روز سهشنبه هفته گذشته«نیکی هیلی»، نماینده آمریکا در سازمان ملل از سمت خود استعفا داد. برخی از کارشناسان روابط بینالملل از این خبر شوکه شدند. به این دلیل که در طول دو سالی که هیلی نماینده آمریکا در سازمان ملل بود، توانسته بود تمام سیاستهای ترامپ را عملی کند. شاید بتوان انتقال سفارت آمریکا از تل آویو به بیتالمقدس را مهمترین اقدام وی دانست که به شدت از این اقدام حمایت میکرد. علاوه بر این او درباره اقدام علیه ایران واکنشهای تندی را از خود نشان میداد. چنان چه مشخص است استعفا در دولت ترامپ امری بدیهی است. حدود دو سال از دولت ترامپ میگذرد و حدود ۲۵ نفر تا به امروز از این کابینه خارج شده اند. اما استعفای هیلی کمی تعجب برانگیز است. به گزارش دیپلماسی ایرانی؛امیر علی ابوافتح سه فرضیه برای استعفای هیلی بیان میکند: «۱_فرضیه جدایی دوستانه: بر اساس این فرضیه، هیلی به شکل دوستانه و براساس دلایل شخصی از دولت ترامپ جدا شده است و ترامپ با برگزاری مراسم اعلام این خبر کناره گیری در اتاق بیضی کاخ سفید، رابطه دوستانه خود با هیلی را به نمایش گذاشت. هیلی هم ضمن تجلیل از ترامپ و خانواده اش، جدایی دوستانه را به تصویر کشید. ۲_فرضیه جدایی خصمانه: بر خلاف نمایش تلویزیونی در کاخ سفید و لبخندهای مکرر ترامپ و هیلی، رییس جمهوری آمریکا استعفای سفیر این کشور در سازمان ملل را به این دلیل پذیرفت که اختلافات میان دو طرف از مدتها پیش علنی شده بود. انتقاد کم سابقه هیلی از ترامپ بر سر موضوع درگیری نژادی در شهر شارلوتزویل و همچنین اختلاف نظر بر سر موضوع کره شمالی، امکان ادامه همکاری هیلی با ترامپ را از بین برده بود. ضمن این که برخی گمانه زنیها از آن حکایت داشت که چه بسا نویسنده مقاله جنجالی نیویورک تایمز تحت عنوان «من بخشی از هسته مقاومت دولت ترامپ هستم» هیلی بوده است. ۳_فرضیه فرار از رسوایی: برخی شواهد حکایت از آن دارد که نهاد بررسی سلامت اخلاقی مقامات دولتی به برخی تخلفات مالی نیکی هیلی، از جمله استفاده از هواپیماهای شخصی برای انجام امور دولتی پی برده بود و چه بسا در نهایت، اتهامات رسمی متوجه سفیر آمریکا در سازمان ملل میشد. از این رو، ترامپ و هیلی تصمیم گرفتند با پایان دادن حضور هیلی در دولت، از بروز یک رسوایی بزرگ آن هم در آستانه برگزاری انتخابات میان دوره ای جلوگیری کنند.»
نصرت الله تاجیک تحلیل گر مسائل سیاسی و بینالملل در گفت و گو با سایت شبستان درباره این موضوع میگوید: «بیست و پنجمین مسافر قطار ترامپ در ایستگاه نیویورک پیاده شد تا بقیه راه را لنگان لنگان برود! استعفای نیکی هیلی بدون توضیح رسمی با هر انگیزه و دلیلی باشد بیشتر ناشی از سردرگمی در سیاست خارجی و اختلافات موجود در مراکز قدرت آمریکا است. اگرچه وی فاقد تجربه دیپلماتیک مخصوصا در سازمانی پیچیده و تو در تو بود که هم نه تنها تجربه فرمانداری کمکی به وی نکرد بلکه مزید بر علت شد تا نتواند روابط درون گفتمانی چند جانبه گرائی را درک و به آن تن دهد! و هم نتوانست نپختگی دیپلماتیکش را با تند روی و قطبیسازی جبران کند!» سفیر سابق کشورمان در اردن با بیان اینکه اگرچه آمریکا تاکنون در سیاست خارجی خود همواره به صورت پخته تر عمل میکرد، میافزاید: «اما پس از آمدن ترامپ مرکز تصمیمگیری در سیاست خارجی این کشور متعدد شده و هر قسمت از سیاست خارجی آن توسط یک بخش جدا تصمیمگیری میشود و همچنین تغییر متعدد افراد چه در وزارت امور خارجه از تیلرسون تا پمپئو و یا شورای امنیت ملی که این اواخر به بولتون ختم شده حالا به نمایندگی آمریکا در سازمان ملل رسیده و این مسئله نیز مزید بر علت تغییر خانم نیکی هیلی شده است.»
وی در ادامه میافزاید: «در هر صورت سیاست خارجی آمریکا عمدتا از سوی خود دونالد ترامپ طراحی میشود و نمیتوان استعفای نیکی هیلی را موجب تغییر عمده ای در روند سیاست خارجی این کشور نسبت به ایران و یا دنیا حتی دانست و به نظر میرسد ترامپ همچنان برای پیشبرد اهداف اصلی خود در سیاست خارجی تلاشش را ادامه دهد.»
بعد از استعفای هیلی چند گزینه احتمالی برای جایگزینی وی وجود دارد. ترامپ بعد از استعفای سفیرش در سازمان ملل، گفت که ایوانکا میتواند برای این پست فوق العاده باشد اما نمیخواهد پارتی بازی کند. و ایوانکا هم بلافاصله این ادعا را رد کرد. دینا پاول که در سال اول ریاست جمهوری ترامپ که مقام مشاور ارشد رئیس جمهور آمریکا را برعهده داشت هم یکی دیگر از گزینههای احتمالی است. خانم پاول یکی از سیاستمداران مهم در حوزه خاورمیانه در دولت ترامپ است. اما او امروز به دلایلی از دولت ترامپ خارج شده است. ریچارد گرنل هم میتواند یکی دیگر از گزینههای احتمالی باشد. چنان چه خود ترامپ هم گرنل را در لیست جایگزینی هیلی قرار داده است. با تمام این تفاسیر میتوان گفت؛ جایگزین هیلی باید شخصی باشد که با سیاستهای ترامپ به خصوص در رابطه با ایران و اسرائیل هم سو باشد. شاید خانم پاول که در حوزه خاورمیانه متخصص است بتواند گزینه مناسبی برای اجرای سیاستهای ترامپ در این سازمان باشد. تا به این لحظه دینا پاول پیشنهاد ترامپ برای جانشینی نیکی هیلی را نپذیرفته است.
سناریوهای کناره گیری هیلی
صاحبخبر -
نظر شما