صاحب‌خبر - * حوزه علمیه از نظر کمی در سطحی بالا ولی از نظر کیفیت در سطحی پائین قرار دارد آیت الله سیدهاشم بطحائی گلپایگانی، به برخی از نواقص بر جای مانده حوزه علمیه اشاره و به شفقنا گفت: به نظر من در حال حاضر حوزه علمیه از نظر کمی در سطحی بالا ولی از نظر کیفیت در سطحی پائین قرار دارد بدین معنا که آمادگی، جدیت، تلاش و انضباطی که قبل از انقلاب در حوزه علمیه وجود داشت، امروز وجود ندارد. * متأسفانه انگیزه‌ها برای تحصیل در حوزه علمیه تغییر کرده است او ادامه داد: کسانی که در گذشته برای تحصیل حوزوی به حوزه علمیه می‌آمدند، انگیزه‌ای جز دین و دانش نداشتند و اصلاً در فکر امتیازات مادی، منصبی، مقامی و اداری نبودند؛ از سوی دیگر راهی برای آنها باز نبود تا به این دسته از مسائل بیاندیشند لذا همواره با انگیزه‌ای دینی و دانشی به حوزه علمیه می‌آمدند تا در تحصیل و تهذیبشان به سطوح بالائی برسند. برای این افراد عنوان «آیت الله» واقعاً شایسته بود چرا که تخلقوا بأخلاق الله بودند؛ اما متأسفانه بعد از انقلاب مخصوصاً در سال‌های اخیر انگیزه‌ها متفاوت شده، بسیاری می‌دانند که اگر یک جوان دیپلمی بخواهد در کنکور شرکت کند، معلوم نیست که قبول شود و قبول هم شود سالها در مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری باید به درس مشغول باشد و مشخص هم نیست که موفق شود، لذا برای دریافت مدرک زودتر و راحت تر به حوزه می‌آیند و متأسفانه این افراد زی طلبگی ندارند. * سطح علمی در دانشگاه‌ها را نیز رو به کاهش او سطح علمی و انگیزه در دانشگاه‌ها را نیز رو به کاهش دانست و تصریح کرد: در گذشته تعداد دانشجویان دانشگاه‌ها کم اما کیفیت علمی آنان بالا بود، اما متأسفانه امروز در هر گوشه‌ای یک مؤسسه آموزش عالی، دانشگاه آزاد، پیام نور و غیره وجود دارد که از نظر علمی در سطح مناسبی نیستند حتی در برخی از این مؤسسات افراد به خرید یا جعل مدرک می‌پردازند. بنابراین هر دو مرکز علمی حوزه و دانشگاه از نظر کیفی تنزل کردند و این بر مسئولین است که به جای بالا بردن کمیت آموزشی به کیفیت بپردازند؛ البته در حوزه علمیه مسئولیت بر عهده مراجع و کسانی است که حوزه از آنها فرمان می‌برد؛ در دانشگاه هم مسئولیت برعهده وزارت علوم است. به طور کلی هر دو مرکز علمی و آموزشی باید توجه داشته باشند که مدرک یک نشانه و آرم هست، مهم این است که از این آرم چه بار علمی و آموزشی دارید. * افرادی که به حوزه علمیه می‌آیند بیشتر انگیزه عبوری دارند آیت الله بطحائی در مورد علت پائین آمدن انگیزه و سطح علم در حوزه علمیه گفت: افرادی که به حوزه علمیه می‌آیند بیشتر انگیزه عبوری دارند به این ترتیب که ۱۰ سال در حوزه مشغول تحصیل است و در نهایت با ارایه یک رساله (پایان نامه) مدرک خود را دریافت می‌کند، من استاد راهنما و مشاور بسیاری از رساله‌ها هستم، کاملاً مشخص است که طلاب با استفاده از اینترنت، فضای مجازی و کامپیوتر مطالبی جمع می‌کنند و با یک تیتر جدید به عنوان رساله سطح ۳ که می‌شود فوق لیسانس و سطح ۴ دکتری ارایه می‌دهند و در حقیقت با یک معلومات ساده‌ای مدرک می‌گیرند و جذب ادارات می‌شوند. وی افزود: برخی از این طلاب پس از اینکه مدرک خود را دریافت کردند لباس روحانیت را از تن دَر می‌آورند که این هم ضرری دارد؛ بالاخره مردم فکر می‌کنند که این شخص ۱۰ سال در محل ما طلبه بود، چه شد که یک مرتبه لباس روحانیت خود را دَر آورد و ریش‌ها هم تراشید و یک شخصیت دیگری شد. واقعاً این مسئله آفتی برای حوزه و نهاد روحانیت است. * اگر برای منبع درآمد طلاب فکری می‌شد طلبه‌ها در حوزه می‌ماندند وی گفت: ۶۰ سال پیش ما طلبه‌ها در مدرسه‌هائی زندگی می‌کردیم که آب، برق و گاز نداشت و فاقد هر امکاناتی بود، اما انگیزه تحصیلی داشتیم، ولی امروز طلاب این انگیزه را ندارند و از سوی دیگر وضع زندگی آنها ناگوار است چون در حوزه درآمدی نیست؛ اگر مسئولین حوزه از مراجع و سایرین به شرایط مالی حوزه فکر می‌کردند و یک منبع درآمدی جدای از دولت مانند موقوفات و امورات خیریه داشتند، طلاب در حوزه می‌ماندند و درس می‌خواندند و مفید واقع می‌شدند. * متأسفانه در حوزه نظارت یک دست وجود ندارد عضو مجلس خبرگان رهبری اظهار کرد: متأسفانه در حوزه نظارت یک دست وجود ندارد، مراتب متعدد تصمیم گیری مشخص است؛ قرآن می‌فرماید: «اگر در عالم دو خدا باشد، نظم عالم در هم می‌شود» اگر بنا شد در حوزه و مؤسسات دو یا سه نفر تصمیم گیر باشند یا هر کسی جدا برای خود تصمیم بگیرد یک نتیجه درستی عاید نمی‌شود بنابراین در حوزه‌های علمیه امروز اول اینکه انگیزه‌ها متفاوت است و دوم اینکه وضع مالی در این باره نقش دارد و آنطور که باید و شاید نیست؛ و سوم نظارت کامل وجود ندارد، سابقاً ما طلبه زلفی نداشتیم، حال اکثراً زلفی هستند به عنوان مثال در مدرسه فیضیه همه زلفی و اندکی معمم هستند. ************ حوزه علمیه باید همانطور که در ایجاد این انقلاب نقش داشته در بقا هم نقش ایفا کند آیت الله بطحائی به کاستی حوزه علمیه در عرصه سیاسی نیز اشاره و خاطرنشان کرد: قبل از انقلاب نه تنها حوزه بلکه سایر سازمان‌های مستقل هم حق فکر مدیریت سیاسی کشور را نداشتند و اگر هم می‌خواستند در امور مملکت دخالتی کنند و برنامه و اظهارنظر داشته باشند تحت پیگرد ساواک و نیروهای امنیتی شاه قرار می‌گرفتند، اما بعد از انقلاب فضا باز شد. اگرچه رهبری، رییس جمهور فعلی، وزیر اطلاعات، رییس مجلس خبرگان و شورای نگهبان و برخی از نمایندگان مجلس و غیره، روحانی هستند، اما حوزه برای حفظ استقلال خود و همچنین حفظ یکپارچگی کشور نباید در امور مملکت دخالتی داشته باشد. حوزه علمیه باید همانطور که در ایجاد این انقلاب نقش داشته در بقا هم نقش ایفا کند و در مورد کم و کاست‌هائی که متأسفانه در مملکت از نظر اقتصادی، سیاسی، امنیتی، اخلاقی و ارزش‌های دینی وجود دارد، راهکار ارایه دهد.∎​