دولت تدبیر و امید از همان آغاز فعالیت، ایجاد تشکل های تخصصی و توانمند سازی آنها را اولویت خود قرار داد و اصناف را تشویق به راه اندازی این تشکل ها کرد.
یکی از این تشکل های صنفی، خانه مطبوعات است، تشکلی که اعضای آن صاحبان قلم و فرهیختگان رسانه ای هستند. قشری که هم به لحاظ تعداد قابل توجه اند و هم تاثیرگذاری درخوری در بسیاری امور دارند.
وزارت ارشاد برای نشان دادن جدیت خود در حمایت و تقویت این تشکل صنفی، هرگونه حمایت، خدمات آموزشی، تسهیلات، اعتبار، حمایت قضایی و مشاوره صنفی به رسانه ها و فعالان رسانه را تنها منوط به عضویت در خانه مطبوعات استانها اعلام کرد.
مجموع این دلایل باعث شد خانه مطبوعاتی که در دولت های مختلف فراز و فرودهایی را تجربه کرده بود در این دولت به مهمترین تشکل صنفی حوزه رسانه تبدیل شود.
در گام اول لازم بود خانه مطبوعات در استانها ایجاد شود و پس از عضوگیری انتخابات تعیین هیات رئیسه برگزار شود ضمن اینکه یکی از موانع رشد خانه مطبوعات در گذشته اساسنامه آن بود که سالها از تدوین آن می گذشت و اصلاح و تغییر این اساسنامه هم به صورت جدی تری از سوی صنف و مسئولان ارشاد دنبال شد.
اما به رغم آنکه تمامی مراحل عضوگیری، تعیین هیات رئیسه و تشکیل خانه مطبوعات به نحو مطلوبی پیش رفت اما مشارکت پایین اعضای این تشکل در رای گیری الکترونیکی درباره اصلاح اساسنامه خانه مطبوعات در برخی استان ها اتفاق عجیبی بود که جای بررسی دقیق و آسیب شناسی دارد.
مشارکت ضعیف و 28 درصدی اعضای خانه مطبوعات در رای گیری دلایل زیادی می تواند داشته باشد.
بخشی از آن به عملکرد خانه های مطبوعات و دایره اختیارات آنها بر می گردد و برخی نیز مربوط به روش تغییر اساسنامه است. در نهایت اعتراض اعضا به همه این موارد منجر به مشارکت نکردن در رای گیری برای تغییر و اصلاح اساسنامه شد.
در دولت یازدهم و بعد هم دوازدهم ساماندهی رسانه ها به خانه های مطبوعات واگذار و بر راه اندازی و تشکیل خانه های قدرتمند تاکید شد. قرار بود پس از تشکیل خانه مطبوعات، ارشاد تصدی گری خود را در حوزه رسانه کم کند و رسانه ها مسایل خود را از طریق خانه های مطبوعات پیگیری کنند.
در بسیاری از استانها از جمله کهگیلویه و بویراحمد به رغم تشکیل خانه اما وعده ها محقق نشد و خانه مطبوعات فراتر از نام پیش نرفت.
به عنوان مثال با اینکه خانه مطبوعات برای برگزاری جشن روز خبرنگار اعلام آمادگی کرد، اما نه ارشاد و نه هیچ کدام از دستگاه های دولتی، حاضر نشدند حتی برگزاری یک جشن را به خانه مطبوعات واگذار کنند در حالی که در سالهای گذشته مجموعه ارشاد بارها اعلام کرده بود برگزاری جشن روز خبرنگار وظیفه تشکل و اعضای آن است.
این اولین جرقه نا امیدی اعضا به اعتماد و اعتبار خانه مطبوعات را زد.
در بررسی دلایل مشارکت پایین اعضا نمی توان تاثیر عدم مطالبه گری اعضا از خانه مطبوعات و مجموعه ارشاد و همچنین عملکرد هیات رئیسه خانه مطبوعات در ادوار پیشین تا امروز را نیز نادیده گرفت.
البته این همه دلیل مشارکت پایین اعضای خانه مطبوعات در رای گیری نیست.در اصلاحاتی که به رای گذاشته شد از اعضا و حتی هیات رئیسه خانه مطبوعات استانها نظرخواهی نشد به عبارتی نقش استانها و اعضا در حد رای مثبت یا منفی به اصلاحات اساسنامه تقلیل یافت.
نحوه رای گیری نیز مزید بر علت شد بدون هر گونه هماهنگی با استانها ساعت 10 صبح به اعضای خانه های مطبوعات 8 استان کشور اعلام شد برای موافقت یا مخالفت با اصلاحات اساسنامه خانه مطبوعات2 ساعت وقت دارند.
درحالی که پیشنهاد دهندگان اصلاحات می توانستند بندهای اصلاحی دو اساسنامه قدیم و پیشنهادی را در اختیار اعضا بگذارند تا دست کم درفرصت کمی که پیش رو دارند آن را مطالعه کنند و رای دهند. این اقدام ، نادیده گرفتن ویژگی های صنفی است که فعالیتش در جهت هدایت مردم به سمت تحقیق و تفکر است.
نحوه رای گیری هم به گونه ای تعریف شده که در نهایت اسامی خانه مطبوعات تمامی استان های کشور به عنوان موافق پای این تغییرات ثبت خواهد شد.
در مرحله اول رای گیری، سقفی برای میزان مشارکت در نظر گرفته می شود که برای استان کهگیلویه و بویراحمد 70 درصد بود. اما در مراحل بعدی این سقف کمتر و یا برداشته می شود و با این روند دلایل عدم مشارکت استان ها و یا کشیده شدن به دورهای بعدی نادیده گرفته می شود.
این بی توجهی به نظر اعضا آن هم در تشکلی که دیر یا زود قرار است مرجع اصلی مسائل رسانه ها شود جای سوال دارد ضمن آنکه برخلاف میثاقهای 16 گانه شکل گیری خانه مطبوعات نیز هست.
بسیاری از مخالفت ها با اساسنامه بر سر جزئیات است و رای مثبت 28 استان به اصلاح اساسنامه رای به کلیات است و این حق باید برای تمامی اعضا محفوظ باشد که نسبت به تمامی بندهای اصلاحی نظر موافق یا مخالف خود را اعلام کنند که البته در این باره هم اطلاع رسانی دقیقی انجام نشده در نتیجه تصمیم گیری برای اعضا را دشوار می کند.
نباید فراموش کرد مسائل مرتبط با هر صنف را تنها تشکل های تخصصی می توانند در قالبی قابل دفاع مطرح و پیگیری کنند در نتیجه برای تشکیل یک تشکل تخصصی باید همه اجزای آن ضابطه مند باشد تنها چنین تشکلی می تواند بعدها در توسعه پایدار کشور نقش آفرینی کند.
جمعیت بزرگ رسانه ای کشور، فعال، تاثیر گذار و آگاه به امور است. فلسفه شکل گیری و ایجاد رسانه ها هم چیزی جز شفاف سازی و آگاهی بخشی به جامعه نیست. خانه مطبوعاتی هم که قرار است در آینده متولی این جمعیت باشد باید قدرتمند پایه گذاری شود. اما قبل از هر چیز باید پیشگام در شفاف سازی و آسیب شناسی باشد.
نباید میان اعضا و خانه ای که قرار است مامن شغلی آنان باشد هیچ موضوع پنهان و یا دارای ابهامی وجود داشته باشد.
اگر قرار است خانه جدیدی ساخته شود باید از نظر تک تک اعضا خشتی ساخت و بر دیوارهایش گذاشت نه اینکه معمار خود خشت اول را کج بگذارد.
*دبیر ایرنا