صاحب‌خبر - از تاليفات آيت الله حاج ميرزا جواد آقا ملکي تبريزي مي توان به اسرار الصلاة اشاره کرد زندگينامه حاج ميرزا جواد آقا ملکي تبريزي آيت الله حاج ميرزا جواد آقا ملکي تبريزي در خانواده اي باتقوا و پارسا در تبريز به دنيا آمد. خانواده وي از تاجران متمکن تبريز بودند. پدر او که حاج ميرزا شفيع نام داشت، در ابتدا عامل مضاربه ناصرالدين شاه بود؛ اما در پايان موفق شد که در خدمت مرحوم حاج ميرزا علي نقي همداني مراتب تهذيب و تزکيه نفس را طي نموده و به مقامات والاي انسانيت نائل شود. صرف، نحو،‌ منطق، معاني بيان و دروس مقدماتي ديگر را در تبريز فراگرفت و پس از مدتي «سطح» را به پايان رساند. روشني باران نور در سرزمين وجودش وي را راهي ديار يار ساخت و به سوي نجف اشرف هدايت نمود. بسان عبدي ذليل و مريدي فقير،‌ پاي ارادت بر صحن مولاي خود نهاد و با قدم هاي همراه با محبت خويش به سوي «ضريح ولايت» شتافت و از آن حضرت استمداد «تحصيل و تهذيب» نمود. چندي از ورود او به نجف اشرف نگذشته بود كه عشق ولايت كاري كارستان كرد و شعله‎هاي هدايت يكي پس از ديگري رخ نشان داد. دست تقدير پاي او را به درس محدث محقق،‌ ميرزا حسين نوري كشاند و انديشه باشكوه وي را از انبوه دانش و بينش، فقيه وارسته آيت الله حاج آقا رضا همداني بارورتر ساخت. ثمر آفرين خوشه‎هاي فكر و انديشه‌ ميرزا جواد آقا با حضور در درس آخوند ملا محمدكاظم خراساني چشمگيرتر شد و تابناكي چهره‌ وجود او با آشنايي با آخوند ملا حسين‌قلي همداني افزون گرديد؛ هم او كه بسان اكسيري، ميرزا جواد آقا از ملك به ملكوت رسانيد، كسي كه نسيم نگاهش غبار رذايل را از صفحه‌ جان انسان‌ها مي‎شست و تأثيري ژرف در كلامش ديده مي‎شد. سال هاي هجرت و روزهاي تشرف در نجف با انبوه بركات همراه بود و تلاش بسيار در راه تحصيل و تهذيب رهاوردهاي مباركي در پي داشت. تا اين كه ميرزا جواد آقا در سال 1321 قمري ، 1270 ش. آهنگ رجعت به ايران كرد و به زادگاهش تبريز وارد شد. جاذبه معنوي او روشن ضميران پاك را بسان پروانه‎هايي عاشق گرداگردش به پرواز درآورد و از محضر پر فيض وي آنان را سيراب ساخت. دانش ‎پژوهان از بارش دانش وي بهره مي‎بردند و مردم نيز با قلبي مطمئن و روحي پرشور اطراف او حلقه مي‎زدند. در اين سال ها بود كه واقعه مشروطه پديد آمد و ارتش روسيه بخشي از آذربايجان را اشغال كرد، مردم بي‎پناه آن خطه به خاك و خون كشيده شدند و شهر تبريز محاصره گرديد. راهي غير از ترك ديار باقي نماند. از اين رو حاج ميرزا جواد آقا به دور از چشم متجاوزان رو به سوي تهران گذارد و از آن جا به زيارت حضرت عبدالعظيم حسني عليه السلام شتافت. سپس به قم مهاجرت كرد و اين شهر را وطن دوم خويش قرار داد. ارمغان ارزشمند دوران تحصيل و تدريس حاج ميرزا جواد آقا، ژرف‎نگري و انديشمندي بسيار نسبت به اوضاع جهان بود. وي صاحب سيرتي سياسي شده بود و هماره حوادث را با ديده بصيرت و بينش مي‎نگريست. حكومت زمان خود را مردود مي‎دانست و صاحب منصبان را افرادي ناپاك و غاصب مي‎شمرد. هيچ گاه روي خوش به آنان نشان نمي‎داد و با زبان دعا، ناخرسندي خويش را نسبت به اوضاع ابراز مي‎نمود. افرادي كه براي مشورت به حضورش مي‎شتافتند از قبول كارهاي دولتي منصرف مي‎ساخت و سردمداران حكومت را همچون ستمگران بني اميه و بني عباس قلمداد مي‎كرد. حاج ميرزا جواد در سال 1321 قمري، از نجف به ايران مراجعت کرد تدريس و تهذيب در قم سال 1329 ق. قم پذيراي وجود حاج ميرزا جواد آقا شد. در آن ايام اين شهر از حداقل امكانات محروم بود، جمعيتي اندك داشت و هنوز حوزه علميه مقدس و پربركتشان تأسيس نشده بود. اين عارف فرزانه اندكي پس از ورود، به درخواست برخي از افراد پارسا، جلسات درس و محافل اخلاق برپا كرد. درس «فقه» كه متن آن مفاتيح فيض كاشاني بود و در پي آن درس «اخلاق و عرفان» براي عموم مردم كه در مدرسه فيضيه تشكيل مي‎شد. درس ديگري براي بعضي از خواص در منزل حاج ميرزا برقرار مي‎شد كه اخلاق و عرفان موضوع آن بود. علاوه بر اين، نماز جماعت در مسجد بالاسر حرم مطهر حضرت معصومه عليهاالسلام نيز از سوي ايشان اقامه مي‎گرديد؛ كه امام خميني و آيت الله بهاء‌الديني از جمله افرادي بودند كه در نماز حاج ميرزا جواد آقا شركت مي‎كردند. تابناكي سال هاي حضور اين شخصيت علمي عرفاني، زمينه‎ساز هجرت بسياري از علما و بزرگان به سوي اين خطه گرديد. در آن ايام عوام و خواص از سرو سبز وجود ايشان بهره‎هاي وافر مي‎بردند و منزل وي دارالشفاي روان مردم زجر ديده و مصيبت زده بود. لطافت سخنان اين فرزانه سخت كوش در مناسبت هاي مختلف، امواج مردم را لبريز از شادي و نشاط در ايام عيد و سرور معصومين عليهم السلام مي‎نمود و جرعه‎هاي معرفت بسياري در ايام رحلت و عزا در كام وجود آنان سرازير مي‎كرد. گويا تقدير چنين بود كه پاكي و قداست در حوزه علميه قم به دست چنين وارسته‎اي پاك، پي‎ريزي شود تا دهه‎اي بعد، پاي همت و تلاش به وسيله حاج شيخ عبدالكريم حائري به ميان گذارده شده و حوزه علميه قم، قامت سبز خود را برافرازد. تاليفات آيت الله حاج ميرزا جواد آقا ملکي تبريزي از تاليفات ايشان مي توان به اسرار الصلواة، المراقبات، رساله لقاءالله، کتابي در فقه، رساله‌اي در حج و حاشيه فارسي بر غاية القصوي اشاره کرد. سرانجام آخرين آفتاب از خورشيد حيات و زندگاني انديشمند عارف، حاج ميرزا جواد آقا ملكي تبريزي نمايان شد و روز يازدهم ذي الحجه سال 1343 قمري فرصت ديدار و هنگام لقاء رخ نشان داد. منبع: yjc.ir ∎​