طبق گزارشی که خبرگزاری اسپوتنیک روسیه بتازگی منتشر کرده، شواهد و قرائن قطعی وجود دارد مبنی بر این‌که ایالات متحده آمریکا در دو دهه گذشته کوشیده تا به صورت بدون وقفه‌ای دولت ونزوئلا را تضعیف و کشور را بی‌ثبات سازد. همان روشی که در دوران هوگو چاوز در پیش گرفته بود، در دوران جانشین او یعنی نیکولاس مادورو نیز ادامه یافته است.

برای اثبات این مسأله آلن مک‌لود، متخصص تجزیه و تحلیل رسانه و عضو گروه رسانه‌ در دانشگاه گلاسکو، 501 مقاله را گردآوری کرده که این گزارش‌ها طی چهار دوره در رسانه‌های آمریکایی و انگلیسی منتشر شده؛ این چهار دوره عبارتند از انتخاب چاوز به عنوان رئیس‌جمهور ونزوئلا در سال 1998، کودتای ناموفق سال 2002، مرگ چاوز در سال 2013 و تظاهرات ضد دولتی در سال 2014. او گفت‌وگوهای متعددی را با بسیاری از دانشگاهیان و روزنامه‌نگارانی انجام داده که حوادث سال‌های گذشته در ونزوئلا را چه از داخل کاراکاس و چه از بیرون پوشش می‌داده‌اند. یافته‌های او حالا در کتابی منتشر شده که «اخبار بد از ونزوئلا: بیست سال اخبار جعلی و گزارشات نادرست» نام دارد.

چرا ونزوئلا؟

به اعتقاد این محقق تا پیش از سال 1998 از کشور ونزوئلا کمتر در رسانه‌های غربی نام برده می‌شد؛ اما پس از انتخاب هوگو چاوز و تغییرات انقلابی او در دولتش، ناگهان تحولات این کشور به یکی از موضوعات مهم رسانه‌های دنیا تبدیل شد؛ مسأله‌ای که تا به امروز نیز ادامه دارد. هوگو چاوز از همان روزهای ابتدایی که دولت را در دست گرفت، از خود شخصیت متفاوتی به رسانه‌ها نشان داد؛ طبق یافته‌های آلن مک‌لود، عده‌ای از دولت جدید به عنوان یک الگوی الهام‌بخش و قابل حمایت یاد می‌کردند و عده دیگری بر این باور بودند که دولت جدید، یک دولت ترور به معنای واقعی است و باید با آن به مقابله پرداخت.

آلن مک‌لود می‌گوید او تقریبا همه گزارشات رسانه‌های اصلی پس از انتخاب چاوز را پیدا کرده و به این نتیجه رسیده که با وجود این‌که گزارش‌های مثبتی از سازمان ملل و بانک جهانی درباره وضعیت ونزوئلا وجود داشته است، اما روزنامه نگاران غربی تلاش داشته‌اند ونزوئلا را کشوری که به سمت دیکتاتوری در حال حرکت است معرفی کنند.

این رسانه‌ها در مورد کودتای سال 2002 ابتدا زیر بار نقش آمریکا در این کودتا نمی‌رفتند، هرچند بعدها همه چیز روشن شد و نیویورک تایمز و واشنگتن پست به نقش ایالات متحده در این کودتا اعتراف کردند. 12 سال بعد هم که خیابان‌های کاراکاس به لطف رسانه‌های غربی به صحنه تظاهرات ضد‌دولتی تبدیل شد، این رسانه‌ها می‌کوشیدند تا معترضان را شهروندان متمدنی نشان دهند که تنها خواستار دستیابی به حقوق خود هستند، اما حقیقت این بود که آنها در تظاهرات خود در ابعاد گسترده‌ای دست به سرقت زده و به اماکنی مثل مهدکودک‌ها، دانشگاه‌ها و کلینیک‌های بهداشتی حمله کرده بودند؛ معترضان حتی به 160 پزشک کوبایی حمله کرده بودند و می‌خواستند عده‌ای از آنها را به صورت زنده بسوزانند. چرا که آنها به یاد داشتند پزشکانی که بیماری سرطان چاوز را مداوا کرده بودند، کوبایی بوده‌اند! در سال 2013 حدود 40 هزار کوبایی (که بسیاری‌شان پزشک بودند) به ونزوئلا گسیل شدند و به عنوان بخشی از برنامه گسترده چاوز برای وارد کردن نیروهای آموزشی و پزشکی در قبال اهدای نفت ونزوئلا به کوبا، مأمور رسیدگی به وضع افراد کم‌درآمد شدند.

تخریب رسانه‌ای با هدف بی‌ثباتی

حالا در سال 2018 هم ظاهرا ایالات متحده و رسانه‌های غربی ماموریتشان در قبال ونزوئلا تغییر نکرده است. در روزهای گذشته رسانه‌های غربی کوشیده‌اند وضعیت کشور ونزوئلا را که از نظر اقتصادی حال و روز خوبی ندارد بسیار بحرانی تر از واقعیت و در آستانه فروپاشی نشان دهند. براساس گزارش این رسانه‌ها روزانه حدود 4000 ونزوئلایی به‌دلیل تورم از این کشور به کشورهای همسایه فرار می‌کنند و به اکوادور، پرو، شیلی یا برزیل می‌روند. تورمی که این رسانه‌ها می‌گویند پیش‌بینی می‌شود در سال جاری به یک میلیون درصد برسد.

نیکولاس مادورو،‌ رئیس‌جمهور ونزوئلا کشورهای غربی را متهم کرده که جنگی اقتصادی علیه کشورش به‌راه انداخته‌اند و عامل این بحران اقتصادی هستند. آقای مادورو در ماه می‌ امسال برای دومین بار به عنوان رئیس‌جمهور ونزوئلا انتخاب شد، اما پیروزی او برای غربی‌ها خوشایند نبود. حالا او در تلاش است به هر ترتیبی شده با برنامه‌های جدی و اقداماتی فوری مثل بین‌المللی کردن قیمت بنزین به بحران اقتصادی کشورش سامان دهد. بحرانی که گفته می‌شود یکی از وخیم ترین بحران‌های اقتصادی شش دهه اخیر در جهان است.

طبق آمارها در حال حاضر ونزوئلا تنها 18 میلیارد دلار را به خاطر قاچاق بنزین به کشورهایی مثل کلمبیا از دست می‌دهد. آقای مادورو می‌گوید بزودی بنزین به افرادی که کارت هویت دولتی دارند با قیمت یارانه‌ای ارائه خواهد شد. اما این تصمیم او با مخالفت بخشی از مردم ونزوئلا مواجه شده که معتقدند این تصمیم با هدف کنترل کردن مردم صورت می‌گیرد. رئیس‌جمهور ونزوئلا حالا این روزها مسیر دشواری پیش رو دارد. او باید به جز سروسامان دادن به اقتصاد کشورش، مراقب جان خود نیز باشد. همین چند روز پیش بود که طرح ترور او در یک مراسم رژه نظامی کلید خورد، اما به شکست انجامید. دولت ونزوئلا حالا در تلاش برای پیدا کردن و مجازات این ترور نافرجام است که گفته می‌شود 25 نفر هستند. در این راستا عده‌ای از مظنونان را دستگیر کرده و باردیگر آمریکا نسبت به آن واکنش نشان داده است. چند روز گذشته بود که هدر نائورت، سخنگوی وزارت امورخارجه آمریکا دولت ونزوئلا را به بازداشت‌های غیرقانونی و شکنجه زندانیان متهم کرد. با این حال وزارت خارجه ونزوئلا دیروز در بیانیه‌ای ضمن متهم کردن ایالات متحده به دخالت در امور داخلی این کشور تاکید کرد دولت آمریکا از گروه‌هایی حمایت می‌کند که در تلاش‌اند تا ونزوئلا را بی‌ثبات کنند.

سجاد نصرتی

بین الملل