رجب طیب اردوغان» به تیغ در چشم ریاض تبدیل شده است. آنکارا با اطلاع رسانی قطره چکانی عربستان را مستاصل کرده و «محمد بن سلمان» را در آستانه حذف از عرصه خاورمیانه قرار داده است. 
دیروز (سه شنبه) روزنامه «حریت» نوش که رئيس جمهوری ترکیه در گفت‌وگو با خبرنگارانی که درباره فایل صوتی قتل خاشقچی می‌پرسیدند ، گفت: «چیزهایی که ضبط شده‌اند واقعا فاجعه هستند.» این اظهارات «رجب طیب اردوغان» یک روز پس از آن بیان می‌شود که «ژان ایو لودریان» وزیر خارجه فرانسه، گفت از تحویل نوار صوتی قتل خاشقچی به فرانسه بی‌خبر است.
به نوشته روزنامه بریتانیایی گاردین، لودریان در یک برنامه تلویزیونی در پاسخ به پرسشی با این مضمون که «پس چرا رئیس‌جمهور ترکیه چنین ادعایی کرده»، گفت: «معنی‌اش این است که او در این شرایط می‌خواهد بازی سیاسی کند. اگر رئیس جمهور ترکیه اطلاعاتی دارد که می‌خواهد به ما بدهد باید این اطلاعات را به ما بدهد.»
اردوغان هنگام بازگشت از فرانسه به خبرنگاران گفت: «ما این فایل صوتی را برای هر کسی که از ما خواست پخش کردیم. سازمان اطلاعاتی ما هیچ چیزی را پنهان نکرده است. آن را در اختیار هر کسی که می‌خواست گذاشتیم از جمله سعودی‌ها، آمریکا، فرانسه، کانادا، آلمان و بریتانیا.»
«جاستین ترودو» نخست وزیر کانادا روز دوشنبه به عنوان نخستین مقام غربی تایید کرد که مقام‌های کشورش فایل صوتی ضبط شده در جریان قتل جمال خاشقجی را شنیده‌اند. آلمان هم تلویحی این موضوع را تایید کرده اند.
وسایل شکنجه در چمدان مزدوران سعودی
از سوی دیگر روزنامه «صباح» با استناد به سخنان اردوغان نوشت «فایل صوتی مربوط به قتل خاشقچی حتی مأموران سرویس امنیتی عربستان سعودی را شوکه کرده است.» به گفته رئیس جمهوری ترکیه، یک مأمور سرویس امنیتی عربستان گفته است که «تنها کسی که تحت تأثیر هرویین باشد می‌تواند این کار را بکند.»
ترکیه می‌گوید صداهای ضبط شده در این فایل صوتی، کم و کیف قتل خاشقچی را مستند می‌سازد. رسانه‌های ترکیه جزئیات وحشتناکی از قتل خاشقجی ۵۹ ساله منتشر می‌کنند. به گفته دادستانی ترکیه او به محض ورود به ساختمان کنسولگری در استانبول خفه و مثله شد. براساس گزارش روزنامه صباح، چمدان‌های همراه این تیم در دو هواپیمایی که از ریاض به مقصد استانبول پرواز کرد، بارگیری شدند. این چمدان‌ها حاوی ۱۰ تلفن، پنج بیسیم، چند اینترکام، دو سرنگ، دو الکتروشوک، یک دستگاه پارازیت، چند منگنه و چند قیچی بودند. همچنین روزنامه فرامنطقه‌ای «القدس العربی» به نقل از صباح گزارش داد، پلیس ترکیه هیچ بخشی از جسد خاشقجی را در زمان خروج این تیم در تصاویر اشعه ایکس مشاهده نکرده است.
روزنامه صباح نوشته پلیس ترکیه هیچ بخشی از جسد خاشقجی را در تصاویر اشعه ایکس مشاهده نکرده است. این روزنامه نزدیک به دولت ترکیه به نقل از یک دیپلمات این کشور می‌نویسد که چمدان‌های دیپلمات‌ها مورد بازرسی قرار نمی‌گیرد و اینها چمدان‌های شخصی آن افراد بوده است ؛ بنابراین این احتمال وجود دارد که آنها بخش‌هایی از جسد خاشقجی را به خارج از ترکیه انتقال داده باشند.   
وضعیت نامعلوم جسد
خاشقچی ۵۹ ساله، ستون‌نویس «واشنگتن پست» و از منتقدان محمد بن سلمان بود. او در روز دوم اکتبر به کنسولگری عربستان سعودی در استانبول مراجعه کرد تا مدارکی را برای ازدواج با نامزد ترک خود دریافت کند. اما پس از ورود به کنسولگری دیگر از آن خارج نشد. آخرین احتمالی که مقام‌های ترکیه مطرح کرده‌اند، قطعه قطعه کردن جسد این روزنامه‌نگار و حل کردن آن در اسید است.
عربستان تا مدت‌ها منکر آن بود که این قضیه ربطی به این کشور داشته است. در پی فشارهای بین‌المللی، دادستانی عربستان بیانیه‌ای رسمی منتشر کرد که در آن گفته شده بود خاشقچی در جریان نزاع با چند نفر جانش را از دست داده است.
سپس عربستان کارمندان عالی‌رتبه دولت این کشور را متهم کرد به اینکه خودسرانه یک تیم ویژه ۱۵ نفره را برای انجام جنایت به ترکیه فرستاده‌اند. رهبری عربستان در این رابطه ۱۸ مظنون را هم بازداشت کرد. منتقدان معتقدند که عربستان بدین ترتیب تلاش کرده تا ولیعهد عربستان را از خطر متهم شدن دور کند.
اردوغان از مقامات سعودی خواسته که قاتل اصلی خاشقچی را در بین گروه ۱۵ نفره‌ای که روز حادثه به کنسولگری رفتند، شناسایی کنند. به گفته دادگستری ترکیه، خاشقچی اندک زمانی پس از ورود به کنسولگری خفه شده، جسدش تکه تکه و در اسید حل شده تا هر گونه اثری از آن محو شود. بازرسان ترکیه بر این گمان‌اند که دستور قتل خاشقچی از سوی بلندپایه‌ترین محافل دولت عربستان صادر شده است.دولت ترکیه اطلاعات مربوط  به قتل خاشقچی را به تدریج منتشر کرده تا به طور مداوم بر رقیبش در منطقه، عربستان، فشار وارد آورد. اردوغان تا کنون تنها به طور کلی درباره محتوای فایل صوتی قتل خاشقچی صحبت کرده است.
اردوغان روز سه‌شنبه به خبرنگاران گفت که در مراسم یادبود پایان جنگ جهانی اول در پاریس در روز یکشنبه در باره قتل خاشقچی با «دونالد ترامپ» رئيس جمهوری آمریکا، «آنگلا مرکل» صدراعظم آلمان و «امانوئل مکرون» رئیس جمهوری فرانسه صحبت کرده است. 
ناظران سیاسی معتقدند که برای روشن شدن چگونگی قتل خاشقچی بیش از همه رفتار و تصمیم‌گیری ترامپ تعیین‌کننده است. در این میان، روزنامه واشنگتن‌پست نوشته که «محمد العتیبی» کنسول عربستان در استانبول تنها شاهدی است که می‌داند چه اتفاقی برای جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار مخالف سعودی افتاده است اما از او خبری در دست نیست.
شواهدی علیه بن سلمان
به گزارش روزنامه نیویورک تایمز شواهدی قوی در رابطه با قتل جمال خاشقچی، روزنامه نگار سعودی، در کنسولگری عربستان در استانبول موجود است که حکایت از دست داشتن محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان، در این ماجرا دارد.
این روزنامه آمریکایی در شماره روز ۱۳ نوامبر خود (۲۲ آبان) می‌نویسد، یکی از اعضای گروهی که خاشقچی را در کنسولگری عربستان در استانبول به قتل رسانده، اندک زمانی پس از جنایت در ماه اکتبر در تلفنی به یکی از افراد مافوق خودش گفته است که این موضوع را به «رئیس خود» اطلاع دهد.ماموران امنیتی آمریکایی بر این باورند که منظور از «رئیس» محمد بن سلمان بوده، اگرچه نامش در مکالمه تلفنی برده نشده است.
بروس ریدل، از کارمندان سابق سازمان سیا، به نیویورک تایمز گفت: «صحبت تلفنی‌ای مثل این، مدرکی کاملا جدی به حساب می‌آید.»
نیویورک تایمز پیش‌بینی می‌کند که با مدرک مزبور فشار بر کاخ سفید افزایش خواهد یافت تا به اقدامی علیه عربستان دست بزند. از آنجا که هفته پیش نتایج انتخابات میان‌دوره‌ای آمریکا شکستی سخت را برای دونالد ترامپ رقم زد و دموکرات‌ها اکثریت را در مجلس نمایندگان آمریکا کسب کردند، یکی از سیاستمداران دموکرات ریاست کمیته امنیتی را بر عهده خواهد گرفت.
اعمال محدودیت علیه بن سلمان
می‌توان گفت که فعلا ترکیه آنچه که از گاف بن سلمان می‌خواسته ، به دست آورده است. روزنامه «فایننشال تایمز» به نقل از مسئولان غربی خبر داده که «ولیعهد عربستان در معرض تهدید قرار دارد و در داخل خاندان حاکم تلاش‌هایی برای کاهش قدرت و اختیارات او به خاطر پرونده قتل خاشقچی وجود دارد.»
بنا به نوشته فایننشال تایمز ، «مسئولان غربی محمد بن سلمان را جوانی گستاخ و تشنه قدرت می‌دانند که برای سیطره بر کل کشور و منطقه تلاش می‌کند.» 
از سوی دیگر، «گاردین» در مطلب مفصلی نوشت که مقامات ریاض از وضع پیش آمده به شدت پشیمان هستند اما از ترکیه به شدت خشمگین هستند. بنا به نظر این روزنامه بریتانیایی، ریاض ناچار است مسئول مستقیم قتل خاشقچی، یعنی ولیعهد سعودی را حذف کند.  در گزارش گاردین آمده است که «بازگشت «احمد بن عبدالعزیز» در اوایل ماه جاری به ریاض که تنها برادر تنی زنده پادشاه است به عنوان اولین گام برای بازیابی نظم قدیمی که در آن تصمیم گیری با رایزنی گسترده در میان قدیمی‌ها گرفته می‌شد، تلقی شده است.» شاهزاده احمد بن عبدالعزیز، مخالف سیاست‌های برادرزاده‌اش است و در سال ۲۰۱۷ میلادی زمانی که عضوی در شورای بیعت بود، با تعیین محمد بن سلمان به عنوان ولیعهد عربستان مخالفت کرده و با او بیعت نکرد.وی در سپتامبر گذشته نیز  علناً از جنگ علیه یمن انتقاد کرد و پادشاه و ولیعهد عربستان را مسئول پیامدهای این جنگ دانست نه خاندان آل سعود.
به موازات بازگشت شاهزاده احمد، یک مقام سعودی فاش کرده که «محمد بن سلمان بال‌هایش قیچی شده است.» گویا محمد بن سلمان آمریکایی‌ها را در درجه اول متهم به خیانت به خود می‌کند. او که تا دیروز رفیق گرمابه و گلستان ترامپ بود حالا در تحلیل وضعیت پیش آمده دچار خوددرگیری شده است.  بهت ولیعهد خونریز سعودی زمانی تشدید می‌شود که وزیرخارجه آمریکا از لزوم پایان جنگ یمن صحبت می‌کند و مواضعی نزدیک به شاهزاده احمد سخن می‌گوید. منهای همه آنچه که گفته شد ، محمد بن سلمان خیلی زودتر از آنچه که گمان می‌کند به سرنوشت «صدام حسین» دیکتاتور رژیم بعثی عراق مبتلا خواهد شد.
 

نظر شما