رحمان قهرمان‌پور در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به سابقه امضای این پیمان و اجرای آن از سوی آمریکا و روسیه، اظهار کرد: روسیه در شرایطی این پیمان را پذیرفت که از نظر موقعیت بین‌المللی و توان بازدارندگی هسته‌ای ضعیف‌تر از آمریکا بود، از این رو همواره از این پیمان ناراضی بود. اعلام نقض این پیمان توسط آمریکا در سال 2014 و برای اولین بار در گزارش پایبندی به پیمان‌های وزارت خارجه آمریکا بود که اعلام کرد روسیه با ساخت موشک‌های میان‌برد درحال نقض این پیمان است. موشک "نواتور" موشکی است که آمریکا معتقد است روسیه با ساخت آن این پیمان را نقض کرده است.

وی ادامه داد: دولت اوباما مذاکراتی را با روسیه در این‌باره انجام داد اما قصدی برای خروج از این پیمان نداشت، چرا که در واقع تحلیل بسیاری از کارشناسان کنترل تسلیحات در آمریکا این بوده است که خروج آمریکا از این پیمان بیشتر به نفع روسیه است، چون بیشتر روسیه را محدود کرده بود و روسیه می‌تواند با خروج آمریکا از آن، موشک‌های میان‌برد خود را گسترش دهد و در نهایت توان بازدارندگی و قدرت چانه‌زنی خود را در عرصه بین‌الملل افزایش دهد.

این کارشناس مسایل بین‌الملل در ادامه درباره تاثیر این اقدام احتمالی آمریکا بر اروپا و ناتو گفت: پیمان INF در امنیت اروپا اهمیت ویژه‌ای دارد. این پیمان به دنبال امحای موشک‌های بالستیک و کروز زمین پایه‌ای بود که بردشان بین 500 تا 5500 کیلومتر است و در فاصله 6 دقیقه از روسیه، هر نقطه‌ای در اروپا را بدون اعلام قبلی هدف قرار می‌دهد. بنابراین ماهیت این موشک‌ها تهدید جدی برای اروپاست و امنیت کشورهای عضو ناتو را به جز کانادا و آمریکا در معرض خطر قرار می‌دهد. خروج آمریکا از این پیمان این تهدید را بعد از سال‌ها زنده خواهد کرد.

قهرمان‌پور تصریح کرد: اهمیت دیگر این پیمان در پرتاب‌کننده‌هایی بود که جابه جا می‌شدند و امکان ردیابی آن سخت بود. هم‌چنین در سال 2002 با امحای 2700 موشک، بیشترین کاهش متوجه روسیه بود.

وی درباره اهمیت این پیمان از منظر کنترل تسلیحات گفت: پیمان‌های INF و استارت جزو ستون‌های اصلی کنترل تسلیحاتی میان آمریکا و روسیه هستند؛ یکی موشک‌های میان‌برد و دیگری موشک‌ها بالستیک بین‌قاره‌ای بالاتر از 5500 کیلومتر را محدود می‌کند. اما استارت به اندازه INF محدودکننده نیست. استارت شامل موشک‌های با برد بالا زمین‌پایه، هواپایه و دریاپایه است اما INF فقط مختص موشک‌های زمین‌پایه است که روسیه در آنها قدرت دارد. روسیه در هر پیمانی که با آمریکا منعقد کرده خواهان آن بوده که سلاح‌های دریاپایه و هواپایه محدود شود، چون برتری آمریکا در این‌هاست، از این رو این پیمان تا حدود زیادی به ضرر روسیه است اما در شرایطی این پیمان را پذیرفته بود که بلندپروازی دوره پوتین را نداشت.

قهرمان‌پور در ادامه اظهار کرد: شعار اصلی ترامپ در انتخابات "قدرتمند کردن مجدد آمریکا" بود و یکی از ستون‌های اصلی این شعار توجه خاصی است که او به گسترش زرادخانه هسته‌ای آمریکا و نوسازی آن دارد. دولت اوباما به عنوان یک دولت دموکرات برنامه سپر موشکی بوش را محدود کرد (بوش از پیمان ABM موشک‌های ضد بالستیک خارج شد)، در عین حال سیاستش این بود که در رابطه با روسیه پیمان‌ها حفظ شود. اما ترامپ متفاوت عمل کرد و قول داد بودجه ویژه‌ای را برای گسترش و تقویت زرادخانه آمریکا اختصاص دهد که شامل بازسازی بمب‌های با ظرفیت تخریب بسیار بالا هم می‌شود.

این کارشناس مسایل بین‌الملل با بیان این‌که "مخاطب تقویت زرادخانه هسته‌ای آمریکا در دولت ترامپ، هم روسیه و هم چین هستند" خاطرنشان کرد: چین تا دو دهه پیش صرفا بمب هسته‌ای داشت، اما بعد از آن به سمت گسترش و ساخت موشک‌های میان‌برد، بلندبرد و پرتاب‌کننده شاتل‌های فضایی رفت. از این رو آمریکا نگران محدودیت‌هایی است که به واسطه پیمان INF برایش وجود دارد و باعث می‌شود چین بتواند بدون هیچ محدودیتی توان موشکی و هسته‌ای خود را افزایش دهد و به دومین دغدغه هسته‌ای برای آمریکا تبدیل شود. برخی استراتژیست‌های هسته‌ای آمریکا معتقدند روسیه پول لازم برای سرمایه‌گذاری توسعه زرادخانه خود را ندارد اما چین این توانایی مالی را ضمن توانای‌های فنی و سیاسی دارد، بنابراین خطر اصلی چین است.

وی یکی از مهم‌ترین نگرانی‌های‌ بین‌المللی درباره خروج آمریکا از INF را مربوط به پیمان استارت جدید دانست و گفت که احتمالا این اقدام آمریکا این پیمان را نیز تحت‌الشعاع قرار می‌دهد و زمینه را برای یک رقابت تسلیحاتی جدید یا آن چیزی که بعد از 11 سپتامبر به "رنسانس هسته‌ای" معروف شد تبدیل می‌کند، از این رو ما با شرایط سختی در بحث کنترل تسلیحاتی و امنیت بین‌الملل مواجه خواهیم شد.

قهرمان‌پور در ادامه تاکید کرد: با روحیه‌ای که از ترامپ می‌شناسیم حتما در این بحث نیم نگاهی به فواید اقتصادی خروج از این پیمان دارد. آمریکا بزرگترین صادرکننده تسلیحاتی در دنیاست و اگر مسابقه تسلیحاتی تقویت شود درآمد آمریکا از این منبع بیشتر می‌شود.

وی در پاسخ به این پرسش که چرا آمریکا برای کاهش نگرانی‌اش از نقض این پیمان از سوی روسیه یا نگرانی به خاطر توسعه این نوع سلاح‌ها در چین، گزینه خروج را انتخاب کرده است؟ آیا این مساله به انتخابات کنگره مرتبط نیست؟ با بیان این که این مساله بی‌ارتباط با انتخابات آتی در نوامبر در آمریکا نیست اظهار کرد: ترامپ در داخل آمریکا به حمایت از روسیه و پوتین متهم است و بعد از ملاقاتش با پوتین حملات مطبوعاتی سنگینی به او شد که در مقابل روسیه قاطعیت لازم را ندارد و این می‌تواند پاشنه آشیلی برای ترامپ و انتخابات کنگره و حتی انتخابات ریاست‌جمهوری آینده باشد، از این رو این مساله مصرف داخلی هم برای ترامپ دارد. باید دید نتیجه مذاکرات جان بولتون در مسکو چه می‌شود. هم‌چنین باید دید تا پیش از انتخابات کنگره در 6 نوامبر خروج رسمی آمریکا از این پیمان اعلام می‌شود یا خیر. هنوز نمی‌توان گفت این اقدام بیشتر بازخورد داخلی دارد یا تاکتیکی‌است برای وادار کردن روسیه به دادن امتیاز و آمدن پشت میز مذاکره یا اعمال فشار به چین برای محدود کردن موشک‌های میان‌بردش.

این کارشناس مسایل بین‌الملل درباره نقش سازمان‌های بین‌المللی در مقابله با این اقدام آمریکا و نیز نگرانی از این‌که کشورهای کوچک هسته‌ای در آینده نیز به این عرصه وارد شوند؟ گفت: اول این‌که پیمان INF دو جانبه است و خروج از آن راحت‌تر است و واکنش بین‌المللی خاصی نخواهد داشت، در عین حال 30 کشور در دنیا هستند که فعالیت موشکی در زمینه موشک‌های میان‌برد دارند و در این‌باره MTCR "رژیم کنترل تکنولوژی موشکی" را داریم که آن هم الزام‌آور نیست بنا بر این خروج آمریکا از پیمان باعث می‌شود هم آمریکا این موشک‌ها را توسعه دهد و هم آن تعدادی از کشورها که این نوع موشک‌ها را در اختیار دارد شروع به فروش آنها کنند که طبیعی است سود زیادی در بر خواهد داشت. این نوع موشک‌ها، از نوع موشک بالستیک استراتژیک هسته‌ای نیستند که منع امنیت ملی داشته باشند و حتما کشورهایی که پول دارند برای خرید آن صف می‌کشند و البته هستند کشورهایی که به سمت ساخت این نوع از سلاح‌ها بروند.

وی در پاسخ به این پرسش که برخی خروج آمریکا از INF را بازگشت به دوران جنگ سرد تحلیل می‌کنند؟ تاکید کرد: نمی‌توان گفت رقابت در حد جنگ سرد ایجاد می‌کند چون نه آمریکا دنبال این است و نه روسیه توان این را دارد که موازنه قدرت استراتژیک مثل دوران جنگ سرد ایجاد کند. روسیه در نگهداری زرادخانه خود مشکل مالی جدی دارد تا جایی که مجبور شد اورانیومی که در کلاهک‌های هسته‌ای‌اش داشت را خارج و به آمریکا برای بازفرآوردی و استفاده برای نیروگاه‌ها بفروشد.

به گزارش ایسنا، رئیس جمهوری آمریکا هفته جاری گفت که روسیه سال‌های زیادی است که پیمان INF را نقض کرده است بنابراین آمریکا این عهدنامه را خاتمه می‌دهد و از آن کنار می‌کشد.

مقامات روسیه اما نقض این پیمان را همواره رد کرده‌اند.

جان بولتون روز دوشنبه (۲۲ اکتبر) پس از دیدار با مقام‌های ارشد دولت روسیه گفت آمریکا هنوز تصمیم نگرفته که در صورت خروج از پیمان مذکور، موشک جدیدی در قاره اروپا علیه روسیه مستقر کند.

بولتون گفته است که اگر چین طرف این پیمان بود، نیمی از موشک‌هایش ممنوع می‌شد.

چین و اتحادیه اروپا هم خواهان ماندن آمریکا در آی‌ان‌اف شده اند.

انتهای پیام