دکتر امین اله نیک اقبالی، استاد گروه چشم ‌پزشكی دانشگاه علوم پزشكی تهران در این خصوص گفت: تراخم نوعی عفونت ملتحمه توسط کلامیدیا است که 500 میلیون نفر در دنیا را مبتلا می کنند. تراخم بزرگ‌ترین عامل کوری در سرتاسر دنیاست و بیشتر در آفریقا، خاورمیانه و آسیا مشاهده می شود.

وی افزود: تراخم هر دو چشم را مبتلا می کند. در صورت عدم درمان فوری، تراخم با ابتلای قرنیه باعث پیدایش بافت جوشگاه و اغلب کوری می شود. این بیماری توسط تماس مستقیم فومایت و احتمالا حشره ها منتقل می شود. با رعایت بهداشت و آموزش می توان از بروز تراخم جلوگیری کرد.

این فوق تخصص بیماری های شبكیه به  تظاهرات بالینی این بیماری اشاره کرد و افزود: خارش و تحریک خفیف مهم ترین علامت این بیماری است. پس از یک مرحله التهابی حاد، فولیکول هایی روی ملتحمه ظاهر می شوند. سپس بیمار دچار تاری دید و ناراحتی چشم می شود. هر دو ملتحمه پلکی فوقانی مبتلا می شوند. تراخم باعث پیدایش بافت جوشگاه در پلک ها، انتروپیون و برگشتن مژه ها به داخل می شود. به این ترتیب ممکن است ملتحمه و قرنیه در معرض هوا قرار بگیرند و پلک ها خوب بسته نشوند. در عده ای از بیماران حالت فوق باعث تروما و زخم قرنیه می شود که به درمان فوری احتیاج دارد.

این عضو هیات مدیره انجمن چشم پزشكی ایران اظهار کرد: تراخم بیماری بسیار مسری است که با تماس مستقیم با هر شی دیگر مانند حوله یا لیف حمام به سادگی سرایت می کند بنابراین بهداشت فردی مهم ترین عامل در پیشگیری از ابتلا به این بیماری است. آموزش عمومی بهداشت نیز در جلوگیری از سرایت بیماری بسیار مهم است. ایزولاسیون افراد مبتلا و شروع درمان با آنتی بیوتیک ها ممکن است به کنترل بیماری کمک کند. در صورت عدم درمان بیماری تراخم چند ماه تا چند سال ادامه پیدا می کند. درمان طبی شامل یک دوره آنتی بیوتیک تتراسایکلین یا سولفو نامید به مدت 3تا 4 هفته است. سازمان بهداشت جهانی تلاش های زیادی برای ریشه کن کردن این بیماری قابل علاج انجام داده است.

موفقیت ایران در حذف تراخم

به تازگی، جمهوری اسلامی ایران پرونده مربوط به حذف تراخم را به عنوان یک مشکل بهداشت عمومی تهیه و اطلاعاتی در مورد وضعیت اپیدمیولوژیک تراشه در کشور و سیستم شناسایی و مدیریت بیماران مبتلا به کلامیدیا تراکوماتیس(Chlamydia trachomatis) ارایه داده است؛ کلامیدیا تراکوماتیس باکتری گرم منفی و داخل سلولی اجباری است که در سرده (جنس) کلامیدیا قرار گرفته‌است.

هم اکنون شیوع تراخم تریکیازیس(Trichiasis؛ به قرار گرفتن غیرطبیعی مژه گفته می‌شود که رشد به سمت چشم مژه هاست که به قرنیه یا ملتحمه تماس پیدا می‌کند) کمتر از 2/0 درصد در بزرگسالان بالای 15 سال (تقریبا 1 مورد در هر 1000 نفر) و کمتر از 5 درصد در کودکان 1-9 ساله است.

بر اساس این گزارش، داده های اخیر زمانی که با یکدیگر مقایسه و ترکیب می شوند، یک مورد قانع کننده ارایه می دهند که شیوع تراخم اکنون زیر آستانه سازمان بهداشت جهانی بوده و از بین بردن آن به عنوان یک مشکل بهداشت عمومی مطرح شده است. آنتی بیوتیک ها با فعالیت ضد کلامیدیایی به طور گسترده ای در دسترس هستند. برنامه های بهداشت مدارس در مورد ارتقای سلامت توسط وزارتخانه های دولتی مربوطه به خوبی ایجاد شده است. به نظر می رسد سیستم ها برای حفظ دسترسی به آب پاک و بهبود امکانات بهداشتی در سطوح فعلی یا بیشتر استفاده می شود. مسایل مرزی در پرونده بررسی شده و به اندازه کافی در نظر گرفته شده اند.

بر اساس شواهد ارایه شده در پرونده مربوط به سرمایه گذاری و اجرای استراتژی SAFE (جراحی، آنتی بیوتیک، تمیز کردن صورت، بهبود محیط زیست) و توصیه گروه بازنگری پرونده، WHO نتیجه می گیرد که جمهوری اسلامی ایران از بین بردن تراخم به عنوان یک مشکل بهداشت عمومی برنامه موفقی داشته است.

سازمان بهداشت جهانی توصیه می کند که مراقبت های بعدی برای تراخم، آگاهی رسانی در مدارس و جوامع، بررسی‌های بهداشتی بین المللی، بهبود یافتن موارد و درمان به موقع بیماران مبتلا به این بیماری و به اشتراک گذاری اطلاعات نظارت با سازمان بهداشت جهانی توجه شود.

گزارش: فرزانه صدقی