شفاآنلاین>
سلامت> چرت بعدازظهر یا همان خواب قیلوله <
Killer's sleep> برای بعضی ها از خواب شب هم واجب تر است و به محض اینکه ناهارشان را می خورند، چند دقیقه بعد پلک هایشان سنگین می شود و خیلی طول نمی کشد که به خواب بروند.
به گزارش
شفاآنلاین: اصلاً جزو برنامه روزانه این دسته از آدم هاست که بخوابند. یکی از کسانی که به چرت بعدازظهر عادت دارد می گوید: «خدا نکنه عادت کنی بعدازظهرها بخوابی! اونوقت یه روز نخواب ببین چی می شه.» وقتی نمی خوابند گیج و منگ و کلافه اند. انگار که چیزی گم کرده اند و حوصله هیچکس را ندارند.
آنها فکر می کنند چرت بعدازظهر به سرحال شدن شان کمک می کند. اما بعضی ها هم با خواب بعدازظهر مخالفند و آن را مخل خواب شبانه و در کل مضر برای سلامت بدن می دانند. اما بالاخره چرت بعدازظهر خوب است یا بد؟ آیا همه باید بعدازظهرها بخوابند؟
اصلاً میزان خواب نیمروزی چقدر باشد؟ هر چقدر خواستیم می توانیم بخوابیم یا محدوده زمانی خاصی دارد؟ همین سوال را از دو متخصص طب سنتی، یک متخصص تغذیه و یک متخصص خواب پرسیده ایم.
باعث اختلال در خواب شبانه می شود
خواب آلودگی یک اتفاق طبیعی است که بسیاری از ما در طول ۱ تا ۳ بعدازظهر آن را تجربه می کنیم. در اینکه فردی چرت بعدازظهر داشته باشد یا نه، به وضعیت بدنی فرد بر می گردد و نمی توان گفت برای همه خوب است یا بد. در بچه های قبل از سنین مدرسه، این چرت یک نیاز است، اما در مورد بزرگسالان و افراد بالغ این طور نیست. کسانی که به خواب نیمروزی نیاز دارند، از دو حالت خارج نیستند. یا خواب شبانه شان کم است، یا به خواب بعدازظهر عادت کرده اند.
وقتی فرد نتواند ۸ ساعت در روز بخوابد، سعی می کند این کمبود را با خواب بعدازظهر جبران کند و همین موضوع و مشکل بی خوابی شان را تشدید می کند. مصرف داروهای مغز و اعصاب، آرام بخش، ضد اضطراب و ضد تشنج باعثمی شوند فرد به خواب نیمروزی نیاز داشته باشد. کسانی هم هستند که دارویی مصرف نمی کنند و مشکل پزشکی هم ندارند، اما باز چرت بعدازظهرشان را دارند.
اینها باید به دنبال عارضه ای در خود باشند. مثلاً کسی که قبلاً خواب نیمروزی نداشت، اما حالا حس می کند که باید در طول روز چرت بزند، دچار عارضه ای به نام نارکوپلسی شده است و چنین مسئله ای حتماً باید توسط پزشک مورد بررسی قرار بگیرد.
پوست خانم ها را خراب می کند
چرت بعدازظهر یا قیلوله، خوابی است که عمیق، طولانی و پس از غذا نباشد. این خواب در بعضی خوب است و در برخی دیگر بد. به کسانی که مزاج گرم و خشک دارند مثل بچه ها و برخی جوانان و کسانی که در طول روز فعالیت زیادی دارند، توصیه می کنیم که چرت بعدازظهر را داشته باشند تا انرژی از دست رفته شان برگردد. سالمندان و خانم ها بهتر است خواب نیمروزی نداشته باشند.
چون با افزایش رطوبت های زاید مشکلات مفصلی شان تشدید و درگیر ناراحتی های گوارشی، کسالت و افزایش وزن می شوند. اگر خانمی چاق بوده و مشکلات مفصلی و گوارشی هم داشته باشد، یکی از دستوران ما به او، پرهیز از خواب صبحگاهی و بعدازظهر است خصوصاً اینکه ناهار هم خورده باشد یا فصل سرما باشد.اما اگر به چرت بعدازظهر عادت داشته و برایش هم مضر باشد، به تدریج او را ترک عادت می دهیم.
اگر مراجعه کننده یک جوان ۳۰ ساله بوده و به خاطر کارش درگیر استرس باشد، به او می گوییم برای رفع استرس خواب بعدازظهرش را داشته باشد. مخصوصاً اگر در فصل گرما باشد و یا لازم است کارش را از صبح زود شروع کند. در تحقیقات علمی جدید و نظرات حکمای طب ایرانی اگرچه اختلاف نظرهایی وجود دارد چرت بعدازظهر باید کمتر از یک ساعت باشد. تحقیقات جدید تاثیر مثبت خواب میان روز را در کاهش استرس، کمک به کنترل فشارخون و ایجاد حس آرامش نشان می دهد.
استراحت بهتر از خواب است
بهتر است بگویید استراحت و آرامش و نه خواب بعدازظهر به نظر من این درست تر است. تحقیقات زیادی در زمینه خوب یا بد بودن استراحت و آرامش یا همان چرت بعدازظهری که مدنظر شماست، شده است.
یکسری گفتند چرت نیمروز خوب است و در جلوگیری از بروز بیماری های متابولیک مثل دیابت موثر است. نظریه مخالف هم می گوید که این طور نیست و کسی که ظهر بخوابد، افزایش وزن پیدا می کند و درگیر بیماری های قلب و عروقی می شود.
من یادم هست در حدود ۱۰ سال پیش وقتی نتیجه این تحقیقات معلوم شد، در انگلستان یکسری از ادارات آمدند و جایی را برای استراحت و خواب کارمندان در نظر گرفتند. صندلی های خاصی که کارمندان از آن برای خواب نیمروزی استفاده می کردند، طوری بود که صورت شان را روی قسمتی از صندلی می گذاشتند و تن و بدن شان هم پایین بود.
در کشورهای خارجی به محض اینکه کارمندان احساس خستگی می کنند، هم امکان استراحت دارند و هم دوش گرفتن.
ایرانی ها که از این موضوع باخبر دشه بودند، آمدند و همین سیستم را در بعضی از ادارات ایران پیاده کردند و خیلی هم از آن استقبال شد. اتفاقاً ما رئیسی داشتیم که دقیقاً همین طوری بود. اتاقی برایش در نظر گرفته شده بود و ظهر که می شد، می رفت و چرت می زد. به نظر من کسی که امکان چرت بعدازظهر را دارد،
استرس های شغلی و محیطی او کم است، چنین قطعاً به غذای مناسب و خواب کافی شبانه دسترسی خواهد داشت و کمتر درگیر بیماری های مختلف از جمله دیابت یا بیماری های قلب و عروقی می شود.
بین ما کارمندان هم این صحبت بود که رئیس خودش می رود و می خوابد، آن وقت ما مجبور هستیم دردسرهای کار را تحمل کنیم. البته بعدش حرف افتاد که این اشرافی گری است و درست نیست و حالا هم بسیاری از ماها با خستگی به کارمان ادامه می دهیم و پشت سیستم ها و کامپیوترها هم ناهار می خوریم و هم کار می کنیم.
اما در اینکه چرت بعدازظهر خوب است یا بد، قضاوت با کسی است که می خواهد بخوابد. اگر به اندازه ۲۰ دقیقه باشد، خب مشکلی ایجاد نمی شود. اما اگر بیشتر از این زمان و یا بلافاصله بعد از صرف غذا باشد، احتمالاً درگیر بیماری های قلب و عروق، مشکلات هاضمه و افزایش وزن می شود.
بستگی به مزاج دارد
در طب سنتی ما با مزاج افراد سروکار داریم. مزاج در لغت یعنی درهم آمیختن. یعنی کیفیت یکسان و جدیدی که از آمیخته شدن عناصر چهارگانه با یکدیگر به وجود می آید.
چرت بعدازظهر هم رابطه مستقیمی با مزاج افراد دارد و طبق آنچه که طب سنتی می گوید، خواب نیمروزی برای همه افراد و مزاج ها خوب نیست. در یکسری از مردم خوب جواب می دهد، در عده ای دیگر نه این طور نیست و حال شان را بدتر می کند. به همین دلیل نمی توان گفت خواب بعدازظهر برای همه خوب است و سرحال می شوند.
از روی نشانه های افراد با مزاج های مختلف می توانید بفهمید خواب بعدازظهر برایشان منفعتی دارد یا نه. مثلاً خواب نیمروز برای افراد بلغمی مضر است و بهتر است نخوابند. پوست بلغمی ها سرد و مرطوب و سفید و کمرنگ است(گلگون نیستند)، چربی های شل و آویزان دارند، صورت شان پف آلود و گرد است، بی خیال هستند، وزن زیادی دارند و در نهایت رطوبت شان هم زیاد است.
دقیقاً چون رطوبت شان زیاد است، اگر خواب بعدازظهر داشته باشند، رطوبت شان بیشتر می شود و با زیاد شدن رطوبت، بلغم آنها افزایش می کند.
دسته دیگری که خواب نیمروز برایشان مضر است، دموی ها هستند و این گونه افراد با این مشخصات شناخته می شوند.
پوست نرم، مرطوب و گرمی دارند، رنگ پوست گندمگون یا گلگون است، رنگ سفیدی چشم شان کمی به قرمزی می زند. موهای زیادی دارند، دهان شان رطوبت کمی دارد و کم تشنه می شوند، اشتهای زیاد و خوراک خوبی دارند، توان هضم غذا ر آنها بسیار بالاست، نفخ معده و یبوست ندارند. از گرما گریزان هستند و سرما را دوست دارند، آب دهان شان گاهی کش می آید، دهان شان بدبو نیست. اینها چون بدن گرمی دارند و بدن شان هم رطوبت دارند، اگر بعدازظهر بخوابند، بدن شان رطوبت زایی می کند. با زیاد شدن رطوبت همان اتفاقاتی که برای بلغمی ها می افتد، برای اینها هم می افتد. پس بهتر است نخوابند. اما خواب نیمروز برای سوداوی ها خوب است. مزاج اینها سرد و خشک است، لاغرند، افراد دلسوز و مهربانی هستند. دهان بدبویی دارند و مضطرب هستند. پوست شان کاملاً خشک و چروکیده است. یبوست و عطش دارند و عصبی هستند، دوست دارند همه کارها را خودشان انجام دهند، زود دچار افسردگی می شوند، ادرارشان گاهی همراه با سوزش است و به صورت قطره قطره خارج می شود. اغلب خسته و کوفته هستند. سوزش معده دارند. اینها چون مزاج شان خشک است و از طرف دیگر چون خواب رطوبت زاست، بنابراین خواب نیمروزی برایشان مفید است.
چرت بعدازظهر برای افراد با مزاج صفراوی هم خوب است. صفراوی ها لاغر اندامند و زبر و زرنگ. از گرما فراری هستند و سرما دوستند. کم اشتها هستند، رنگ پوست شان متمایل به رنگ زرد و قرمزی است، گاهی اوقات احساس تلخی در دهان شان می کنند، ممکن است احساس کرختی و سستی در پاهایشان بکنند و حالت سوزن سوزن شدن به آنها دست بدهد. گرایش به ترشی دارند، دهان شان بدبو نیست اما خشک است. چون صفراوی ها بدن خشکی دارند و خواب هم رطوبت زا است، بنابراین خواب بعدازظهر برایشان خوب است.
خواب بعدازظهر هم محدوده خاص خودش را دارد و این طور نیست که فرد هر چقدر دلش خواست بخوابد و مشکلی پیش نیاید. اگر چرت میان روز کوتاه مدت و زیر ۲۰ دقیقه باشد، برای فرد خوب است و باعثمی شود انرژی از دست رفته اش را بیابد، به هضم غذا در دستگاه گوارشش کمک می کند و باعثمی شود تا سوخت و ساز و متابولیسم خوبی داشته باشد.
حالا اگر چرت بعدازظهر، بشود ۳۰ دقیقه یا یک ساعت، باعثافزایش رطوبت در مغز می شود. این رطوبت سبب سستی، کسالت، افسردگی و تنبلی می شود و علاوه بر اینها حرکات بدن فرد را هم کند می کند.
پوست هم از مضرات خواب زیاد بعدازظهر در امان نیست و آن را تخریب می کند. تخریب پوست هم به هضم غذا بر می گردد. یعنی با زیاد شدن خواب، به جای اینکه هضم بهتر انجام شود، به شکل نادرست انجام شده و نتیجه آن پوست را تحت تاثیر خودش قرار می دهد و ظاهر آن ناخوشایند می شود. افکارنیوز
نظر شما