یکی از موضوعاتی که این روز‌ها اعتراض دندانپزشکان عمومی را در برداشته موضوع احیا دوباره قانون بهداشت‌کار دهان است؛ وزارت بهداشت از طریق تیمی که برای بررسی میزان نیاز مناطق محروم به نیروی درمانگر دندان‌پزشکی تشکیل شد موضوع را بررسی و در خصوص احیای دوباره این قانون تصمیم‌گیری خواهد کرد؛ در چند روز اخیر گزارش‌های متعددی مبنی بر تغییرات در گزارش ارایه شده کمیته مذکور به وزیر بهداشت به نفع تربیت بهداشت کاران شنیده شده و نگرانی وسیعی را در جامعه دندانپزشکی ایران به دنبال داشته است.

نامه دبیر شورای مرکزی جامعه اسلامی دندانپزشکان

در همین راستا محمدصادق آخوندی، دبیر شورای مرکزی جامعه اسلامی دندانپزشکان طی نامه‌ای به وزیر بهداشت اعلام کرد: «در طی یک دهه اخیر با افزایش سه برابری دانشکده‌‌های دندانپزشکی و موج بازگشت فارغ التحصیلان دندانپزشکی از خارج از کشور، نیاز کشور به دندانپزشک عملاً مرتفع شده است. بر اساس گزارش کمیته ارزیابی نیروی انسانی دندانپزشکی، علی‌رغم تمامی کارشکنی‌‌ها در فراری دادن دندانپزشکان طرحی از مناطق محروم، اعلام عدم نیاز به دانش‌آموختگان دندان پزشکی متعهد سهمیه بومی و مناطق ۲ و ۳ و افزایش بی سابقه مراکز بهداشتی درمانیِ دارای یونیت، تنها ۱۰ درصد مراکز یعنی حدود ۳۰۰ مرکز بدون دندانپزشک است که با اقداماتی مانند به کارگیری متعهدین خدمت بومی و شفاف سازی سامانه طرح خدمات درمانی دندانپزشکی در سراسر کشور انشاالله پوشش کامل خواهد یافت.

قابل ذکر است که اثر بخشی استفاده از نیرو‌های حد واسط درمانی در مناطق محروم بدون حضور دندانپزشک، در هیچ مطالعه‌‌ای به اثبات نرسیده است. از طرفی دیگر تجربه کشور‌هایی که در زمینه کاهش بار بیماری‌های دهان موفق بوده‌اند نشان داده است که عامل اصلی این بهبود دندانپزشکان نیستند بلکه نیرو‌های حد واسط بهداشتی می‌باشند. نیرو‌هایی که پس از سال‌ها وقفه مجدداً در دو مقطع در دهه ۸۰ و ۹۰ به تربیت آن‌ها همت گمارده شد، اما عملاً توسط معاونت بهداشتی به کار گرفته نشدند.

متاسفانه با هدایت بعضی افراد و علیرغم تعهد محضری اخذ شده از نیرو‌های حد واسط بهداشتی، گروهی از این افراد به طور غیرقانونی به صورت زیر زمینی در دانشگاه گراش دوره‌ای را گذراندند تا به نیروی حد واسط درمانی یا همان بهداشت‌کار دهه ۶۰ تبدیل شوند و پس از طی این دوره بی کیفیت، در مراکز درمانی به کار گماشته شده‌ اند و با توجه به بازدید‌های میدانیِ کمیته نیروی انسانی کارانه ‌هایی حدود ۹ میلیون تومان در ماه در مراکزی دارند که دندانپزشک نیز حضور دارد. حال به بهانه واهی نیاز به این افراد، قرار است تا دوره بهداشت‌کار دهان در "دانشگاه گراش" مورد تایید قرار گیرد تا سرپوشی قانونی باشد بر عملکرد نادرستی که قبلاً انجام شده است. مسلماً با تایید این دوره غیر قانونی و بی کیفیت، آن هم در دانشگاهی در سطح گراش، راه برای اعتراض سایر افراد با شرایط مشابه باز می‌شود و عملاً حدود ۳هزار نیروی بهداشتی موجود به نیروی درمانی تبدیل می‌‌شوند و این راه ادامه می‌یابد و با استفاده از قانون بهداشت‌کاری عملاً این افراد به دندانپزشک تبدیل می‌شوند و مانند اسلاف خود، پست‌ها را از روستا به شهر‌های بزرگ و عمدتاً مراکز استان می‌‌برند.»

استعفای عضو دبیرخانه شورای دندانپزشکی وزارت بهداشت

اعتراض‌ها به این تصمیم وزارت بهداشت به نامه خاتمه نیافت و به‌دنبال قوت گرفتن احتمال تصویب طرح تبدیل کاردان‌های سلامت دهان به بهداشتکاران در شورای گسترش و بی توجهی وزارت بهداشت به دغدغه‌های بزرگان رشته سلامت دهان و دلسوزان آموزش دندانپزشکی، احمد جعفری دانشیار گروه آموزشی دندانپزشکی کودکان و سلامت دهان دانشکده دندانپزشکی تهران و بنیانگذار گروه سلامت دهان آن دانشکده، از تمامی مسئولیت‌های مرتبط در دبیرخانه شورای دندانپزشکی وزارت بهداشت استعفا کرد.

طرح احیای بهداشت‌کاران با شکست مواجه خواهد شد

باقر شهنی‌زاده رئیس انجمن دندانپزشکان عمومی ایران درباره طرح احیای بهداشت‌کاران دهان و دندان توضیح داد: طرحی برای حل کردن مشکل کمبود دندانپزشکان در سال ۱۳۶۰ تصویب و اجرایی شد که در راستای رفع مشکل کمبود دندانپزشک در مناطق محروم بود که این افراد می‌توانستند با طی کردن دوره دو ساله وظیفه پیشگیری را بر عهده داشته باشند.

وی افزود: برخی از این افراد که حدود پنج سال در روستا‌ها مشغول به کار بودند تقاضای ادامه تحصیل دادند که حدود ۲ هزار نفر از آن‌ها بدون گذراندن هیچ آزمونی وارد دانشگاه شدند و اکنون اکثر شبکه‌های بهداشت و درمان کشور را در اختیار دارند.

این دندانپزشک تصریح کرد: وزارت بهداشت برای جلوگیری از پوسیدگی دندان کودکان روش‌های مختلفی را اجرا کرد که یکی از آن‌ها ارائه فلوراید به کودکان شش تا هشت سال بود و به دلیل اینکه کودک باید قبل از مصرف فلوراید و ژل دهان خود را کاملاً پاکیزه کند و در غیر این صورت فلوراید اثردهی مطلوب را نداشت این طرح با شکست مواجه شد.

شهنی‌زاده تصریح کرد: پس از آن دوباره طرح دیگری در راستای پیشگیری از پوسیدگی دندان کودکان اجرا شد که بر اساس آن کودکان بین ۶ تا ۱۲ سال می‌توانستند دندان‌های خود را پر کنند که این طرح نیز در سه سطح یک، دو و سه در کشور اجرا شد و دوباره شکست خورد.

رئیس انجمن دندانپزشکان عمومی ایران ادامه داد:، اما اکنون اعلام شده است که طرح سال ۶۰ مجدداً اجرایی شود و عده‌ای به عنوان دستیار دندانپزشک واحد درسی بگذرانند و به عنوان بهداشت‌کار دهان و دندان در روستا‌ها مشغول به کار شوند.

وی تصریح کرد: در حال حاضر حدود ۳۰ هزار نفر دندانپزشک در کشور وجود دارد و دلیلی برای اجرای این طرح نیز دیده نمی‌شود.

شهنی‌زاده با بیان اینکه نباید از لحاظ ارائه خدمات درمانی بین روستاییان و شهرنشینان تفاوتی قائل شد توضیح داد: چه دلیلی وجود دارد فردی که تنها دو سال تحصیل کرده است به درمان روستاییان بپردازد و فرد ساکن شهر توسط متخصص درمان شود.

وی افزود: وزارت بهداشت بهتر است با فراهم کردن امکانات برای دندانپزشکان از این افراد در مناطق محروم و روستا‌ها استفاده کند.

رئیس انجمن دندانپزشکان عمومی ایران در پایان گفت: این طرح طی سالیان گذشته در کشور‌هایی نظیر استرالیا انجام شده که نتایج خوبی در بر نداشته است و در کشور ما نیز در صورت اجرا موفق نخواهد شد.