به گزارش خبرگزاری صدا و سیما مرکز کهگیلویه و بویراحمد، مرگ ماهی‌ها بسیار سوزناک است، نظاره ماهی‌ها بر روی آب و خشکی که نفس‌های آخر را
می‌کشند دل هرکسی را به درد می‌آورد.
می‌کشند دل هرکسی را به درد می‌آورد.
این زخم امروز بشار که با ماهی‌ها نامهربانی میکند ناشی از مدیریت نامناسب آب این رودخانه است.
چه کسی فکرش را می‌کرد ماهی‌هایی که تداعی‌گر حیات رودخانه هستند روزی به فجیع‌ترین شکل در بی‌مسئولیتی‌ها غرق شوند.
در وسط شهر یاسوج رودخانه ی خروشان بشار از شمال شهرستان بویراحمد و از کوه‌هاى اردکان و ممسنى در استان فارس سرچشمه مى‌گیرد و پس از عبور از شمال شرقى منطقه و پس از ورود به رودخانه خرسان، در پوزه ی شمالى دنا، از شمال مناطق بویر احمد سفلى و طیبى گذشته، با نام بارز به رود کارون مى‌پیوندد و به سوى خلیج فارس سرازیر مى‌شود.
رودخانه بشار از دیرباز حیات بخش مردمان کوهپایه های دنا بوده و کشف دو قبرستان باستانی یاسوج و "لما" مربوط به بیش از سه هزار و 500 سال پیش از میلاد در حاشیه این رودخانه و همچنین وجود آثار باستانی پل "پاتاوه" و پل"کریک" بر روی آن مربوط به دوره هخامنشی، نشان دهنده آن است که بشار در عمر هزاران ساله خود همنشین تمدنهای باستانی کهن بوده است.
هم اکنون نیز این رودخانه همنشین 300 روستا و آبادی در مسیر خود است و با آب پاک و زلالش زندگی را به مردمان همجوار خود اهدا می کند.
این در حالی است که در سایه بی توجهی مسئولان چشم طمع به این رودخانه زیاد است و مانند گوشت نذری با بشار برخورد می کنند و تمام تلاش خود را برای استفاده غیر قانونی از این ظرفیت حتی به قیمت نابودی کامل به کار می‌گیرند.
اگر چه خروش بشار به دلیل کاهش بارندگی های سالهای اخیر کمتر شد اما باز هم سودجویان دست بردار نیستند و در سالهای اخیر هر از گاهی به دلایل مختلف شاهد اختلال در اکوسیستم این رودخانه و تهدید جان آبزیان آن هستیم.
به طور حتم مسیر عبور یک رود خروشان در وسط شهری کوهستانی و با طبیعتی دست نخورده و زیبا فرصتی مناسب برای توسعه گردشگری و استفاده از این ظرفیت برای جذب توریست، ایجاد درآمد و در نهایت رونق اقتصادی و اشتغال است، ولی به دلیل بی توجهی‌ها نه تنها کار خاصی در این مدت صورت نگرفت بلکه با بی تدبیری در زمانی که باید شاهد درآمدزایی از این فرصت باشیم شاهد تلف شدن آبزیان این رودخانه و به نوعی فرصت سوزی هستیم.
بشاری که بر اساس آمارها سالیانه قریب به یک و نیم میلیارد متر مکعب آب را به دشت های خوزستان و خلیج فارس انتقال می داد، این روزها در گردنه های سخت کاهش نزولات جوی، تغییرات اکولوژیکی، سودجویی ها و خطرات زیست محیطی به سختی نفس می کشد، درست زمانی که شاهد حضور میلیونی مردم در شهر یاسوج طی این فصل هستیم و باید از این فرصت نهایت بهره را ببریم ولی غفلت می کنیم و بشار را زنده زنده خاک می کنیم.
ای روزها بشار زنگی بخش و زیبا حال روز خوشی ندارد.
بشار را به دلیل برداشتهای بی رویه از بستر آن و ورود آلودگی‌های صنعتی و خانگی ، راه اندازی کارخانه های شن و ماسه ، ایجاد دریاچه قایق سواری، راه اندازی مزارع پرورش ماهی، انحراف اب رودخانه برای مزارع برنج و کشاورزی بیمار کردیم.
کارخانه های تولید شن و ماسه مستقر در حاشیه این رودخانه با بهره برداری بی رویه و غیرقانونی از بستر آن، مرگ بشار را رقم می زنند و راه را برای رسیدن بشار به آغوش دریا می بندند.
به گفته کارشناسان، افت سطح رودخانه، برهم خوردن تعادل اکولوژیک آن و مرگ گونه های گیاهی وجانوری این رودخانه از نتایج برداشت بستر رودخانه برای تولید شن و ماسه است که با ادامه این روند هر روز به مرگ اکوسیستم بشار نزدیکتر می شویم.
مدیرکل اسبق محیط زیست کهگیلویه و بویراحمد گفت: برداشتهای بی رویه کارخانه های سنگ شکن از بستر رودخانه های استان تعادل اکولوژیست این رودخانه ها را بر هم زده است.
عطا پورشیرزاد افزود: با برداشت شن و ماسه های کف این رودخانه ها و انحراف مسیر آب، حجم زیادی از ماهی ها از بین رفته اند.
وی گفت: همچنین به هم خوردن کف رودخانه ها باعث شده زیستگاه آبزیان ریزکف این رودخانه ها از بین برود و این آبزیان آسیب ببینند.
بیش از 4 سال از واگذاری بخشی از رودخانه بشار به بخش خصوصی برای انجام کارهای مختلف از جمله مکانی برای ایجاد دریاچه با هدف قایق سواری در کنار پارک ساحلی یاسوج می‌گذرد به همین منظور هر ساله شهرداری یاسوج برای توسعه گردشگری و درآمد زایی در رودخانه بشار بخشی از آب این رودخانه را در بالا دست مسدود کرده و با دستگاه های مکانیکی لایه روبی می کنند که این کار باعث تلف شدن آبزیان به ویژه ماهیان می شود.
اگر چه پارسال درخواست مجوز لایه روبی شهرداری یاسوج با مخالفت محیط زیست بویراحمد روبرو شد ولی به هر حال این مجوز توسط دستگاههای بالاتر صادر شد که رئیس محیط زیست شهرستان بویراحمد نیز در آن زمان گفت: محیط زیست شهرستان با شرط اینکه با دستگاه مکانیکی لایه روبی این رودخانه را انجام ندهد موافق است.
ولی جاوید شهردار وقت یاسوج نیز در این زمینه گفت: این طرح پس از واگذاری به پیمانکار قرار بود ظرف یک هفته به بهره برداری برسد، اما پیمانکار به تعهد خود عمل نکرده و منجر به بروز مشکلاتی از جمله ازبین رفتن جلبک ها و آبزیان رودخانه شد.
شهردار یاسوج گفت: این رودخانه منطقه گردشگر پذیر حاشیه شهر یاسوج است و تاثیر بسزایی در جذب گردشگر دارد و آب زمین های پایین دست و آب طرح های ماهی را تامین میکند.
جاوید یکی از مهمترین برنامه‌های شهرداری یاسوج را تدوین طرح جامع بشار عنوان کرد و افزود: با توجه به اینکه رودخانه بشار جزو رودخانه های خروشان است باید تلاش کنیم تا آن را به رویه قبلی بازگردانیم.
رییس اداره محیط زیست بویراحمد هم با بیان اینکه از شروع فصل گرما تاکنون بخشی از آبزیان این رودخانه از بین رفته اند گفت: خشک شدن برکه ها ، کاهش بارندگی ، کم شدن آب رودخانه نیز از دلایل تلف شدن ماهی ها بوده است.
مزارع برنج و کشاورزی حاشیه این رودخانه از دیگر دلایل تهدید آبزیان بشار است، اگر چه با توجه به کاهش شدید نزولات جوی، کشت محصولات پر مصرف طی سال جاری در این استان ممنوع شده است اما عطر شالیزارهای حاشیه بشار و انحراف مسیر آب خبرهای دیگری را روایت می کند.
مردمان حاشیه بشار از این ظرفیت برای کشت محصولات کشاورزی استفاده می کنند که عدم مدیریت به موقع این پتانسیل می تواند ضربات مهلکی بر پیکره بشار و زندگی در این منطقه وارد کند.
برای مثال دیروز هم شاهد مرگ 10 هزار قطعه ماهی در محدوده پل مختار بر اثر برداشتهای غیره مجاز و بی رویه آب از بستر رودخانه بشار یاسوج بودیم.
آقای الف- محمدی یکی از کشاورزان روستای حاشیه بشار که ما را از وقوع این فاجعه مطلع کرده بود درباره وضعیت کنونی رودخانه می‌گوید: همه ماهی‌ها مرده‌اند، همه ی آبزیان از بین رفتند و نیست و نابود شدند شاید در سالهای آینده نیز شاهد از بین رفتن کشاورزی و دامداری و مزارع پرورش ماهی در این منطقه باشیم.
یکی دیگر از روستائیان که نمی‌خواست نامی از وی برده شود معتقد بود مرگ ماهی‌ها ناشی از فاضلاب‌ها و استفاده از آب برای کشاورزی و خشک شدن حوضچه‌ها و کارخانه های شن و ماسه است که رفع این معضل همت مسئولان را می طلبد.
وی با بیان اینکه مرگ ماهیان به این شکل ممکن است برای مردم نیز گران تمام شود می‌افزاید: عده‌ای سودجو ماهی‌های مرده و نیمه‌جان را برای فروش جمع‌آوری می‌کنند که این سلامت مردم را تهدید می کند.
کارشناس اداره کل محیط زیست استان گفت: عوامل این اتقاق ناگوار کشت محصولات پرمصرف از جمله برنج توسط کشاورزان حاشیه بشار بوده است زیرا که کشاورزان برای آبیاری مزارع خود به صورت غیره مجاز ازبستر رودخانه اب برداشت کرده و همین عامل باعث قطعی آب در مناطق پایین دست رودخانه بشار و مرگ آبزیان شده است.
انصاری با بیان اینکه حدود یک هزار و 400 هکتار از اراضی در دو سوی رودخانه بشار کشت شده است افزود: نصب 30 دستگاه پمپاژ غیره مجاز و انحراف آب با احداث 6 کانال سنتی از پل اول تا پل مختار باعث قطعی آب درمناطق پایین دست این پل به مسافت حدود سه کیلومتر و به دنبال آن مرگ صدها هزار قطعه ماهی و دیگر آبزیان شده است.
وی با اشاره به اینکه شرکت آب منطقه ای و جهاد کشاورزی از انجام وظایف خود کوتاهی کرده اند گفت: شرکت آب منطقه در جمع آوری پمپاژهای غیره مجاز و قطع کانالهالی سنتی و جهاد کشاورزی هم در جلوگیری از کشت محصولات پر مصرف مانند برنج و لوبیا کوتاهی کرده اند و با متخلفان برخورد قانونی نکردند و هیمن امر باعث خشکیدگی رودخانه بشار در پایین دست و به دنبال آن وقوع فاجعه زیست محیطی شده است.
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار نیز در این خصوص گفت: بعد از وقوع فاجعه زیست محیطی در رود بشار با نابودی صدها هزار ماهی و سایر آبزیان کمیته اضطرار نجات رود بشار تشکیل شد.
عزیز فیلی با تاکید بر اینکه امسال به دلیل خشکسالی و برداشت بی رویه مجاز و غیر مجاز از رودخانه بشار شاهد یک فاجعه زیست محیطی بودیم، عنوان کرد: ساماندهی بشار از پل اول تا پل مختار به عنوان یک اولویت در دستور کار است.
وی گفت: با توجه به برنامه ریزی‌های انجام شده جابه‌جایی کارخانه‌های شن و ماسه حاشیه رود بشار در 6 ماه آینده در دستور کار بوده که بعد از اقدامات لازم از جمله مکان یابی مناسب عملیات انتقال اجرایی می‌شود.
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار کهگیلویه و بویراحمد بیان کرد: کشت پاییزه و بهاره در حاشیه رود بشار ممنوع بوده و از هم اکنون آب منطقه‌ای و سازمان جهاد کشاورزی باید تدابیر لازم را در زمینه اجرایی کردن این مهم بیندیشند.
فیلی با تاکید بر اینکه آب منطقه‌ای ملزم بوده از تخصیص آب به کشاورزان حاشیه بشار خودداری کند، ادامه داد: تشکیل تعاونی ادارات و واگذاری اراضی ملی به کارکنان دستگاههای اجرایی ممنوع شده است.
وی تاکید کرد: تاکنون در زمینه مبارزه با زمین خواری در استان اقدامات خوبی انجام شده ولی کافی نبوده و انتظار می‌رود متولیان امر از جمله منابع طبیعی، محیط زیست، امور اراضی، راه و شهرسازی و دیگر متولیان در این زمینه به جد ورود کنند.
انصاری با بیان اینکه حدود یک هزار و 400 هکتار از اراضی در دو سوی رودخانه بشار کشت شده است افزود: نصب 30 دستگاه پمپاژ غیره مجاز و انحراف آب با احداث 6 کانال سنتی از پل اول تا پل مختار باعث قطعی آب درمناطق پایین دست این پل به مسافت حدود سه کیلومتر و به دنبال آن مرگ صدها هزار قطعه ماهی و دیگر آبزیان شده است.
وی با اشاره به اینکه شرکت آب منطقه ای و جهاد کشاورزی از انجام وظایف خود کوتاهی کرده اند گفت: شرکت آب منطقه در جمع آوری پمپاژهای غیره مجاز و قطع کانالهالی سنتی و جهاد کشاورزی هم در جلوگیری از کشت محصولات پر مصرف مانند برنج و لوبیا کوتاهی کرده اند و با متخلفان برخورد قانونی نکردند و هیمن امر باعث خشکیدگی رودخانه بشار در پایین دست و به دنبال آن وقوع فاجعه زیست محیطی شده است.
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار نیز در این خصوص گفت: بعد از وقوع فاجعه زیست محیطی در رود بشار با نابودی صدها هزار ماهی و سایر آبزیان کمیته اضطرار نجات رود بشار تشکیل شد.
عزیز فیلی با تاکید بر اینکه امسال به دلیل خشکسالی و برداشت بی رویه مجاز و غیر مجاز از رودخانه بشار شاهد یک فاجعه زیست محیطی بودیم، عنوان کرد: ساماندهی بشار از پل اول تا پل مختار به عنوان یک اولویت در دستور کار است.
وی گفت: با توجه به برنامه ریزی‌های انجام شده جابه‌جایی کارخانه‌های شن و ماسه حاشیه رود بشار در 6 ماه آینده در دستور کار بوده که بعد از اقدامات لازم از جمله مکان یابی مناسب عملیات انتقال اجرایی می‌شود.
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار کهگیلویه و بویراحمد بیان کرد: کشت پاییزه و بهاره در حاشیه رود بشار ممنوع بوده و از هم اکنون آب منطقه‌ای و سازمان جهاد کشاورزی باید تدابیر لازم را در زمینه اجرایی کردن این مهم بیندیشند.
فیلی با تاکید بر اینکه آب منطقه‌ای ملزم بوده از تخصیص آب به کشاورزان حاشیه بشار خودداری کند، ادامه داد: تشکیل تعاونی ادارات و واگذاری اراضی ملی به کارکنان دستگاههای اجرایی ممنوع شده است.
وی تاکید کرد: تاکنون در زمینه مبارزه با زمین خواری در استان اقدامات خوبی انجام شده ولی کافی نبوده و انتظار می‌رود متولیان امر از جمله منابع طبیعی، محیط زیست، امور اراضی، راه و شهرسازی و دیگر متولیان در این زمینه به جد ورود کنند.
مدیرکل محیط زیست استان هم گفت: متاسفانه شرایط خشکسالی ناشی از کاهش بارندگی، افزایش دما و از طرفی برداشت های مجاز و غیر مجاز از بستر رودخانه به ویژه کشاورزی بی ظابطه آسیب های متعددی را به رودخانه بشار وارد کرده است.
محسن جعفری نژاد بسطامی با بیان اینکه کشت و ایجاد شالیزار به عنوان محصولی پر مصرف از دیگر عوامل ایجاد چالش برای رودخانه بشار است، ابراز داشت: این موارد و عدم مدیریت منابع آبی عاملی برای بروز مشکل در حوزه رودخانه بشار شده است.
مدیرکل محیط زیست استان گفت: خوشبختانه پیگیری های جدی محیط زیست و حمایت مسئولان ارشد استانی باعث شد که اقدامات مناسبی در این حوزه آغاز شود.
وی اضافه کرد: علاوه بر برخورد و کنترل برداشت های غیر مجاز، نسبت به تثبیت بستر رودخانه، مدیریت منابع و تعیین حقابه جدید برای بهره برداران اقداماتی عملیاتی می شود.
جعفری نژاد بسطامی گفت: ضرورت دارد که امور آب با توجه به شرح وظایف خود در مدیریت منابع آبهای داخلی به پایش و کنترل این حوزه و مطالعه حداقل حقابه با توجه به شرایط موجود اقدام کند.
جعفری نژاد بسطامی با تاکید بر رعایت مواردی مانند حقآبه و تنظیم آن بر اساس شرایط رودخانه، اظهار کرد: حقآبه در این بخش باید به نحوی توزیع شود که علاوه بر کنترل چالش ها، از بروز مشکل برای آبزیان جلوگیری شده و کشاورزان نیز بهره برداری قانونمند و متناسبی داشته باشند.
مدیرکل محیط زیست استان خواستار توجه تمام متولیان به وضعیت رودخانه بشار و برخورد با متخلفان و بهره برداران غیر مجاز و آسیب زا در این حوزه شد و گفت: توجه ویژه به حوزه های زیست محیطی در استان ضروری است، همچنین از طرفی دستگاه های متولی نظیر جهاد کشاورزی، موضوع ممنوعیت کشت های پر مصرف به ویژه برنج را به شکل جدی مورد توجه قرار داده و باید با متخلفان نیز برخورد قانونی شود.
بشار سرمایه ای بزرگ و موهبتی الهی به فرزندان دیار کهگیلویه و بویراحمد در گذشته، حال و آینده بوده که انتظار می‌رود مسئولان و متولیان امر در حفظ و حراست از این سرمایه کم نظیر کوشا باشند زیرا در صورت ادامه روند بی توجهی ها باید در مقابل فرزندان خود در آینده پاسخگو باشند.دبیر:محمد جعفر درزاده
نظر شما