صاحب‌خبر - به گزارش ايرنا، طبيعت مناطق کويري ايران در سال هاي اخير دچار آسيب هاي فراوان و تنش هاي محيطي شديدي شده که بسيار از پديده هاي ساکن در خود را به سمت نابودي کشانده است؛ از جمله اين پديده ها درياچه نمک قم است که با وجود وسعت زياد به دليل خشکسالي هاي اخير، برداشت بي رويه آب از مناطق اطراف آن و فعاليت هاي انساني، در معرض خطر نابودي قرار گرفته و فرصت چنداني براي احياي آن نمانده است. درياچه نمک در ناحيه شرقي قم و درحد فاصل سه استان قم، سمنان و اصفهان قرار گرفته و بزرگترين درياچه فصلي و فراشور کشور است که حدود 200 هزار هکتار وسعت داشته و يک سوم آن در محدوده جغرافيايي قم قرار گرفته است. اين درياچه داراي ساختار زمين شناختي کم نظير شامل پوسته نمکي و حاشيه باتلاقي است که در سال هاي اخير به دليل خشکسالي و تخصيص نيافتن حقابه آن به يکي از کانون هاي فعال ريزگردها در منطقه تبديل شده است. حقابه، سهم مشروع و مقرربراي سيراب کردن ده، مزرعه، باغ، خانه يا کسي از آب رود، چشمه يا قنات در ساعات و به اندازه معلوم است. به گفته کارشناسان، در شرايط فعلي تخصيص حقابه ها مي تواند کمک بزرگي به احياي درياچه نمک باشد که اگر اين کار صورت نگيرد، روند مرگ درياچه سرعت گرفته و در آينده نزديک در قلب ايران، شاهد يک درياچه مرده که کانون انتشار ريزگرد و خاک هاي نمکي است، خواهيم بود. **فرصت براي نجات درياچه نمک وجود دارد مديرکل حفاظت محيط زيست استان قم در همين زمينه به ايرنا گفت: هنوز فرصت براي احياي درياچه نمک و نجات آن از خشکي کامل وجود دارد، اما اين مساله نيازمند مشارکت همه دستگاه هاي مسئول و تخصيص حقابه هاي درياچه است. سيد رضا موسوي، افزود: يکي از مهمترين اقدام ها براي احياي درياچه نمک، تخصيص حقابه هاي زيست محيطي و جلوگيري از برداشت بي رويه آب از اطراف درياچه است که مي تواند بستر آن را مرطوب نگاه دارد. وي بيان کرد: در سال هاي اخير روند ورود روان آب ها به سطح درياچه نمک به دليل احداث سدها، حفر چاه هاي عميق و فعاليت هاي عمراني کاهش پيدا کرده است و با اين روند، درياچه به سمت خشکي پيش مي رود. مديرکل حفاظت محيط زيست استان قم ادامه داد: در صورتي که درياچه نمک خشک شود، بلند شدن گرد و خاک هاي نمکي آن، زندگي مردم در مناطق اطراف درياچه را به خطر مي اندازد و اين در شرايطي است که جهت بادهاي غالب در بسياري از مواقع سال از سمت درياچه نمک به طرف شهر قم است. موسوي گفت: هر گونه برنامه ريزي براي بهره برداري از درياچه نمک بايد با مطالعات زيست محيطي دقيق باشد تا شرايط شکننده درياچه وخيم تر نشود. ** لزوم تخصيص حقابه براي درياچه نمک نماينده مردم قم در مجلس شوراي اسلامي نيز درباره لزوم زنده نگاه داشتن درياچه نمک گفت: پيگير حقابه زيست محيطي براي اين درياچه هستيم تا شاهد بحران مربوط به آن در آينده نباشيم. احمد اميرآبادي بيان کرد: درياچه نمک با استفاده از پساب فاضلاب قم احيا نمي شود از اين رو نيازمند تخصيص حقابه قم در سطح ملي از سد کرج و ساوه هستيم. وي افزود: دستگاه هاي مربوطه از جمله شرکت آب و منطقه اي قم نيز بايد پيگيري هاي لازم را در اين زمينه انجام دهند. امير آبادي با بيان اينکه اگر حقابه زيست محيطي قم تامين نشود تا 15 سال آينده کسي نمي تواند در قم زندگي کند، گفت: اين درياچه کانون گرد و غبار و بحران زاست و در آينده مشکلاتي را براي اين استان به همراه خواهد داشت. اميرآبادي گفت: وضعيت درياچه نمک قم بايد مديريت شود تا در آينده نه چندان دور دچار مشکل نشويم. * 25درصد جمعيت کشور تحت تاثير درياچه نمک استاندار قم نيز در گفت و گويي بر ضرورت احياي حقابه هاي درياچه نمک تاکيد و بيان کرد: بايد مساله احياي حقابه هاي اين درياچه را دنبال کرد تا از خشک شدن آن جلوگيري شود. سيد مهدي صادقي افزود: اگر اين درياچه به مرحله خشکسالي برسد، تمام برنامه ريزي هاي انجام شده به منظور استفاده از ظرفيت هاي آن از بين مي رود. وي همچنين تصريح کرد: در صورت خشک شدن درياچه نمک، حدود 25 درصد جمعيت کشور تحت تاثير قرار خواهند گرفت و ريزگرد حاصل از آن نمکي خواهد بود که قابل مقايسه با ريزگرد هاي خاکي نيست. صادقي گفت: موضوع رسيدگي به اين درياچه از سوي استانداري پيگري مي شود ولي آن چيزي که در سال هاي قبل باعث نگراني شده هنوز برطرف نشده است و در زمان حاضر مسير خشکسالي درياچه نمک را طي مي کنيم. مديرکل مديريت بحران استان قم نيز پيرامون اين موضوع در گفت و گو با خبرنگار ايرنا، بيان داشت: کاهش بارندگي در اثر خشکسالي هاي پي در پي، حفر چاه هاي عميق براي بهره برداران از منابع زير زميني و برداشت بي رويه از منابع آبي از جمله مهمترين عواملي است که خطر خشک شدن درياچه نمک را تشديد مي کند. محسن اوروجي بيان کرد: مطالعات و پايش وضعيت درياچه نمک و دشت هاي اطراف آن، به طور مستمر انجام مي شود تا با راهکاري عملي از وقوع بحران زيست محيطي در استان قم و مناطق مرکزي ايران جلوگيري شود. وي ادامه داد: پايين رفتن سطح منابع آبي درياچه نمک، موجب پيشروي آب هاي شور شده است که اين پديده نيز آسيب هاي فراواني به محيط زيست وارد مي کند. اوروجي گفت: حوضه آبخيز ايران مرکزي که استان قم نيز در آن واقع شده با کمبود جدي منابع آبي مواجه است، براي حل اين مشکل بايد حقابه هاي اختصاص يافته به اين منطقه تامين و وارد اين حوضه آبخيز شود؛ در همين رابطه وزارت نيرو 154 ميليون مترمکعب آب به حوضه آبخيز رودخانه قمرود اختصاص داده است که با ورود اين حجم از آب به منطقه بسياري از مشکلات زيست محيطي برطرف و تا حدي از روند خشک شدن درياچه نمک جلوگيري مي شود. وي افزود: اگر منابع آبي و سفره هاي زيرزميني حوضه درياچه نمک خشک شود، گرد و خاک ناشي از آن، تمام استان هاي مرکزي ايران همچون قم، تهران، اصفهان و مرکزي را درگير مشکلات زيست محيطي مي کند. ** خشک شدن کامل درياچه نمک مديرکل منابع طبيعي و آبخيزداري استان قم نيز با اشاره به اين که ورودي به درياچه نمک قم نزديک صفر است، گفت: درگذشته از طريق دشت مسيله و رودخانه هاي قره چاي و قمرود حدود يک ميليارد متر مکعب آب وارد درياچه نمک مي شد، اما اکنون اين رقم به نزديک صفر رسيده است. سيد محمد تقي سجادي در گفت و گو با ايرنا اظهارداشت: اکنون آب ورودي به اين درياچه از سمت قم به صفر رسيده و از سمت شمال هم آب ورودي به درياچه به ميزان بسيار محدود جريان دارد. وي افزود: در برابر کاهش آب ورودي به درياچه نمک، فعاليت هاي سنگين عمراني همچون احداث آزادراه، خطوط انتقال انرژي و راه آهن در بستر دشت مسيله که روان آب هاي آن به درياچه نمک وارد مي شود، شرايط حفظ حيات اين درياچه را سخت تر کرد. مديرکل منابع طبيعي و آبخيزداري استان قم ادامه داد: براي اجراي طرح هاي توسعه اي بايد شرايط زيست محيطي را درنظر گرفت، در غير اينصورت بايد منتظر واکنش سخت طبيعت بود؛ در نتيجه برخي فعاليت هاي انساني در حوضه آبريز درياچه نمک، هم اکنون منطقه اي که روزگاري داراي پوشش گياهي بود را به بيابان هاي خشک و کانون هاي توليد گرد و غبار تبديل کرده است. سجادي گفت: مساله ديگري که در اثر خشک شدن روان آب هاي بستر درياچه نمک به وجود آمده، بازگشت شورآبه ها از بستر درياچه به سطح دشت هاي اطراف است. وي افزود: اين اتفاق باعث مي شود دشت ها و زمين هاي کشاورزي اطراف درياچه به دليل شور شدن منابع آبي و سطح زمين، ديگر قابليت کشت گياه را نداشته باشد و به تدريج تبديل به بيابان و کانون گرد و غبار شود. سجادي ادامه داد: بعد از خشک شدن تدريجي روان آب هاي درياچه نمک، بلورهاي نمک که در سطح زمين قرار گرفته در اثر سرما و گرما به تدريج شکسته و خرد مي شود و با يک وزش باد به حرکت درمي آيد و مي تواند طوفان هاي نمکي ايجاد کند که براي سلامت انسان ها بسيار مخرب است. مديرکل منابع طبيعي و آبخيزداري استان قم تصريح کرد: اگر حقابه هاي اختصاص يافته براي درياچه نمک به آن وارد نشود، نفوذ گرد و غبارهاي نمکي به شهرهاي مرکزي ايران همچون قم و تهران دور از انتظار نخواهد بود. وي بيان کرد: در چنين شرايطي بايد از هر اقدامي که به محيط زيست درياچه نمک آسيب مي زند جلوگيري کرد؛ همچنين بايد با کاشت گياهان مقاوم در اطراف درياچه، پوشش گياهي محافظ براي جلوگيري از گرد و خاک ايجاد شود. سجادي ادامه داد: اجراي عمليات استخراج مواد معدني از درياچه نمک مي تواند سرعت تبخير روان آب هاي آن را تشديد کند و اين مساله نجات درياچه را با سختي بيشتري رو به رو مي کند. آنچه گفته شد نشان مي دهد حفظ درياچه نمک قم تنها مساله اي نيست که براي دوستداران طبيعت مهم باشد، بلکه توجه به آن براي همه مردم ايران به خصوص کساني که در مناطق مرکزي کشور زندگي مي کنند، اهميت دارد. خشک شدن درياچه نمک به معناي بروز فاجعه طبيعي در کشور است چرا که اين درياچه 15 برابر مساحت شهر قم وسعت دارد و گرد و غبار ايجاد شده از دامان آن مي تواند توفان هاي نمکي در ايران مرکزي به راه بيندازد و شهرهاي مختلف کشور را به کانون هاي بحران زيست محيطي تبديل کند. بنابراين در اين فرصت کوتاه باقي مانده تا خشک شدن کامل درياچه نمک، بايد از آن مراقبت کرد و اين پديده زيباي آفرينش را با اختصاص حقابه هاي زيست محيطي و جلوگيري از فعاليت هاي غيرکارشناسي در بستر درياچه، به دامان طبيعت بازگرداند. 7405/ 6133/1630 انتهاي پيام /*∎​