صاحب‌خبر - قسمت اول: رئیس سابق مرکز اسلامی هامبورگ، با تشریح فعالیت‌های ۱۳ ساله خود در اروپا گفت: امروز دنیا واقعا تشنه معنویت و عقلانیت است . واقعیت آن است که مردم (غرب) به رغم همه پیشرفت‌هائی که در این کشورها از نظر مادّی صورت گرفته، ولی همین مردم امروز واقعاً خسته شدند؛ ولنگاری که محصول لیبرالیسم است آنها را خسته و رنجور ساخته است؛ به خصوص لیبرالیسم اخلاقی که یک نوع دلمردگی، افسردگی و مهم‌تر از همه بی‌هویتی شخصیتی را به بار آورده است. حجت الاسلام والمسلمین رضا رمضانی گیلانی رئیس سابق مرکز اسلامی امام علی(ع)‌هامبورگ آلمان و رئیس اتحادیه تئولوگ‌های شیعه در اروپا که هم اکنون نماینده مردم گیلان در مجلس خبرگان رهبری است، در دهه هشتاد از اساتید فلسفه سینوی بوده و نیز حلقه‌های درس اخلاقی برای طلاب داشته و طی سال‌های 80 الی 84 امامت جمعه کرج را نیز عهده دار بوده، از حدود 13 سال پیش طی حکمی از سوی مقام معظم رهبری عازم دیاراتریش شد؛ توفیقات وی باعث ادامه حکم مأموریت در کشور آلمان گردید و پس از بیش از یک دهه طی دوران مأموریتِ این استاد و مبلغ حوزه علمیه، در گفت و گوئی تفصیلی با خبرنگار خبرگزاری حوزه به ابعاد این مأموریت تبلیغی پرداخت است. * قسمت اول از متن این گفتگو که در ماه محرم انجام شده است به این شرح است: * پرسش: درابتدا بفرمائید که آیا اتریش اوّلین تجربه شما و شناخت تبلیغی شما از خارج کشور بوده؟ بسم الله الرحمن الرحیم نخست لازم است از حوزه نیوز تشکّر کنم که این مصاحبه را ترتیب دادند و در پاسخ سؤال شما باید عرض کنم که اوّلین تجربه تبلیغی خارج از کشور بنده به حدود سال 83 برمی‌گردد که طی سفری به انگلستان، با فضا و اتمسفر جوامع غربی ونیازها و ضرورت‌های مسلمانان آشنا شدم. البته در آن مقطع توفیق خدمت در سنگر امامت جمعه کرج را داشتم و پس از مراجعه هم تا مدّتی درکرج بودم. پیش از پایان دوره دوم امامت جمعه کرج قرار براین شد که به آمریکا رفته و چند سالی درمرکزاسلامی واشینگتن مستقر شویم که البته به دلیل عدم صدور ویزا، امکان حضور فراهم نشد. بعد تصمیم گرفته شد یک سفر تبلیغی و بررسی از وضعیت فعّالیّت‌های فرهنگی و دینی به اندونزی بزرگ‌ترین کشور مسلمانان دنیا که 220 میلیون جمعیّت مسلمان در آن کشور زندگی می‌کند حضور یابم که البته خاطرات آن سفر تبلیغی نیز نگارش شده است. این سفر از همه جهت برایم مهم بود بالطبع با مسائل گوناگون مسلمانان آن منطقه با سفرهای متعدد در استان‌های مختلف آن کشور آشنا شدم. پس از آن به عنوان مسئول مرکز امام علی(ع) وین در کشور اتریش مشغول فعّالیّت دینی، فرهنگی شدم این سفر و به تعبیری هجرت تبلیغی که در سال 85 انجام شد و 3 سال نیز به طول انجامید. * پرسش: پس از حضور و استقرار در اتریش، چه نوع مطالعات و آشنائی‌هائی را ضروری تلقی کردید؟ اسلام سابقه دیرینه در اتریش دارد و تنها کشور اروپائی است که دین اسلام، رسمی است. ولی بخاطردراقلیت بودن مسلمانان، فعّالیّت‌های مذهبی عمق و گستره زیادی نداشت. حس کردم با توجّه به حضور در کشوری که اکثریت آن غیر مسلمان هستند باید اطّلاعات عمیقی دربارۀ ادیان دیگر آسمانی و بلکه ادیان بشری‌الحدوث داشته باشم. گرچه در ایران نیز مطالعاتی در زمینه‌های مسیحیت و یا یهودیت و حتّی ادیان و مذاهب و مشارب بشری الحدوث هم داشتم حتی در دهه شصت که اوّلین امواج عرفان‌های نوظهور مثل کتاب‌های کارلوس کاستاندا ودون خوان در ایران چاپ ومنتشر شد، غالب این کتاب‌ها مطالعه و نیز خود این جریان‌ها رصد می‌شد. ولی لازم بود که این اطلاعات بیشتر شود. لذا به کتب آنها مراجعه کردم و اطّلاعات لازم در این زمینه را به دست آوردم. * پرسش: فعّالیّت‌های مرکز اسلامی اتریش حول چه محورهائی بود و دستاورد این حضور سه ساله را چطور ارزیابی می‌کنید؟ در آنجا ضمن فعّالیّت‌های عمومی (از قبیل اقامه جمعه، سخنرانی در مناسبت‌های مختلف، کلاس‌های آموزشی، تشکیل واحد جوانان و فعّال سازی مجدد انجمن اسلامی دانشجویان و...) و تقریبی و ارتباط با جامعه مسلمانان بود به شکل محدود به مباحث مرتبط به دیالوگ مشغول بودم. مهم‌ترین فعّالیتم در این سه سال ساماندهی مرکز امام علی(ع)، تشکیل واحد جوانان، تشکیل واحد خواهران، برگزاری اردوهای آموزشی برای جوانان، فعّال سازی مجدد انجمن اسلامی دانشجویان، تقویت ارتباط با مراکز شیعی، خصوصاً مرکز اتریشی‌های مقیم وین یعنی مجموعۀ آقای لنستل که همۀ خانواده ایشان در خدمت ترویج فرهنگ قرآن و عترت هستند و جناب آقای لنستل ابتدای انقلاب مسلمان و شیعه شدند و تمام وقت خود را وقف خدمت به دین و فرهنگ اسلامی کردند. * پرسش: چطور شد که به آلمان عزیمت کردید؟ پس از خدمت سه ساله در اتریش، مفتخر به خلعت نمایندگی مقام معظم رهبری درکشور آلمان و نیز امام و مدیر مرکز اسلامی هامبورگ شدم.در تاریخ دهم اردیبهشت سال 88 . البته با حفظ سمت، مدّتی امورات مرکز اسلامی وین نیز تمشیت می‌شد، بصورت همزمان. البته یکی از روحانیون فاضل در آن ایام در آنجا مستقر بودند و بحمدلله در آن دوران کوتاه حدود 8 ماهه با هماهنگی، فعّالیّت‌های خوبی را انجام دادند که از جمله فعّال سازی جدی واحد خواهران با توجّه به ظرفیت خوبی که وجود داشته. * پرسش: فضای فرهنگی دینی و بافت جمعیت مسلمانان آلمان چه تفاوت‌هائی با اتریش داشت؟ حضور مسلمانان و نیز جمعیت آنها با توجّه به بزرگی کشور آلمان بسیار با اتریش متفاوت است. جمیعت ایرانیان و نیز سابقه ارتباط و فعّالیّت اقتصادی نیز بسیار دیرینه است. حداقل 6میلیون مسلمان در آلمان زندگی می‌کند و این تعداد نقش مؤثری در حیات سیاسی واجتماعی خود می‌توانند ایفا کنند. جمعیّت ایرانیان در آلمان بیش از 300هزار نفر است لذا برای پوشش خدمات غیر از کنسولی مستقر در سفارت سه سرکنسول در‌هامبورگ، فرانکفورت و مونیخ مستقرند و امور مربوط به ایرانیان را انجام می‌دهند و نکته دیگر آنکه بافت جمعیت مسلمانان از شیعه و سنی و ملیت‌های مختلف با اتریش خیلی متفاوت است. * پرسش: کمی هم درباره جایگاه مرکز اسلامی هامبورگ و مسجد امام علی «علیه السلام» و نقش وتاثیری که می‌گذارد توضیحاتی بفرمائید. تاریخ بنای مسجد امام علی علیه السلام حدود سال 1960 میلادی است واین خود بیانگر قدمت تاریخی حضور مسلمانان و نیز فعالیت‌های اسلامی خصوصا در قرن اخیر است. می‌دانید این مسجد قدیمی‌ترین و در واقع اوّلین مسجد شیعیان در اروپا است. و در اینجا باید از حمایت‌های بی دریغ مرجع عالم تشیع مرحوم حضرت آیت الله العظمی بروجردی(ره) یاد کنیم که پس از درخواست جمعی از متدینین‌هامبورگ به صورت بسیار جدّی پی‌گیر بودند و سفارش کردند بهترین موقعیت را برای مسجد در نظر گیرند. که برای خرید مکان همین اتفاق افتاد و در منطقه «Sohonen Aussicht» به معنای منظره زیبار کنار دریاچه آلستر زمین خریداری شد. * * فعالیت 2700 مرکز اسلامی درآلمان البته الان درآلمان حدود2700 مرکز اسلامی مشغول فعالیت هستند که از این میزان حدود 170 مرکز شیعی مشغول فعّالیت‌اند و همچنان مسجد امام علی نقش کلیدی و محوری وجریان ساز ومرجعیت علمی خود را حفظ کرده است. از همان سال تأسیس به دستور مرجع عالیقدر جهان تشیع آیت الله بروجردی، یعنی حدود 60 سال پیش، نماز جمعه در این مسجد اقامه می‌شد و امروزه یکی از نمازهای باشکوه در آلمان است که با حضور ملیت‌های مختلف در این مسجد اقامه می‌شود. با توجّه به اینکه حضور توریست‌ها در مرکز به عنوان یک فرصت است و تا آنجائی که اطّلاع دارم در هیچ کجای دنیا مسجدی که این همه توریست رفت و آمد کنند سراغ ندارم. بله مسجدی بزرگ‌تر که امروزه فقط به عنوان موزه از آن استفاده می‌کنند در مادرید و یا استانبول وجود دارد امّا مسجدی که برنامه‌های دینی خود را به شکل فعّال انجام دهد و در عین حال با حضور توریست‌ها مواجه باشد آن هم با این کمیت، در‌هامبورگ است و بسیاری می‌دانند در بروشورهای توریستی شهر‌هامبورگ از این مسجد که نزد آنها به مسجد آبی معروف است جزء مکان‌های دیدنی شناخته شده است، نمای ساختمان، گنبد زیبا، فرش نفیسی که در این مسجد وجود دارد و فضای داخلی مسجد که از ابتکارات و خلاقیت‌های هنری معماری - که، ترکیبی از فرهنگ ایرانی و شرقی و غربی است - برای هر بازدید کننده‌ای جذاب است و به همین جهت نظر توریست‌ها را بسیار به سمت خود جلب می‌کند. تمام این جوانب باعث شده است که توریست‌های زیادی برای حضور در این مکان به مرکز مراجعه می‌کنند؛ برخی از آنها از قبل وقت می‌گیرند و هم اکنون نیز این مرکز از نظر آلمانی‌ها و ایالت‌هامبورگ به عنوان یک فضای توریستی قرار داده شده است به همین جهت در سال 2013 ایالت‌هامبورگ این مرکز را به عنوان یک میراث فرهنگی در آلمان معرفی کرد. بسیار جالب است که دانسته شود گروهای مختلف از جمله دانش آموزان، دانشجویان اساتید دانشگاهی به صورت مستمر برای حضور در اینجا از قبل وقت می‌گیرند. با پرسش‌های فراوان در مرکز حضور می‌یابند و پاسخ لازم را دریافت می‌نمایند و غالباً اظهار می‌کنند که نگاه ما نسبت به اسلام با توجّه به تبلیغات وسیع منفی رسانه‌ای تغییر کرده است و با یک ارزیابی مثبت مرکز را ترک می‌کنند. برداشت ما این استکه خط مقدم مواجهه با شبهات و حملات علیه اسلام وانقلاب در اینجاست.ساختار تبلیغات وپروپاگاندای بسیار قوی وپیچیده‌ای که در غرب حاکم است خیلی وقت‌ها در گفتگو‌ها وبازدیدها، ازبین می‌رود و ذهن مخاطب نسبت به وقایع روشن می‌شود. * پرسش: آیا فعالیت‌ها درمرکز محدود به همین فضاهای تبلیغی است؟اصولا چه فعالیت‌های دیگری دارید؟ فعّالیّت‌های‌ هامبورگ به صورت کلّی در سه بخش است. بخش اوّل فعّالیّت‌های مربوط به امور مرتبط به مسجد است ولی آنجا امور مسجد گسترده‌تر از آنی است که در داخل ایران در یک مسجد انجام می‌گیرد. و خب برخی از این فعالیت‌ها بخاطر سابقه و قدمت مسجد ـ که قدیمی ترین مسجد شیعیان در اروپاست ـ تعریف و تبیین شده است. مسئولیّت مستقیم این بخش با معاونت فرهنگی، اجتماعی، دینی است. تأکید می‌کنم که وقتی از مسجد امام علی علیه السلام‌ هامبورگ صحبت می‌کنیم درواقع از یک مرکز با کاربری‌های مختلف سخن می‌گوئیم که نه تنها برای شیعیان بلکه برای اهل سنت هم مرجعیت و محل رجوع است و از همان سال تأسیس که نمازجمعه برگزار می‌گردد تا کنون ملیت‌های مختلف در مراسم‌ها و برنامه‌ها خصوصا نماز جمعه حضور چشمگیری دارند که چنین ویژگی‌هائی در سراسر اروپا ممتاز بوده و همه اینها مدیون نگاه معنوی مرجعیت شیعه در شصت سال پیش است. برنامه‌های مناسبتی محرم، صفر، ماه مبارک وشب‌های قدر، نمازهای عیدفطر و قربان، دعای کمیل و در دوره اخیر فاطمیه و دیگر برنامه‌های اعیاد و وفیات و... بصورت مرتب و بدون وقفه و تعطیلی برگزار می‌گردد. درسال گذشته ظهرعاشورا بیش از 6هزار نفر در مراسم مسجد حضور پیدا کردند و این تعداد جمعیت درکشوری مثل آلمان بسیار حایز اهمیت ست و پیام‌های روشنی دارد. درشب‌های ماه مبارک هم هر شب مراسم برگزار می‌شود و در سال گذشته هر شب حدود 500 نفر و گاهی بیشتر حضور پیدا می‌کردند؛ در شب‌های قدر بالغ بر 3000 نفر حضور می‌یابند و فضا کاملا معنویست و احیا با شور و حال خاصی برگزار می‌شود. نماز عید فطر هم که باحضور ملیت‌های گوناگون برگزار می‌شود منظره زیبای معنوی ایجاد می‌کند. * پرسش: در خبرهای سال پیش خبرگزاری حوزه به مراسم اعتکاف در مساجد آلمان اشاره شده، این مراسم با چه کیفیت وکمیتی برگزار می‌شود؟ آیاجوانان استقبال می‌کنند؟ برایشان در مقابل معنویت‌های نوظهوری جذابیت بیشتری دارد؟ مراسم اعتکاف بخشی از فعالیت‌هائی است که در مسجد و زیر گنبد انجام می‌شود. البته از قدیم برنامه اعتکاف کمابیش برگزار می‌شد. ولی اقبالی که اخیرا در بین مؤمنان دراروپا برای حضور و اعتکاف در مسجد به وجود آمده است بسیار عجیب وغیر قابل وصف و باور است. * * از 16 کشور اروپائی مسلمانان برای اعتکاف به آلمان می‌آیند غیر از مسلمانان آلمان، از 16 کشور اروپائی نیز به این مراسم می‌آیند؛ استقبال کنندگان از این مراسم معنوی به گونه‌ای است که در حال حاضر با قرعه کشی می‌توانیم پذیرای معتکفین باشیم؛ حضور جوانان نیز در این مراسم بسیار پررنگ است و قاطبه حاضران از نسل جوان هستند. برنامه‌های متنوعی هم طراحی و اجرا می‌شود از جمله برنامه‌های این مراسم معنوی جزء خوانی قرآن، حلقه‌های معرفت به 4 زبان، سخنرانی، مراسم دعا، نماز جماعت، مراسم رحلت حضرت زینب(س)، و جالب‌تر از همه اعمال ام داوود که به شکل جمعی در یک فضای بسیار معنوی انجام می‌گیرد که حدود 6 ساعت طول می‌کشد. ادامه دارد∎​