موکوس که مایعی لزج و چسبنده است، سطح مخاط بینی و سینوس‌ها را پوشانده است و باعث می‌شود هوایی که از بیرون وارد مجاری تنفسی می‌شود، مرطوب شده و ذرات معلق آن نیز گرفته شود. برای آن‌که موکوس بتواند بخوبی این کار را انجام دهد، مرتب ترشح شده و جریان می‌یابد. وقتی ویروس‌ها به داخل مجرای بینی وارد می‌شوند، ترشح موکوس بیشتر شده و این باعث احساس پری و آبریزش بینی می‌شود. از طرفی به دلیل این که سینوس‌ها باید ترشحاتشان را به داخل بینی تخلیه کنند، آنها نیز دچار پری و التهاب می‌شوند. ویروس‌ها تنها عامل ایجاد پری و ترشح زیاد بینی نیستند، یکی از عوامل مهم در این مورد محرک‌های خارجی یا همان آلرژن‌ها هستند. برخی ذرات معلق در هوا مثل گرده‌های گیاهان، ذرات مربوط به پشم و پر حیوانات نیز می‌تواند در مخاط بینی واکنش حساسیتی ایجاد کند و باعث آبریزش و پری بینی به صورت طولانی‌مدت شود که به این حالت رینیت آلرژیک می‌گویند.

در صورتی که این‌گونه آلرژی‌ها درمان نشود و مدت‌ها ادامه داشته باشد، مخاط بینی ضخیم شده و گاهی دچار زائده اضافی می‌شود که به آن پولیپ بینی می‌گوییم. وقتی رینیت آلرژیک، پولیپ‌های بینی و انحراف تیغه بینی راه تخلیه سینوس‌ها را مسدود کند آنها را مستعد ایجاد عفونت می‌کند که به آن سینوزیت می‌گوییم. اگر دچار سرماخوردگی شویم علاوه بر آبریزش بینی، سردرد، احساس کوفتگی و اندکی تب داریم‌. از طرفی سرماخوردگی هر چند ماه یا حداکثر هر چند هفته یک بار رخ می‌دهد. این در حالی است که حساسیت‌ها مرتب تکرار می‌شود و علامت اصلی شان آبریزش و گاهی سرفه به دلیل ریزش ترشحات در ته حلق است. به عبارت ساده بیشتر کسانی که مرتب دچار آبریزش بینی می‌شوند در واقع دچار حساسیت بینی و سینوس‌ها هستند و راه درمان آن برطرف کردن علت است. البته روش‌هایی نیز وجود دارد که با شست‌وشوی روزانه بینی می‌توان راه خروج ترشحات بینی و سینوس‌ها به بیرون را باز کرد و بتدریج رینیت و سینوزیت آلرژیک را درمان کرد.

دکتر رضا کریمی

فوق‌تخصص غدد و متابولیسم