در افراد بالغ بدون هرگونه بیماری یا سابقه تشنج، بعضی از وضعیت‌ها می‌تواند آستانه تحریک تخلیه الکتریکی سلول‌های مغزی را پایین بیاورد و در نتیجه تشنج ایجاد شود، مانند گرسنگی طولانی‌مدت و افت قند خون یا بی‌خوابی طولانی‌مدت. در این‌گونه موارد که علت مشخصی برای تشنج وجود دارد، داروی ضدتشنج برای فرد توصیه نمی‌شود و پرهیز از عامل ایجادکننده تشنج کفایت می‌کند، اما تکرار تشنج در فردی که تا به حال هیچ‌گونه بیماری نداشته است باید مورد بررسی قرار گیرد. گاهی اوقات این وضعیت به دنبال تومورها و بدخیمی‌های مغزی ایجاد می‌شود و تشنج مانند سردردهای صبحگاهی یا استفراغ و سرگیجه‌های طولانی یک علامت پیش‌درآمد برای این بیماری محسوب می‌شود.

تشنج انواع مختلفی دارد ولی نوع شایع آن وضعیتی است که بیمار به طور ناگهانی دچار سفت شدن همه عضلات بدن برای چند ثانیه و به‌دنبال آن حرکات ارتعاشی اندام‌ها می‌شود که همزمان با بالا رفتن مردمک‌ها و خروج کف از دهان ایجاد ‌شده و ممکن است به دنبال آن بی‌اختیاری ادرار رخ دهد. بیماران در حین تشنج ممکن است دچار گازگرفتگی زبان شوند که معمولا زخم‌های عمیقی روی زبان ایجاد شده و در نهایت برای دقایقی بیمار دچار گیجی و عدم ارتباط با اطرافیان می‌شود. عموما تشنج‌ها طی 90 ثانیه خاتمه می‌یابد و به‌رغم ظاهر ترسناک، بیمار بدون عارضه به وضعیت قبل برمی‌گردد.

هنگام تشنج چه اقدامات مراقبتی انجام دهیم؟

1ـ جلوگیری از آسیب سر بیمار زمانی که بی‌اختیار دچار حرکات ارتعاشی بدن می‌شود.

2ـ در صورت امکان باز نگه داشتن دهان بیمار برای جلوگیری از آسیب زبان.

3ـ چرخاندن سر بیمار به یک طرف برای جلوگیری از برگشتن ترشحات دهانی به داخل نای و ریه بیمار و ایجاد عفونت‌های تنفسی.

بسیاری اوقات وقوع تشنج در فرد مصروع به دلیل فراموشی یا تمام شدن داروهای مورد استفاده بیمار است و مهم‌ترین اقدام جهت پیشگیری، مصرف به‌موقع داروها در این بیماران است.

دکتر سید میثم یکه سادات

متخصص طب اورژانس