شناسهٔ خبر: 29288977 - سرویس فرهنگی
نسخه قابل چاپ منبع: ایبنا | لینک خبر

بزرگداشت منوچهر کیانی در شیراز برگزار شد؛

زنده نگاه داشتن فرهنگ ایل با سال‌ها بیابان‌گردی

پیش از انقلاب یک سطر هم درباره ایل قشقایی منتشر نشده بود

آیین بزرگداشت منوچهر کیانی در تالار حافظ شیراز برگزار و سیزدهمین نشان مفاخر استان فارس به این نویسنده، ناشر و پژوهشگر ایل قشقایی اهدا شد.

صاحب‌خبر -
 
به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) از شیراز، منوچهر کیانی که با کتاب «سیه چادرها»، «افسانه‌ها و قصه‌های ایل قشقایی»، «کوچ با عشق شقایق»، خدمات ارزنده‌ای را به فرهنگ و باورهای ایل «قشقایی» انجام داده است، در جمع اهالی فرهنگ و قشقایی‌های ایران در برنامه‌ای با عنوان «راوی شکوه سیه چادرها» در تالار حافظ  شیراز تجلیل شد.

صابر سهرابی (مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس) در این آیین کیانی را نامداری توصیف کرد که با کاشتن نهالی در ایل قشقایی، درختی تنومند پرورانده است که تا همیشه در گلستان فرهنگ ایران یاینده خواهد بود.

صابر سهرابی همچنین توجه به فرهنگ ایلات و اقوام و نکوداشت مفاخر آن را وظیفه‌ای بزرگ و خطیر دانست و گفت: دستگاه‌های فرهنگی استان باید ورودی جدی به عرصه احیا و پاسداشت فرهنگ اقوام داشته داشته باشند که امیدواریم بزرگداشت دکتر کیانی نقطه عطفی در این مسیر باشد. 

وی سپس با اشاره به اهدای سیزدهمین نشان مفاخر فارس به این نویسنده نام آشنای قشقایی تأکید کرد: خدمات منوچهر کیانی به پژوهش‌های ایل قشقایی او را به چهرهای تکرارنشدنی در استان فارس و فرهنگ اقوام بدل کرده است و نشان مفاخر فارس که از جانب انجمن آثار و مفاخر فرهنگی استان اهدا می‌شود، به راستی برازنده اوست.

داریوش نویدگویی (عضو هیئت امنای انجمن آثار و مفاخر فرهنگی فارس) نیز سخنران بعدی این مراسم بود که منوچهر کیانی را «فرزند ایل» توصیف کرد.

این ناشر شیرازی، فرهنگ ایلات را بخش مهمی از فرهنگ ایران دانست و متذکر شد: رمز ماندگاری آثار دکتر کیانی، این است که او خود فرزند ایل است و در سیه چادرها زیسته و اجدادش در ایل نفس کشیده‌اند. او فقط یک پژوهشگر نیست؛ او شاعر، عکاس و ناشری است که سال‌ها با بیابان‌گردی فرهنگ ایل را رنده نگاه داشته است.

ناشر برگزیده ۱۸ دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تأکید کرد: سوایِ خدماتی که زنده یاد بهمن‌بیگی به فرهنگ عشایر ایران کرده است، یکی از بزرگترین کارهای او کشف استعدادهایی همچون کیانی بود که راه بهمن‌بیگی را ادامه دادند.

نویدگویی فرهنگ ایل قشقایی به ویژه کوچ را یک اتفاق بین‌المللی توصیف و خاطرنشان کرد: جوانان ایلاتی باید به فرهنگ خود افتخار کنند و نگذارند عطر سیه‌چادرها از فرهنگ ایران و فارس فراموش شود.

کاووس حسن‌لی (استاد دانشگاه و مدیر مرکز حافظ‌شناسی) هم در این مراسم گفت: کیانی در اعتلای فرهنگ کشور عمر گران‌بهای خود را با این راه گذاشته و چراغی افروخته که نورافشانی اش تا همیشه ادامه خواهد داشت.

وی افزود: فرهنگ‌های چیره، اشتهای زیادی برای بلعیدن فرهنگ‌های کوچک دارند و این خطر جدی است که فرهنگ اقدام را تهدید می کند. آیین‌های بومی و موسیقی‌های قومی، این همه هنرهای برانگیزاننده محلی، روز به روز کم رمق می‌شوند و بسیاری در این خشکسالی به نفس نفس افتادند.

این استاد زبان و ادبیات فارسی با بیان اینکه «باید با هوشیاری برای بیماریِ هر آیین، دارویی پیدا کرد»، با صراحت گفت: باید برای هر واژه‌ای که در هر فرهنگ می‌میرد سوگواری کرد و برایش مراسم ختم گرفت.

حسن‌لی با تأکید بر اینکه «هیچکس در ایران غریبه نیست و همه اقوام در سرافرازی ایران سهمی دارند و هر کدام هدیه‌ای به این فرهنگ ملی داده‌اند.» گفت: اگر چشمه‌های فرهنگ‌های بومی نجوشند، دریای فرهنگ و تمدن ایران هم خواهد خشکید. بنابراین پاسداشت کیانی‌ها و پرداختن به زوایای فرهنگ، در واقع  بازسازی این چشمه‌ها و بهسازی رودخانه‌هایی است که دریای فرهنگی ایران را ساخته است.

وی افزود: کیانی برای نوشتن کتاب‌هایش از جان و عمرخود مایه گذاشته تا پیکر فرهنگ ایران لاغر اندام نشود. کیانی نیازی به این سپاس‌واره‌ها نداردو این ما هستیم که نیازمند این مراسم هستیم تا خودمان بزرگی کنیم.

حسن لی تصریح کرد: دکتر کیانی با آفرینش آثاری بزرگ در ذهن و ضمیر ایرانیان باقی خواهد بود و آثارش آب حیاتی‌ست که به فرهنگ ایل قشقایی جان بخشیده است.

دکتر میرزاوند هم با بیان اینکه «محور همه فعالیت‌های منوچهر کیانی نمادی از انسان‌سازی است.» گفت: تکریم دانش و هنر بومی ایران به ویژه ایل قشقایی دغدغه مهم کیانی است و  ثبت و ضبط آیین و آداب قشقایی‌ها، کار بزرگ این چهره بزرگ ایل است.

این نویسنده و پژوهشگر گفت: کیانی در آثارش خسیال بافی نکرده و انچه را که نوشته پیش از آن زیسته است. در مرام کیانی، بازنشستگی وجود ندارد و تلاش‌های شبانه‌روزی‌اش در حوزه فرهنگ و پژوهش هنوز هم ادامه دارد.

وی منوچهر کیانی را «دایره‌المعارف ایل قشقایی» توصیف و با طرح این پرسش که «چرا براید برای امثال منوچهر کیانی بزرگداشت گرفت؟» خاطرنشان کرد: به خاطر آثارش که حزن پریشان واقعیت ایل است و به خاطر صادقانه زیستن و نوشتنش و حافظ کیانِ ایل بودنش باید از منوچهر کیانی تجلیل کرد.

او نیز همجون دو سخنران قبلی از توران شهبازی (همسر منوچهر کیانی) به عنوان کسی که در مسیر این موفقیت‌ها و خدمات نقش مهم و اساسی داشته است، یاد و از او تجلیل کرد.

در ادامه تمبر یادبود آیین بزرگداشت منوچهر کیانی رونمایی و سیزدهمین نشان مفاخر فارس به او اهدا شد.

منوچهر کیانی نیز در سخنانی کوتاه گفت: من معلم ساده ایل بودم و خدماتی را بر اساس وظیفه انجام دادم. ایل قشقایی را خانواده‌ای از چند قرن قبل استوار و پرافتخار نگه داشتند تا زمانی که به اقتضای زمان، اسلحه زمین گذاشتند و قلم دست گرفتند.  

این نویسنده و پژوهشگر ادامه داد: خلاقیت‌های ایل، پوشش ایل، هنر ایل و ... که گاه در نمایشگاه‌ها می‌بینیم، نمادی از خدمات بزرگ ایل قشقایی به مردم ایران بوده است. ما خودمان را از ایران و فارس جدا نمی‌دانیم. تاریخ نشان می‌دهد سنگی نیست که از خون اجداد ما در این سرزمین رنگین نشده باشد بنابراین ما از مردم فارس هستیم. ایرانی هستیم، فارسی هستیم و قشقایی.

او که سخنانش با تشویق مداوم حاضران روبرو می‌شد گفت: در ایل ما هنرمندان، پژوهشگران و نویسندگانی وجود دارند که باید تکریم شوند. تا امروز ۱۴۵ کتاب از مؤلفان ایل منتشر شده است در حالی که پیش از انقلاب یک سطر هم درباره ایل قشقایی منتشر نشده بود.

وی در ادامه به معرفی کوتاهی از آثار خود پرداخت و خاطرنشان کرد: من یک کلمه از خودم و زندگی شخصی‌ام ننوشته‌ام و کتاب‌هایم هیچ کدام داستان‌سرایی نیست و حاصل نیم قرن پژوهش من است.

او در پایان به بیان خاطره‌ای از انتشار کتاب «کوچ با عشق شقایق» پرداخت که سال‌ها پیش به خاطر آن مجبور به فروختن خانه‌اش شده و هنوز هم اجازه‌نشین است!

نظر شما