خبرها قطره‌چکانی در حال انتشار بود. عده‌ای گمانه‌زنی می‌کردند و برخی نیز به جای گمانه‌زنی نشسته بودند تا رسانه‌های رسمی و جریان اصلی رسالت خود را انجام دهند. اما هرچه بود فضای شبکه اجتماعی به عنوان محملی برای بازتاب افکار عمومی شده بود. حاضران در محل فیلم و عکس منتشر می‌کردند و کاربران را در جریان اتفاقات قرار می‌دادند. اطلاع‌رسانی اولین اتفاق پس از وقوع حادثه بود که در شبکه‌های اجتماعی می‌شد دید اما پس از آن حال و هوای همدلی و محکوم کردن تروریست‌ها و اتحاد میان آحاد جامعه پرده دوم وقایع تروریستی تهران بود.

حالا پس از 15 ماه از آن اتفاقات باردیگر تروریست‌ها دست به جنایت و کشتار مردم و نیروهای نظامی زدند. 31 شهریور روز رژه نیروهای مسلح خبر رسید که افرادی ناشناس در رژه نیروهای مسلح که در اهواز در حال برگزاری بوده دست به تیراندازی زده و نیروهای مسلح حاضر در رژه و مردم که مشغول تماشای رژه اقتدار بودند را به شهادت رسانده و تعدادی را زخمی کرده‌اند.

شهروند - خبرنگارهای راوی ترور

از همان دقایق اول شبکه‌های اجتماعی بستر حرف و حدیث‌ها شد. انتشار تصاویر مختلف تا روایت‌های گوناگون از حادثه باز هم اولین مرحله برخورد کاربران شبکه اجتماعی با حادثه تروریستی اهواز بود. برخی سعی می‌کردند در این میان در ارائه محتوا دقت بیشتری کنند. شاید یکی از اتفاقاتی که با گسترش رسانه‌های نو روز به روز شاهد آن هستیم، بحث شهروند -خبرنگارها باشد. «شهروند-خبرنگارها، شهروندانِ معمولی یک جامعه هستند که در فرآیندِ جمع‌آوری، گزارش، تحلیل و انتشارِ اخبار و اطلاعات در جامعه، نقشِ فعالی بازی می‌کنند.» حالا کاربران شبکه‌های اجتماعی هم هرکدام به مثابه یک شهروند خبرنگار سعی در پوشش دادن به رویداد اخیر بودند. البته در این بین عده‌ای سعی می‌کردند تا از فضای هیجانی دوری کنند و اطلاعات درست را به مخاطب منتقل کنند. مهدی بختیاری دبیر سرویس امنیتی - دفاعی خبرگزاری فارس از همان لحظات اول در صفحه شخصی خود در توییتر لحظه به لحظه اطلاعات می‌داد. او با انتشار جزئیات مانند نحوه حمله و تعداد شهدا و زخمیان این حادثه سعی کرد تصویری درست ارائه کند. حتی وقتی برخی کاربران درباره ترک کردن رژه تهران از سوی رئیس‌جمهور و همچنین عملکرد نیروهای حاضر در رژه در مقابله با تروریست‌ها تشکیک کردند او نوشت: «در جریان باشید که: ١- اسلحه‌های نیروهای رژه‌رونده همگی غیرعملیاتی هستند. ٢- رئیس‌جمهور تقریبا همیشه دقایقی بعد از سخنرانی‌اش، رژه رو ترک می‌کنه و هیچ‌وقت تا انتها نمیمونه. لذا اگر خواستید تحلیل کنید، این دو مورد رو در نظر داشته باشید. چون دیدم برخی محللین! میگن چرا نیروها با اینهمه اسلحه نتونستن با تروریست‌ها مقابله کنند؟! و برخی هم میگن روحانی تو رژه، خبر اهواز رو شنیده و رفته!»

جنگ ادامه دارد...

برخی از کاربران با مطالب خود سعی داشتد به کاربران اهمیت نیروهای نظامی را یادآوری کنند کاربری با نام محمد سعیدی نوشت: امیرالمؤمنین علیه‌السلام: دو «نعمت» همواره ناشناخته‌اند و تا از دست نروند آشکار نمی‌شوند: «سلامتی» و «امنیت». حتی برخی این همزمانی را با روز آغاز جنگ در سال 59 مقایسه کردند و نوشتند: «درست زمانی که دارن رژه میرن برای جنگی که کردن و جوونایی که پَر کشیدن، اتفاقی میفته که باز هم باید بجنگیم و جوونامون پر بکشن.» سلمان سنجری نوشته: «همون طور که عشق و وحدت ملی، عرب وعجم، ترک و لر و کرد و... نمیشناسه دشمن خونخوار این ملت هم عرب و عجم نمیشناسه».

کاربر دیگری با نام «سینا عربشاهی» با انتشار عکس جانبازی که در صحنه به شهادت رسیده بود نوشت: «چقدر حالم خوب نیست! پاهای خود را در راه وطن داد، درست است جانباز 75 درصد بود، جانش را در میدان نبرد مردانه و با لباس رزم داد ...» این نشان می‌دهد همه از هر رنگ و تفکر و قومیتی در برابر دشمن مردم و کشور می‌ایستند و او را محکوم می‌کنند.

#اهواز _تسلیت

مرحله بعدی در شبکه‌های اجتماعی ابراز همدردی با این واقعه بود. کاربران با پست‌هایی که نوشتند و استفاده کردن از هشتگ‌هایی نظیر «اهواز»، «اهواز تسلیت» و... واکنش‌های خود را نسبت به این موضوع منتشر کردند. کاربری با نام «بهار دل‌ها» به اهمیت وجود مدافعان حرم اشاره کرده و نوشته: «حادثه تروریستی تمام شد. فوقش ده دقیقه. اما این تصویر رو به خاطر بسپارید. اگر «مدافعان حرم» نبودند، هر روز باید شاهد چنین تصویری از مردممان می‌بودیم».

کاربران در واکنش‌های خود به مسببان این موضوع اشاره کردند و نوشتند. کاربری با نام محمد وحیدی نوشته: «اگر هنوز دمِ خروسِ سعودی-اسرائیل-آمریکا را از زیر لباس اوباش جدایی‌طلب و «برانداز» نمی‌بینید و همچنان برای الفاظ شیکی چون «فرشگرد» یا «مداخله نظامی بشردوستانه» فرش قرمز پهن کرده‌اید و هورا می‌کشید، یا خائنید و یا باید به عقل خود شک کنید.»

حمید بازگشا نیز نوشته: «تف به شرفتان که به خاطر چند مشت دلار «سعودی» حاضرید دست به هر کاری بزنید» و سلماز اژدری نیز اینطور به حامیان این حمله تروریستی اشاره کرده بود: «بوی پول سعودی به مشام می‌رسد».

حتی یکی از کاربران با نام کاربری «علی قلهکی» در توییتی به نقل از «بن‌سلمان» نوشته بود: «جنگ را به داخل ایران می‌کشانیم» در واقع او در این توییت ریشه این جنگ‌ها را حمایت‌های مالی عربستان سعودی و حامیان غربی‌اش قلمداد کرده و این نقل قول را که چندی پیش ولیعهد عربستان سعودی ابراز کرده بود باز نشر داده بود.

یکی از موج‌هایی که معمولا در شبکه‌های اجتماعی ایجاد می‌شود کمپین‌هایی با محوریت نه به اعدام و نه به مخالفت با فعالان مدنی است، معمولا هم این فعالان مدنی کسانی هستند که به روی مردم اسلحه کشیده‌اند و جنایت کرده‌اند.

حالا کاربران شبکه‌های اجتماعی پیش‌دستی کرده و در پست‌های خود این افراد را هجو کرده‌اند، امیرحسین کاظمی نوشته: «تو دِرَفت‌هاتون واسه اون «فعال مدنی» که امروز تو «اهواز» دستگیر شده توییت با هشتگ free# آماده کنید. لازم میشه...» این کاربر در واقع نوشته تروریستی که امروز دست به چنین اقدام وحشیانه‌ای زده، فردا روز از سوی عده‌ای لقب فعال مدنی و ... می‌گیرد.

همه برای وطن

نوید برهان‌زهی نوشته: «ننگ بر آنهایی باد که از کشته شدن هموطناشون در یک حادثه تروریستی بهره‌برداری سیاسی میکنن.» حتی برخی با نقب زدن به حادثه کربلا و انتشار تصویر مردانی که هوای زن‌های حاضر در صحنه را دارند، نوشته: «خدا رو شکر که هنوز مردی هست، السلام علی قلب زینب صبور».

همدلی و وحدت ملی دیگر موضوعی است که در میان پست‌ها بازتاب بسیاری داشت.

محمد روشنی نوشته بود: «اگه مشت بزنیم تو دهن هم دیگه، خونشو جلو دشمن تُف نمی‌کنیم. ما ایرانی‌ایم، هرچه قدر هم تو نظر تفاوت داشته باشیم ولی جلو تجزیه‌طلب هممون یه پیکریم. تجزیه طلب از سگ کمتره» این توییت و امثال آن نشان می‌داد که کاربران در چنین موقعیت‌هایی همواره دست در دست هم روحیه ملی و میهنی خود را بروز می‌دهند.

المیرا شریفی از مجریان شبکه خبر هم در مطلبی که در صفحه شخصی‌اش منتشر کرد، به این فاجعه واکنش نشان داد. «با دیدن حمله به رژه هفته دفاع مقدس می‌فهمیم که دفاع از میهن همیشه ادامه دارد. اقتدار ایران خار چشم دشمن شده است.»

کاربری با نام «فامیل دور» با انتشار عکسی از صحنه عملیات تروریستی نوشته: «تو لحظه‌ای که همه درازکشیدن رو زمین تا تیر بهشون نخوره، این لباس شخصی مثل مرد استوار ایستاده وسط میدون لباس شخصیا از مردمند نه بر مردم.»

این تنها مروری بود بر برخی از پست‌ها و مطالب کاربران شبکه‌های اجتماعی که با محوریت عملیات تروریستی اهواز صورت گرفت. اتفاقی که نشان می‌دهد قومیت، باورهای سیاسی، جناح‌بندی‌ها و ... در چنین مواقعی رنگ می‌بازد و روحیه همدلی و وحدت ملی تقویت می‌شود و همه پشت باورهای میهنی می‌ایستند.

حسام آبنوس

رسانه