به گزارش خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، معصومه شمسینی، ۲۰ مهر، روز ملی کاهش اثرات بلایای طبیعی، نامیده شده است این حوادث معمولاً غیرقابل پیش‌بینی بوده و یا حداقل از مدت‌های طولانی قبل نمی‌توان وقوع آن‌ها را پیش‌بینی کرد. زلزله به عنوان مخوف‌ترین و غم انگیزترین بلایای طبیعی شناخته شده است و ایران بر روی یکی از فعال‌ترین کمربند‌های زلزله خیز قرار دارد.

استان کرمان به عنوان یکی از پرخطرترین استان‌ها در مواجه با پدیده زلزله است که بیش از ۱۱۰ دانشگاه و مرکز آموزش عالی وابسته به وزارت علوم در در خود جای داده است، موضوع ایمنی ساختمان‌های دانشگاه‌ها و خوابگاه‌های دانشجویی و مواجه دانشجویان این استان در مقابل پدیده زلزله از جمله موضوعات مهم است؛ اما طبق بررسی‌ها مواجه دانشجویان در برابر زلزله مشکلات زیادی به همراه داشته است.

دانشجویان استان کرمان مواجه با زلزله را بیش از سایر دانشجویان در فضای دانشگاه و خوابگاه‌های دانشجویی تجربه کرده اند، زلزله دی ماه سال ۸۲ بم و زلزله‌های که امسال در این استان رخ داد، حاکی از آن است که عدم آموزش و مواجه دانشجویان به هنگام زلزله بیش از موضوع استحکام بنای خوابگاه و دانشگاه مشکل ساز بوده است.

 

علاوه براین مواجه دانشجویان نیز با پدیده زلزله و آموزش آن‌ها به هنگام این پدیده موضوع مهمی است که نمی توان آن را نادیده گرفت. فرار از طبقات خوابگاه و ایجاد ازدحام از جمله مواردی بوده است که دانشجویان در مواجه با پدیده زلزله با آن روبه رو شده اند و بسیاری از این عکس العمل‌ها مخاطراتی را از جمله در رفتگی و شکستگی استخوان، شوک حاصل بر اثر زلزله برای دانشجویان به همراه داشته  است.

وقوع زلزله سال گذشته در شهرستان کوهبنان و پس‌لرزهای فراون در استان کرمان، منجر به تجربه بسیاری از دانشجویان در مواجه از دانشجویان با زلزله شده است، محمدحسین فدایی، دانشجوی پیراپزشکی دانشگاه شهید باهنر کرمان که تجربه زلزله را در خوابگاه‌های دانشجویی گلستان تجربه کرده است، در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجو، می‌گوید که با وجود اینکه بیشتر دانشجویان علوم پزشکی کرمان دوره‌های آموزشی و درمانی را طی کردند و در این زمینه دارای تجربه هستند، اما فرار اولین برخورد دانشجویان در مواجه با زلزله است.

فارغ التحصیل پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی کرمان ایمنی و استحکام خوابگاه‌ها را در مقابل زلزله مطلوب دانست و می گوید: از نظر ایمنی خوابگاه‌های این استان کمتر دچار مشکل هستند و از نظر سازه بنا خوابگاه‌ها و دانشگاه‌ها در شرایط مطلوبی قرار دارد؛ اما بیشترین مشکل مواجه دانشجویان با زلزله و هنگام فرار از طبقات مختلف خوابگاه‌ها بوده است که موجب شکستگی و دررفتگی استخوان آن‌ها شده است.

 

یکی از دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد مدیریت اطلاعات دانشگاه شهید باهنر کرمان که مقیم این شهر است، در رابطه با زلزله‌های اخیر در کرمان می‌گوید: حوالی ظهر سرکلاس بودیم که زلزله اتفاق افتاد، بی‌نظمی در کلاس حاکم شد و بسیاری از دانشجویان با ترس و واهمه کلاس درس را ترک کردند و به محوطه دانشگاه فرار کردند و بعد از زلزله به مدت یک هفته امتحان‌های میان ترم دانشجویان به تعویق افتاد.

این دانشجوی مدیریت اطلاعات عدم اطلاع رسانی مسئولان دانشگاه را در برخود دانشجویان با زلزله را از نقاط ضعف مقابله با این پدیده بیان کرد و گفت: عدم توجه به مدیریت بحران و ازدحام دانشجویان بعد از زلزله از جمله مواردی است منجر به ایجاد تنش می‌شود؛ این درحالی است که مسئولان دانشگاه می‌توانند با اطلاع رسانی به موقع از بروز شایعه و وحشت در بین دانشجویان جلوگیری کنند.

در واقع عدم مدیریت بحران و اطلاع رسانی مسئولان به هنگام وقوع زلزله به دانشجویان منجر به ایجاد مشکلات می‌شود، وی با اشاره به شیطنت‌های دانشجویی در ایجاد تنش در فضای دانشگاه و خوابگاه ها می گوید: برخی دانشجویان با ایجاد شایعه موجبات نگرانی را ایجاد می کنند و از تجربیات متفاوتی در برخورد با زلزله صحبت می‌کنند؛ در حالی که اگر مسئولان دانشگاه با اطلاع رسانی به موقع از ایجاد تنش و شایعه جلوگیری کنند، این مشکلات اتفاق نمی‌افتد.  

اما اینکه چه راهکار‌هایی را دانشجویان و مسئولان برای جلوگیری و پیشگیری از آسیب‌های زلزله مورد توجه قرار دهند، موضوعی است که باید به صورت جدی پیگیری شود، به گفته کارشناسان رفتار‌های صحیح هنگام زلزله آسیب‌ها را به حداقل میرسانند و باید آموزش‌های به دانشجویان داده شود.

کامبد امینی حسینی، رئیس پژوهشکده مدیریت خطرپذیری و بحران پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله در رابطه با ایمنی خوابگاه‌های دانشجویی و مقام سازی آن توسط دانشگاه می گوید: در رابطه با ایمنی ساختمان خوابگاه‌ها باید اقدامات جامع و معیار طراحی لرزه برای بنای خوابگاه رعایت شود، دانشگاه با استفاده از متخصصان میتواند این ارزیابی را انجام دهند و خوابگاه‌ها مقاوم سازی شود.

امینی حسینی در رابطه با آمادگی دانشجویان در هنگام رخداد زلزله و اینکه چه واکنش و رفتار صحیحی دربرابر آن داشته باشند و چگونه پناه بگیرند، می افزاید: دانشگاه‌ها می‌تواند برنامه یا واحد درسی برای مقابله با زلزله تدوین کنند تا به دانشجویان کمک کند که مواجه صحیح در برخورد با زلزله داشته باشند چرا که دانشجویان این ظرفیت دارند تا به مردم شهری که در آن اقامت دارند کمک کنند، در زلزله بم که در سال ۸۲ اتفاق افتاد خوابگاه‌های دانشجویی کمتر مورد خسارت قرار گرفت، اما دانشجویان ساکن در خوابگاه به دلیل عدم مهارت‌های کافی نتوانستند به مردم کمک کنند در حالی که دانشجویان این پتانسل را دارد تا هنگام زلزله به مردم شهر کمک کند.

 

رئیس پژوهشکده مدیریت خطرپذیری و بحران پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله تأکید کرد: وزارت علوم از دانشجویان به عنوان یک ظرفیت نگاه کند و در این زمینه برنامه ریزی کند دانشجویان می توانند به مردم در شهر‌های استان‌های زلزله خیز کمک کنند.

وی بر نقش دانشجویان دانشگاه‌های علوم پزشکی برای امداد و کمک رسانی به زلزله زده‌ها تأکید کرد و می گوید: دانشجویان رشته پزشکی و مرتبط با آن ظرفیت خوبی برای کمک رسانی به مردم بعد از زلزله دارند و در درمان مصدومیت سطحی نقش مهمی دارند تا مصدومان در زلزله دچار آسیب دیدگی جدی نشوند.

به نظر داشتن برنامه منسجم و کارآمد توسط دانشگاه و آمادگی دانشجویان در هنگام زلزله نه تنها کمک به دانشجویان میکند؛ بلکه دانشجویان می توانند به هنگام زلزله به سایر مردم نیز کمک و امدادرسانی داشته باشند؛ اما به گفته رئیس پژوهشکده مدیریت خطرپذیری و بحران پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله لازمه این کار این است که ستاد مدیریت بحران و دانشگاه برنام‌های داشته باشند و آموزش‌های لازم را دانشجویان فرا گرفته باشند.

اما دانشگاه‌ها به عنوان یکی از مهمترین مراکز برای پیشگیری از افزایش تلفات در هنگام زلزله هستند، گروه مدیریت بحران و کاهش خطر بلایا معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی کرمان بر همین راستا به منظور کاهش تلفات زلزله برنامه‌های مدونی را قبل، هنگام و بعد از بلایای طبیعی طبیعی دنبال می‌کند.
 
همچنین تدوین برنامه بازیابی تسهیلات بهداشتی با رویکرد توسعه پایدار، بازسازی تسهیلات بهداشتی و بازتوانی برنامه‌های بهداشتی آسیب دیده، مشارکت در تدوین و اجرای بازتوانی روانی- اجتماعی جامعه و پایش و ارزشیابی اقدامات فاز بازیابی بلایا از جمله برنامه‌های این مرکز است.

فرزانه طالبی از کارشناسان مرکز مدیریت بحران و کاهش خطر بلایای طبیعی معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کرمان با اشاره به برنامه‌های متنوع این مرکز برای مقابله با خطر بلا‌های طبیعی می گوید: معاونت مرکز بهداشت دانشگاه علوم پزشکی کرمان جمعیت‌های تحت پوشش دارد که برنامه‌های آموزشی با حضور پرنسل این معاونت برای آمادگی در برابر بلا‌یای طبیعی بخصوص زلزله  دارد.

 

طالبی ادامه می دهد: آموزش امداد و کمک‌های اولیه، کار کردن با کپسول اطفا حریق و اموزش به پرنسل از جمله برنامه‌های ما در این روز است. پیش از پایان سال تحصیلی در سال گذشته برنامه‌ای با حضور کمیته معاونت آموزش دانشگاه با نام «امان وری» داشتیم که در بخش فضای مجازی، کلیپ و مقالاتی ارائه داده شد همچنین امسال برای برنامه‌ای ویژه برای آموزش دانشجویان در مواجه با زلزله در دست داریم که استارت آن زده شده است.