روحانی پیش از این هم طی سخنانی که در پایان سفر خود به نیویورک در جمع خبرنگاران داشت در پاسخ به سوال یکی از خبرنگاران درباره تحریم‌های ماه نوامبر و پس از آن گفت: «هیچ‌تحریمی نیست که آمریکا بخواهد بعدا انجام دهد. همه کارها را قبلا انجام داده است. بعضی از افرادی که در آمریکا دنبال تحریم ایران بودند بیش فعال بودند. تحریم‌هایی که قرار بود در نوامبر انجام بگیرد در سپتامبر انجام دادند؛ بنابراین هیچ چیز جدیدی برای نوامبر وجود ندارد و این کاملا یک بحث تبلیغاتی و روانی است.» بر همین اساس حسین امیرعبداللهیان، دستیار رئیس‌مجلس در امور بین‌الملل در مطلبی در فضای مجازی با تاکید بر این‌که آمریکا هرگز قادر به حفظ تحریم‌ها نخواهد بود نوشت: قیافه ترامپ پس از ۱۳ آبان امسال دیدنی است. کارشناسان در گفت‌وگو با جام‌جم با تایید تبلیغاتی بودن اقدامات و اظهارات مقامات آمریکایی درباره تحریم‌های 13 آبان، این اقدامات را صرفا در راستای ایجاد جنگ روانی علیه ملت ایران خوانده‌اند:

آمریکا قبل از خروج از برجام هم در خصومت کم نگذاشت

منصور حقیقت‌پور/ مشاور رئیس مجلس

ارزیابی رئیس‌جمهور درخصوص این‌که 13 آبان اتفاقی نخواهد افتاد درست است چرا که آمریکا پس از خروج از برجام حتی یک روز هم منتظر نماند و اقدامات متعددی علیه ایران انجام داد. آمریکا اجازه استفاده ایران از فرصت‌های به وجود آمده به‌واسطه برجام را نداد و در مسیر شکل‌گیری سرمایه‌گذاری‌های خارجی در ایران مشکلاتی ایجاد کرد، حتی قبل از این‌که از برجام خارج شود نسبت به انجام هرگونه اقدامی علیه ایران دریغ نکرد. این کشور در زمینه کشتیرانی، بیمه و سرمایه‌گذاری‌های خارجی مشکلاتی را برای کشورمان ایجاد کرد، بنابراین دیگر بیشتر از این نمی‌تواند اقدام خصمانه علیه ایران انجام دهد. به همین دلیل تاکید این کشور بر تاریخ 13 آبان صرفا جهت ایجاد جنبه روانی و تبلیغاتی است.

خروج شرکت‌ها از ترس تحریم

حسن بهشتی‌پور

کارشناس مسائل خارجی

مجموعه اقداماتی که قرار بود گروه اقدام علیه ایران صورت دهد در ماه‌های گذشته انجام داده اما بحث اینجاست که قرار است تحریم‌هایی از سوی آمریکا در چهارم نوامبر اجرایی شود. این تحریم‌ها مربوط به حوزه‌های مختلف از جمله نفت است.

آمریکا سعی کرده با هند، چین، ژاپن و کره جنوبی که مشتری اصلی خرید نفت و رابطه بانکی با ایران هستند وارد تفاهم شود تا آنها خرید نفت از ایران را تحریم کنند و در غیر این صورت مشمول تحریم‌های آمریکا شوند.

در این زمینه ژاپن و کره‌جنوبی به صراحت اعلام کردند که خرید نفت از ایران را قطع می‌کنند و هند هم بازی دوگانه‌ای را شروع کرده و گفته که بخشی از خرید نفت را قطع می‌کند و بخشی دیگر را در آینده متوقف خواهد کرد. البته چین که به صراحت پاسخ منفی به آمریکا داده و حتی خرید نفت و مشتقات آن را از آمریکا قطع کرده است.

از سویی دیگر بحث سرمایه‌گذاری‌های شرکت‌های خارجی است که هر شرکتی مثل توتال که با آمریکا مراودات وسیع تجاری داشت از مدت‌ها قبل اعلام کردند که از ایران خارج خواهند شد و بنابراین شرکتی وجود ندارد که بخواهد بعد از چهارم نوامبر از ایران خارج شود.

از سویی دیگر سازوکارهای اروپاییان برای کم اثر کردن تحریم‌های آمریکا نیز از قبل مطرح بود و بگفته آنان قرار است قبل از چهارم نوامبر شروع شود.

آنها وعده داده بودند بانکی را به منظور تسهیل در مراودات تجاری و پولی با ایران در نظر بگیرند البته باید این بانک با آمریکا روابط تجاری نداشته باشد در غیر این‌صورت مشمول همان تحریم‌های آمریکا خواهد شد.

اقتصاد کشورمان بیش از این تحت تاثیر فضاهای روانی نخواهد بود

نوذر شفیعی/ استاد دانشگاه

در حوزه عملیاتی هر آنچه قرار بود اتفاق بیفتد انجام شده و اغلب شرکت‌های خارجی از ایران رفته و آنهایی که قرار است بروند خروج خود را اعلام کرده‌اند. در مورد خرید یا عدم خرید نفت نیز موضع کشورها مشخص شده است، بنابراین فشار عملیاتی که قرار بود بر اقتصاد ایران وارد شود شده است و اقتصاد کشورمان نیز نسبت به این موضوع واکنش داشته است. اقتصاد ایران خود را با این شرایط تطبیق داده و تحت تاثیر فضاهای روانی بیشتر قرار نخواهد گرفت.

ضمن این‌که چند مانع در مسیر اثرگذاری تحریم‌های آمریکا از جمله بالا بودن قیمت نفت وجود دارد، همچنین ایران به رغم همه تحریم‌ها قادر خواهد بود بخشی از نفت خود را یعنی حداقل روزانه 800 هزار بشکه به فروش برساند.

نکته دیگر این که بسیاری از کشورها اعلام کرده اند به‌رغم تحریم‌ها به همکاری نفتی با ایران ادامه خواهند داد. همچنین اتحادیه اروپا و برخی کشورها بر همکاری با ایران اصرار دارند که این مساله به لحاظ روانی و عملیاتی می‌تواند پیامدهای منفی تحریم‌ها را دچار مشکل کند. در ضمن در دنیای امروز ایران از طریق بازارهای رسمی و غیر رسمی قادر به دور زدن تحریم‌هاست.

تکلیف خریداران نفتی از قبل مشخص شده است

امیرعلی ابوالفتح /کارشناس مسائل آمریکا

اتفاقی که قرار است 13 آبان رخ دهد بازگشت یکسری از تحریم‌هایی است که عمده ترین آنها بانکی و نفتی است. علیرغم این‌که ترامپ پس از خروج از برجام، 4‌نوامبر را برای بازگشت تحریم‌ها اعلام کرد اما واقعیت این که مقدمات اعمال تحریم‌ها از مدتی قبل در سررسید تاریخ اعلام شده انجام گرفته است به این معنی که خریداران نفتی برای خرید، قراردادهای یک ماهه و سه ماهه می‌بندند.

به این ترتیب کشورهای مختلف سفارش خرید خود را در ماه‌های جلوتر مطرح می‌کنند. به‌عبارتی خریداران نفت، خرید خود را در ماه اکتبر انجام می‌دهند، در مقابل کشورهایی که قصدی برای خرید نفت نداشته باشند مشخص هستند و این‌گونه نیست که یک شب قبل از 4 نوامبر این کشورها موضع خود را در این مورد اعلام کنند. از این جهت شاهد اقدام و اتفاق خاصی در 13 آبان نخواهیم بود.

در مورد تراکنش مالی نیز همین وضعیت وجود دارد، چرا که قبل از 4 نوامبر جمهوری اسلامی ایران می‌داند با چه بانک‌هایی می‌تواند همکاری داشته باشد و چه شرکت‌هایی در ایران باقی مانده و چه شرکت‌هایی خارج شده و می‌شوند.

به همین دلیل مطرح شدن این تاریخ صرفا بار روانی دارد و اتفاق دیگری رخ نخواهد داد.

بعد از 13 آبان اوضاع بهتر خواهد شد

صادق زیباکلام استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران

صادق زیبا کلام در گفت و گو با ایرنا درباه تاثیر سخنان تبلیغاتی دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا درباره تاثیر تحریم ها بر ایران به ایرنا گفت : بعد از 13 آبان اوضاع بهتر خواهد شد برای اینکه الان هر چیزی هست نگرانی از همان 13 آبان است.

همه منتظر هستند ببینند بعد از 13 آبان چه اتفاقی خواهد افتاد. مثلا دلار چند خواهد شد، حالا وقتی 13 آبان برسد و نهایتا اتفاق خاصی نیفتد که معتقدم اتفاق خاصی نخواهد افتاد این اثر روانی از روی جامعه بر داشته خواهد شد.

وی همچنین با بیان اینکه بعد از 13 آبان قرار نیست فاجعه ای رخ بدهد خاطرنشان کرد: بعد از 13 آبان آرامشی حاکم می‌شود و این آرامش باعث حل خیلی از مسائل خواهد شد.

خیلی از کارهایی که ترامپ می گوید بعد از 13 آبان انجام خواهم داد در حال اجراست.

الان کشور های مختلف خرید نفت ایران را کاهش داده اند و در رابطه ما با آمریکا هم اتفاق خاصی نخواهد افتاد.

تصحیح راهکارهای اقتصادی مانع جدی در برابر تحریم

احمد بخشایشی/ کارشناس امور بین‌الملل

با توجه به شرایط جدیدی که در نوع مراودات ایران و آمریکا به‌وجود آمده است به نظر می‌رسد که هر دو طرف وارد جنگ تبلیغاتی و روانی
شده‌اند.

آمریکا از ابتدا ما را تحریم کرده بود و تنها در بحث برجام بود که بخشی از پول‌های ما داده شد و بعد از خروج آمریکا از برجام، تحریم به جایگاه قبلی خود برگشت.

البته ترامپ درصدد این است که به لحاظ اقتصادی و روانی ما را تحت فشار قرار دهد و از همه ظرفیت‌ها برای تحقق اهداف خود استفاده می‌کند. این نکته هم قابل ذکر است که تحریم‌های اعلام شده جدید نیست بجز این‌که سیاستمداران کاخ سفید سعی دارند با سفر به کشورهای مختلف آنها را علیه ایران با خود همراه کنند.

با این وصف بحث تحریم نفت و بانک مرکزی از سوی دیگر زمینه را برای جایگزینی ارزهای دیگر به جای دلار فراهم آورده که این مساله می‌تواند به نفع ما باشد. در مراودات با چین و روسیه، اختلافاتی که آنها با آمریکا دارند در بحث جایگزینی ارز می‌تواند برای ایران مفید باشد.

از سوی دیگر مساله تنش در بازار ارز نیز مطرح است که می‌تواند به عنوان یک نقطه ضعف برای ایران محسوب شود، در عین حال با تصحیح راهکارهای اقتصادی و انتخاب سیاست‌های درست می‌توان بر این مشکل نیز فائق آمد و مانعی جدی در برابر تحریم‌های آمریکا ایجاد کرد.