صاحب‌خبر - گوشت مرغ به‌عنوان یکی از کالاهای اساسی در سبد غذایی خانوارها، همانند سایر اقلام دیگر، طی ماه‌های اخیر دستخوش نوسانات قیمت شده و براساس آمار به دست آمده در مدت یک‌ماه و نیم گذشته بیش از 20 درصد افزایش قیمت را تجربه کرده است. بدیهی است در شرایطی که قیمت بالای گوشت قرمز، امکان خرید و مصرف این ماده غذایی را به خانوارهای با درآمد متوسط و رو به پایین نمی‌دهد، گوشت سفید به‌ویژه مرغ می‌تواند جایگزین مناسبی باشد. این در حالی است که رشد قیمت مرغ نیز تدریجا عاملی برای حذف این ماده غذایی از سبد خانوارها شده است. در حال حاضر هر کیلو‌گرم گوشت مرغ در بازار و خرده‌فروشی‌های سطح شهر، 11 هزار و 400 تومان به فروش می‌رسد در حالی که یک کیلوگرم مرغ در مدت مشابه ماه قبل، 10 هزار و 800 تومان در بازار عرضه می‌شد. به‌عبارت دیگر، قیمت گوشت مرغ طی 30 روز، پنج درصد افزایش یافته است. آغاز صعود قیمت مرغ قیمت مرغ از بهار امسال و درست زمانی که ارز از سوی دولت تک‌نرخی اعلام شد، افزایش یافت. براساس آمار ارائه‌شده از سوی وزارت جهاد کشاورزی، حدود 80 درصد از نیاز کشور به نهاده‌های دام و طیور از طریق واردات انجام می‌شود و با توجه به اینکه اقلام مذکور جزء کالاهای اساسی و اولویت یک به شمار می‌آید لذا دولت پس از تک‌نرخی شدن ارز اعلام کرد که نهاده‌های دامی و طیور ارز 4200 تومان دریافت می‌کنند. در نتیجه به‌نظر می‌رسید قیمت مرغ و سایر مواد غذایی پروتئینی در بازار افزایش قیمت نداشته باشد؛ اما چیزی نگذشت که قیمت مرغ در بازار اندکی افزایش یافت. پرورش‌دهندگان مرغ در توضیح این افزایش قیمت اعلام کردند با عدم تامین دان مواجه شده‌اند و به‌دلیل تخصیص نیافتن ارز از سوی بانک مرکزی، نهاده‌های وارداتی در گمرک باقی مانده و ترخیص نشده است. واکنش و اعتراض رسانه‌ها به افزایش قیمت مرغ دولت را بر آن داشت تا در اقدامی سیاستگذاری جدیدی اتخاذ کند. لذا مقرر شد واردکنندگان برای واردات کالاهای اساسی مانند خوراک دام و طیور از دلار دولتی ۴۲۰۰ تومانی به‌اضافه مابه‌التفاوت ۴۰۰ تومانی استفاده کنند، در نتیجه مبلغ پرداختی آنها به ۳۸۰۰ تومان می‌رسید. این در حالی بود که آغاز تابستان با افزایش مجدد قیمت مرغ همراه شد. بانک مرکزی نیز در آمار خود اعلام کرد قیمت هر کیلوگرم مرغ در طول یک‌هفته 16.8 درصد گران شده است. مرغداران بار دیگر نیز دلیل جهش قیمت مرغ را افزایش ۷۰ تا ۱۰۰ درصدی قیمت خوراک مرغ دانستند و از جولان دلالان و نبود نظارت بر بازار گلایه کردند، اما توفیقی در این زمینه حاصل نشد و قیمت مرغ همچنان با شیب ملایمی افزایش یافت. در همین زمان ستاد تنظیم بازار دست به کار شد و قیمت هر کیلوگرم مرغ را با افزایش 9 درصدی، از ۱۰ مرداد، حداکثر ۸۱۷۵ تعیین کرد. این اقدام ستاد تنظیم بازار بیش از آنکه به بازار مرغ و کاهش نرخ این ماده غذایی کمک کند، بیشتر اقدامی برای خالی نبودن عریضه بود؛ چراکه از فردای همان روز قیمت گوشت مرغ نه‌تنها در بازار به قیمت مصوب عرضه نشد بلکه با افزایش سه‌هزار تومانی به کیلویی ۱۱ هزار و ۲۰۰ تومان رسید. هزینه‌‌های تولید مرغ برای محاسبه قیمت واقعی گوشت مرغ ابتدا باید برآوردی از قیمت تمام‌شده تولید مرغ گوشتی در مرغداری‌های کشور وجود داشته باشد. یکی از مهم‌ترین فاکتورهای تاثیرگذار بر قیمت گوشت مرغ، خوراک و دان مرغ است. براساس گفته‌های یک مرغدار، هر کیلوگرم جیره غذایی مرغ شامل ذرت، کنستانتره، کنجاله سویا، روغن، کربنات سدیم، آنزیم‌ها، پروبیوتیک و سایر موارد می‌شود. در جیره متعادل، خوراک به‌طور میانگین سه‌هزار و 800 تومان هزینه برای هر کیلوگرم مرغ را شامل می‌شود. از سوی دیگر هر قطعه جوجه به‌طور میانگین قیمتی معادل هزار و 700 تومان دارد مضاف بر اینکه بیمه هر قطعه جوجه 306 تومان و حمل‌ونقل آن 30 تومان برای مرغدار هزینه دربر دارد. در این میان هزینه‌های مربوط به رعایت اصول بهداشتی و درمانی برای پیشگیری از انواع بیماری‌های طیور ازجمله انواع دارو، واکسن، ویزیت دامپزشک و مواد ضدعفونی‌کننده نیز بر دوش مرغدار است که رقمی حدود 290 تومان به‌ازای هر کیلوگرم مرغ برآورد می‌شود. در کنار این هزینه‌ها، باید هزینه مصرف انرژی در مرغداری‌ها که معمولا برق و سوخت است نیز در نظر گرفته شود. این هزینه برای هر کیلوگرم مرغ حدود 228 تومان است. سایر هزینه‌ها نیز مانند استهلاک، نظافت، آماده‌سازی، بستر، تعمیرات و نگهداری، هزینه ایاب و ذهاب، پرسنل، هزینه کارمزد سرمایه در گردش (سود بانکی)، 10 درصد سود مرغدار و هزینه‌های غیرقابل پیش‌بینی با کسر درآمد کود را می‌توان حدود هزار و 428 تومان برای هر کیلوگرم مرغ در نظر گرفت. در نتیجه اگر وزن نهایی هر کیلوگرم مرغ 2.5 و ضریب تبدیل را 1.98 (یعنی برای یک کیلوگرم وزن زنده طیور 1.98 کیلوگرم دان مصرف شده است) لحاظ شود، می‌توان گفت هزینه تولید هر کیلوگرم مرغ برای مرغداران هفت‌هزار تا هفت‌هزار و 500 تومان است. تولید هر کیلوگرم مرغ، 300 تومان ضرر دبیر انجمن شرکت‌های تولیدکننده مرغ گوشتی در گفت‌وگو با «فرهیختگان» با تایید نرخ محاسبه‌شده هر کیلوگرم مرغ زنده در کارخانه می‌گوید: «متاسفانه دولت و ستاد تنظیم بازار با اتخاذ سیاست‌های اشتباه در بازار گوشت مرغ، خسارت‌های جبران‌ناپذیری را به مرغداران وارد کرده‌اند.» به گفته علی صابری، در حال حاضر بازار عرضه و تقاضا تعادل ندارد. میزان عرضه بیش از تقاضاست در نتیجه مرغدار نه‌تنها نمی‌تواند از تولید مرغ گوشتی و عرضه آن در بازار سود کند، بلکه باید برای جلوگیری از فساد و از بین رفتن مرغ تولیدی خود، محصولش را کمتر از قیمت تمام‌شده به کشتارگاه‌ها بفروشد. به‌عبارت دیگر، زمانی که عرضه در بازار کاهش می‌یابد، دولت به‌جای حل مشکل تولیدکنندگان، مرغ وارداتی را در بازار عرضه می‌کند و با این اقدام قیمت مرغ را شکسته و تولیدکننده را متضرر می‌کند. وی می‌گوید: «در حالی که قیمت تمام‌شده هر کیلوگرم مرغ زنده در مرغداری هفت‌هزار و 500 تومان است، اما مرغدار، مرغ تولیدی را به قیمت هفت‌هزار و 200 تومان می‌فروشد و به‌ازای هر کیلوگرم مرغ، 300 تومان ضرر می‌کند. بدیهی است این‌گونه سیاستگذاری‌های ستاد تنظیم بازار موجب می‌شود مرغداری‌ها روزبه‌روز تضعیف و در نتیجه ورشکسته شوند.»∎​