تلاش کشورهای ۱+۴ برای تداوم برجام با صدور یک بیانیه مشترک در نیویورک، وارد مرحله جدی‌تر شد. برگزاری نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل متحد فرصتی فراهم کرد تا وزرای خارجه ایران و سایر طرف‌های توافق هسته‌ای بامداد سه‌شنبه با هدف دستیابی به راهکارهای تامین منافع اقتصادی کشورمان در چارچوب این توافق گرد هم جمع شوند.

به گزارش تجارت‌نیوز، نشستی که در ادامه با تاکید کشورهای ۱+۴ بر حفظ اراده سیاسی جهت حفظ برجام از یک سو و صدور بیانیه‌ای مبتنی بر نهایی شدن ساز و کار جدید انجام مبادلات اقتصادی با تهران از سوی دیگر به پایان رسید. این نخستین بار بعد از خروج امریکا از برجام بود که ایران و سایر کشورهای طرف این توافق یک بیانیه مشترک صادر کردند.

به گزارش ایسنا، فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا که پیش از این نشست با محمدجواد ظریف جداگانه دیدار کرده بود، در پایان این گفت‌وگوهای جمعی و در حضور مقام‌های ارشد بریتانیا، چین، آلمان، روسیه و ایران از کوشش این کشورها برای ممکن ساختن بهره‌مندی ایران از رفع تحریم‌های هسته‌ای سخن گفت و تاکید کرد که ایجاد یک نهاد قانونی مستقل برای انجام مبادلات مالی با تهران دستور کار جاری ۱+۴ است.

موگرینی گفت: از لحاظ عملی، تصمیم کشورهای مورد نظر این است که اتحادیه اروپا یک نهاد حقوقی را برای ایجاد تسهیلات مبادلات مالی مشروع با ایران ایجاد کنند و این نهاد به شرکت‌های اروپایی امکان خواهد داد تا براساس قوانین اتحادیه به معامله با ایران ادامه دهند و استفاده از آن به روی سایر شرکای ما نیز باز خواهد بود.

بنابراین ساز و کار تجاری جدید، علاوه بر شرکت‌های کشورهای عضو اتحادیه اروپا، شرکت‌های روسی، چینی و احتمالا سایر کشورها نیز امکان استفاده از تسهیلات جدید را برای برقراری ارتباط مالی با ایران خواهند داشت.

رئیس جمهوری امریکا مردادماه سال جاری به دنبال خروج از برجام فرمان اجرایی ازسرگیری بخشی از تحریم‌های هسته‌ای علیه ایران را امضا کرد. مبادلات دلاری و ریالی، معامله بین‌المللی طلا و سایر فلزات گرانبها، تحریم صنایع خودروسازی ایران و تحریم تأمین قطعات و خرید فروش هواپیماهای مسافربری از جمله تحریم‌هایی بود که دولت امریکا در نخستین مرحله آنها را بازگرداند.

این در حالی است که مرحله بعدی تحریم‌ها علیه ایران روز ۴ نوامبر (١٣ آبان) اجرا می‌شود و فعالیت‌های صنایع نفت و گاز، کشتیرانی و خدمات بیمه را هدف قرار می‌دهد. دولت امریکا می‌کوشد صادرات نفت ایران را به صفر برساند.

در چارچوب چنین تحریم‌هایی شهروندان و نهادهای مالی امریکا حق انجام معاملات تجاری و مالی با ایران را ندارند و مسئولان کاخ سفید به شهروندان و مؤسسات کشورهای ثالث نیز هشدار داده‌اند که در صورت تخطی از این تحریم‌ها از دسترسی به بازار و منابع و امکانات مالی و تجاری امریکا محروم خواهند شد و دفاتر و نمایندگی‌های ثبت شده آنها در امریکا نیز ممکن است در معرض تنبیه قرار گیرند. در واکنش به چنین رویکردی از سوی دولت امریکا بود که مقامات کشورمان اعلام کردند در صورتی که سایر کشورهای امضاکننده این توافق توانایی جبران خسارات ناشی از بازگشت تحریم‌های امریکا را داشته باشند، در برجام باقی خواهند ماند.

تعهدات «۱+۴» به ایران

مقام‌های کشورهای متعهد به برجام که می‌کوشند مسیرهای سرمایه‌گذاری با ایران را باز نگه داشته و از منافع شرکت‌های طرف تجارت با ایران، محافظت کنند، در بیانیه‌ای که در پایان نشست خود در نیویورک منتشر کردند، ضمن اعلام تلاش برای مقابله آشکار با تحریم‌های یکجانبه امریکا، بر تعهدات خود در موضوعاتی همچون حفظ و ارتقای روابط گسترده‌تر اقتصادی با ایران؛ حفظ و استمرار کانال‌های مؤثر مالی برای تعامل با ایران؛ تداوم صادرات نفت و میعانات گازی، محصولات نفتی و پتروشیمی؛ و… تاکید کردند.

آنها همچنین تعهد خود را به پیگیری اقدامات مشخص و موثر برای تضمین کانال‌های پرداخت با ایران تکرار کردند.وزرای خارجه همچنین به راهکارهای عملی برای حفظ و توسعه کانال‌های ارتباط مالی پرداختند و به طور مشخص ابتکار تاسیس یک «ساز و کار ویژه» برای تسهیل پرداخت‌های مربوط به صادرات (شامل نفت) و واردات ایران که فعالان اقتصادی را در تعقیب تجارت مشروع با ایران مساعدت نموده و به آنها اطمینان مجدد می‌دهد، استقبال کردند.

این مقامات همچنین بر اراده قوی خود برای حمایت از فعالیت بیشتر برای عملیاتی کردن فوری این «سازوکار ویژه‌» در کنار تداوم تعامل با شرکای منطقه‌ای و بین‌المللی تصریح کردند. بیانیه وزرای خارجه ایران و کشورهای ۱+۴ دیگر کشورها را نیز به اتخاد سیاست‌ها و ایجاد ساز و کارهای مشابه در روابط اقتصادی خود با ایران تشویق کرده و خواهان حفظ و تقویت روابط دوجانبه اقتصادی با ایران و بسیج همه امکانات از جمله از طریق همکاری باکشورهای ثالث برای عادی‌سازی موثر روابط تجاری و بازرگانی با ایران شده ‌است.

علاوه بر این سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه نیز پس از پایان نشست تأکید کرد که مسکو به همکاری با ایران و تعهدات خود در چارچوب برجام در راستای اصل منع تکثیر سلاح‌های اتمی پایبند است.

بیانیه مشترک نشست وزیران خارجه کشورهای متعهد به برجام

۱٫ اعضای برجام مجددا بر تعهد خود نسبت به اجرای کامل و مؤثر آن در کمال حسن نیت و در یک فضای سازنده تأکید کردند. آنها خاطرنشان کردند برجام یک عنصر کلیدی در ساختار جهانی عدم اشاعه بوده و یک دستاورد بسیار مهم در حوزه دیپلماسی چندجانبه است که بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ با اتفاق آرا مورد تایید شورای امنیت سازمان ملل متحد قرار گرفته است.

۲٫ اعضا تصدیق کردند همان طور که ۱۲ گزارش پی‌ در پی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تایید کرده است، ایران به اجرای کامل و مؤثر تعهدات هسته‌ای خود ادامه داده و بر ضرورت تداوم این عملکرد تأکید کردند. اعضا کماکان پروژه مدرن‌سازی رآکتور تحقیقاتی اراک به عنوان بخشی از برجام و طرح تبدیل تأسیسات فردو به یک مرکز هسته‌ای فیزیک و فناوری را مورد حمایت قرار خواهند داد. اعضا همچنین مجددا حمایت خود را از پروژه‌هایی که در حوزه همکاری هسته‌ای صلح‌آمیز در چارچوب پیوست شماره سه برجام قرار دارند، اعلام کردند.

۳٫ اعضا اذعان کردند که در کنار اجرای تعهدات هسته‌ای از سوی ایران، رفع تحریم‌ها و از جمله برخورداری ایران از منافع اقتصادی حاصله از آن، یک بخش حیاتی از برجام است.

۴٫ اعضا بر اراده خود برای حمایت از آزادی فعالان اقتصادی در تعقیب کسب و کار مشروع با ایران، در تطابق کامل با قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل، تاکید کردند.

۵٫ اعضا همچنین فعالیت‌های فشرده و پیشرفت‌های ماهوی که تاکنون صورت گرفته است، تشدید گفت‌وگوهای فنی، تلاش‌هایی که برای حفظ و تقویت روابط دوجانبه اقتصادی انجام می‌شود، بسیج منابع قابل توجه توسط همه اعضا، از جمله با کشورهای ثالث علاقه‌مند برای حمایت از برجام و پیگیری به موقع و مؤثر عادی‌سازی روابط تجاری و بازرگانی با ایران را مورد توجه و تاکید قرار دادند.

۶٫ در این زمینه، اعضا از به‌روزسانی «قانون انسداد» اتحادیه اروپا و اعطای مجوز به بانک سرمایه‌گذاری اروپا برای اینکه ایران نیز واجد شرایط برای دریافت وام‌های خارجی محسوب شود و اینکه این به‌روزسانی در ۱۶ مرداد اجرایی شده است، استقبال کردند.

۷٫ اعضا تداوم تعهد خود به اهداف مندرج در بیانیه وزرای جلسه کمیسیون مشترک در ۱۵ تیرماه ۱۳۹۷، بویژه پیگیری اقدامات مشخص و مؤثر برای تضمین کانال‌های پرداخت با ایران و تداوم صادرات نفت و میعانات گازی، محصولات نفتی و پتروشیمی را مجددا مورد تایید قرار دادند.

۸٫ نظر به فوریت و ضرورت حصول به نتایج ملموس، اعضا از پیشنهادات عملی برای حفظ و توسعه کانال‌های پرداخت و به طور مشخص ابتکار تأسیس یک «ساز و کار ویژه» برای تسهیل پرداخت‌های مربوط به صادرات (شامل نفت) و واردات ایران که فعالان اقتصادی را در تعقیب تجارت مشروع با ایران مساعدت کرده و به آنها اطمینان مجدد می‌دهد، استقبال کردند. اعضا مجددا بر اراده قوی خود برای حمایت از فعالیت بیشتر برای عملیاتی کردن این «ساز و کار ویژه‌» در کنار تداوم تعامل با شرکای منطقه‌ای و بین‌المللی تصریح کردند.

۹٫ اعضا بر تصمیم خود برای حمایت از راهکارهای عملیاتی درخصوص موارد فوق تأکید و توافق کردند پیشرفت‌های حاصله را به دقت زیر نظر داشته باشند و جلسه کمیسیون مشترک را، از جمله در سطح وزیران، به نحو مقتضی برای پیشبرد تلاش‌های مشترک تشکیل دهند.

۱۰٫ اعضای برجام خاطرنشان کردند این ابتکارها با هدف حفظ برجام صورت می‌گیرد که در جهت منافع بین‌المللی است.

عراقچی: نشست وزرای خارجه ایران و ۱+۴ انزوای امریکا را به تصویر کشید

معاون سیاسی وزیر امور خارجه گفت: نشست وزرای خارجه ایران و کشورهای ۱+۴ که پیش از تلاش امریکا برای استفاده ابزاری از شورای امنیت و اجرای نمایش علیه ایران برگزار شد، حمایت اروپا، چین و روسیه از ایران و انزوای امریکا را به روشنی به تصویر کشید.

به گزارش ایرنا، «سید عباس عراقچی» که به همراه رئیس جمهوری و وزیر امور خارجه به نیویورک رفته است، در صفحه اینستاگرام خود با انتشار تصویری از کنفرانس مطبوعاتی مشترک محمدجواد ظریف و فدریکا موگرینی پس از نشست وزرای خارجه ایران و کشورهای ۱+۴ نوشت: در پایان این نشست وزرای خارجه ایران و کشورهای ۱+۴ اقدام به صدور بیانیه مشترکی کردند که واجد نکات مهم و قابل توجهی است.

وی ادامه داد: در این بیانیه کشورهای عضو برجام بر اجرای کامل و موثر این توافق از جمله در حوزه رفع تحریم‌ها تاکید و اذعان کردند که رفع تحریم‌ها و برخورداری ایران از منافع اقتصادی حاصله، بخش کلیدی و حیاتی برجام است.

معاون وزیر امور خارجه افزود: وزرای خارجه در این بیانیه اظهار تاسف عمیق خود را نسبت به خروج امریکا از برجام اعلام کردند و در یک مقابله آشکار با تحریم‌های یکجانبه امریکا بر تعهدات خود مندرج در بیانیه قبلی در تاریخ ۱۵ تیر ۹۷ در موضوعاتی همچون حفظ و ارتقای روابط گسترده‌تر اقتصادی با ایران؛ حفظ و استمرار کانال‌های مؤثر مالی برای تعامل با ایران؛ تداوم صادرات نفت و میعانات گازی، محصولات نفتی و پتروشیمی؛ و… تاکید کردند.

عراقچی یادآور شد: آنها همچنین تعهد خود را به پیگیری اقدامات مشخص و مؤثر برای تضمین کانال‌های پرداخت با ایران تکرار کردند. وی افزود: نظر به فوریت و ضرورت حصول به نتایج ملموس، وزرای خارجه از پیشنهادات عملی برای حفظ و توسعه کانال‌های پرداخت و به طور مشخص ابتکار تأسیس یک «ساز و کار ویژه» برای تسهیل پرداخت‌های مربوط به صادرات (شامل نفت) و واردات ایران که فعالان اقتصادی را در تعقیب تجارت مشروع با ایران مساعدت کرده و به آنها اطمینان مجدد می‌دهد، استقبال کردند.

معاون سیاسی وزیر امور خارجه تأکید کرد: آنها همچنین بر اراده قوی خود برای حمایت از فعالیت بیشتر برای عملیاتی کردن فوری این «ساز و کار ویژه‌» در کنار تداوم تعامل با شرکای منطقه‌ای و بین‌المللی تصریح کردند.

وی یادآور شد: بیانیه وزرای خارجه ایران و کشورهای ۱+۴ دیگر کشورها را نیز به اتخاد سیاست‌ها و ایجاد ساز و کارهای مشابه در روابط اقتصادی خود با ایران تشویق کرده و خواهان حفظ و تقویت روابط دوجانبه اقتصادی با ایران و بسیج همه امکانات از جمله از طریق همکاری با کشورهای ثالث برای عادی‌سازی مؤثر روابط تجاری و بازرگانی با ایران شده ‌است که بیان آشکار اراده اعضا برای حفظ برجام است و آشکارا در مقابل اراده امریکا برای نابودی برجام و اعمال مجدد تحریم‌ها بر ایران قرار دارد.

منبع: روزنامه ایران