به گزارش جام جم آنلاین، مسعود دانشمند، دبیرکل خانه اقتصاد در این زمینه گفت: اگر روند صعودی نرخ دلار در بازار آزاد ایران را طی دو هفته گذشته بررسی کنیم می‌بینیم تصادفا سخنرانی ترامپ با جهش قیمت دلار در بازار آزاد همزمان شده است و نباید اثرگذاری سخنرانی وی در بازار کشورمان را بزرگ جلوه دهیم.

دانشمند در ادامه افزود: نوسان نرخ دلار هیچ ارتباطی به سیاست‌ها و سخنرانی ترامپ نداشته و اصولا نباید خیلی اقتصاد کشورمان را به عملکرد این شخص گره بزنیم، چون واقعا در چنین جایگاهی نیست که بخواهیم درباره آنها بیش از اندازه سخن بگوییم.

وی تاکید کرد: اکنون بازار ایران درحال اداره خودش بوده و تنها 5 درصد از بازار به خارج از مرزها وابسته شده است که نباید مقلوب این 5 درص بشویم ، بلکه لازم است با هوشمندی قدرت 95 درصد باقی اقتصاد را به رخ آن بکشیم.

دبیرکل خانه اقتصاد ایران معتقد است اگر واقعا سخنرانی‌های ترامپ و سیاست‌های وی اثرگذاری بالایی در اقتصاد کشورمان داشت طی مدتی که روی کار آمده باید شاهد فروپاشی اقتصاد کشور می‌بودیم و حتی امکان تامین ابتدایی‌ترین نیازهای خودمان را هم نداشتیم.

به گفته دانشمند، اقتصاد ایران اکنون برای تامین دلار مورد نیازش به 4 بازار کاملا مشخص وابسته شده که در بخش اول یعنی دلار 4200 تومانی تقریبا 70 قلم کالا تامین می‌شود و در دومین بازار یعنی ارز صادراتی نیز کل نیاز بازرگانی و بخشی از خدمات ایران عرضه می‌شود. این درحالی است که بازار سوم و چهارم یعنی صرافی‌ها و بازار غیر رسمی تنها 5 درصد از نیازهای اقتصاد کشورمان را به خود اختصاص داده‌اند.

این کارشناس اقتصادی معتقد است نباید جوگیر تبلیغات گسترده در این 5 درصد بازار بشویم و خودمان شرایط را سخت‌تر کنیم، به این دلیل که واقعیت نرخ دلار یا حتی نوسان‌های اخیر در این بخش خلاصه نشده و تنها جریان سازی‌هایی است که تبلیغات به اقتصاد ایران تحمیل کرده‌اند.

وی به خبرنگار ما گفت: جوگیری ما اینگونه است که وقتی مثلا نرخ دلار در بازار آزاد 16000 تومان شد یکبار سوپرمارکت محله قیمت زیره را چند درصد گران می‌کند، درحالی که باید از وی پرسید واقعا این کالا چه ارتباطی به دلار داشته و دارد؟ پس می‌بینیم تبلیغات گسترده علیه آرامش بازار و اقتصاد ایران می‌تواند نوسان‌ها را دامن بزند، اگرنه 95 درصد اقتصاد ایران که وابسته به دو بازار اول ارزی است کاملا ثابت و بدون نوسان بوده.

دانشمند تاکید کرد: برای اینکه هرچه سریعتر زمینه تاثیرگذاری 5 درصد یاد شده را کاهش دهیم مسئولان باید ارز تک نرخی را در بازار حاکم کنند تا واقعیت نرخ دلار برای همگان مشخص شود و دریابند نرخ واقعی ارز در ایران ارقامی نیست که در بازار غیررسمی تجربه می‌کنیم.

به همسایگان خودمان یارانه ندهیم

از سوی دیگر اصلی‌ترین معضل چنین شرایطی به عقیده دبیرکل خانه اقتصاد ایران، ارایه یارانه‌ گسترده به همسایگان ایران است، چون همانطور که قبلا نیز اشاره شد 95 درصد اقتصاد ایران با دلارهای بانک مرکزی و نرخ‌های بسیار کمتر از بازار آزاد تامین می‌شود. به عنوان مثال درباره کالاهای اساسی مثل برنج، روغن، شکر و ... اکنون می‌بینیم چه جاذبه‌ای برای همسایگان کشورمان ایجاد شده که از بازار ایران خرید کنند.

وی به خبرنگار ما گفت: اصولا دولت باید بگونه‌ای ارز را مدیریت کند که کالاهای اساسی موجود بازار برای همسایگان کشورمان یارانه‌ای نباشند و تنها این سوبسید مستقیم در اختیار هموطنان کشورمان قرار گیرد. این درحالی است که هجوم ساکنان کشورهای همسایه به بازارهای داخلی ایران باعث شده تا برخی فروشندگان تشویق به انبارکردن و القاء کمبود کالا در بازار شوند.

دانشمند در بخش دیگری به تناقض ایجاد شده در افزایش درآمدهای دولت و شرایط اقتصادی اشاره کرد و به جام جم آنلاین گفت: براساس قانون دولت نمی‌تواند هر درآمدی دارد را هزینه کند، به این دلیل که کلیه درآمدها باید وارد خزانه شده و براساس قانون و لوایح قانونی برای محل مشخصی از هزینه‌ها دوباره در اختیارش قرار گیرد.

وی افزود: بنابراین حالا اگر به واسطه تغییر نرخ ارز و افزایش قیمت نفت یک‌سری درآمد ایجاد شده لازم بود از قبل دولت برای مورد هزینه آن لایحه به مجلس ارایه می‌کرد. به عنوان مثال وقتی دلار در بودجه 3500 تومان بوده و اکنون دولت 4200 تومان نرخ ارز را تعیین کرده اگرچه 20 درصد افزایش درآمد داشته اما هیچ محلی برای هزینه کردن آن توسط لایحه به مجلس ارایه نکرده و مجوزی هم برای برداشت آن ندارد.

دبیرکل خانه اقتصاد تصریح کرد: این درحالی است که اگر شرکت‌های زیرمجموعه دولت مثل پتروشیمی‌ها نیز به همین واسطه درآمد سرشاری به دست آورده‌اند باید بدانیم این درآمد گذراست و ممکن است اصولا به موقع در اختیار دولت قرار نگیرد چون واریز خزانه شده یا اینکه در اقتصاد کشورمان به جریان نیافتد.
به گفته این کارشناس اقتصادی متاسفانه دولت بدون برنامه مستقیم نرخ دلار را افزایش داده و براساس قانون موظف است این درآمد را به خزانه واریز کند و اگر مبلغی لازم دارد که هزینه‌هایش را تامین کند باید از مجلس مجوز دریافت کند.

خبری از قفل شدن اقتصاد نیست

در همین حال مسعود دانشمند درباره برخی نشانه‌ها از قفل شدن اقتصاد به جام جم آنلاین گفت: اصولا خبری از قفل شدن اقتصاد نیست، به این دلیل که 95 درصد از اقتصاد ایران توسط دلار‌های بانک مرکزی و با مدیریت دولت تامین می‌شود بنابراین لازم است مدنظر داشته باشیم که بازهم سایه سنگین بخش 5 درصدی بر بازار ایران دیده می‌شود و نباید جو 5 درصدی ما را بگیرد.

وی تاکید کرد: بسیاری از افراد که سخن از قفل شدن اقتصاد می‌کنند درواقع تنها براساس همان 5 درصد و شرایط یا نرخ دلار در این بخش سخن می‌گویند درحالی که بازهم تکرار می‌کنم 95 درصد از اقتصاد هنوز تحت کنترل و مدیریت است.

دبیرکل خانه اقتصاد اظهار کرد: حتی اگر بخواهیم درباره بخش غیررسمی اقتصاد کشورمان نیز اظهار نظر کنیم باید بدانیم این بخش هم در همان 5 درصد خلاصه شده و هیچ تاثیر در بخش های دیگر ندارد. به این ترتیب که اگر نسبت 100 میلیارد دلاری اقتصاد کشورمان را در 5 درصد یاد شده محاسبه کنیم تنها صحبت از 5 میلیارد دلار کرده‌ایم.

عماد عزتی / جام جم آنلاین