شناسهٔ خبر: 27510514 - سرویس بین‌الملل
نسخه قابل چاپ منبع: ایسنا | لینک خبر

/تحلیل/

مسیر پر فراز و نشیب عراق به سوی ثبات

"یادآوری توالی زمانی تحولات سیاسی و اجتماعی در عراق از زمان موفقیت دولت در عقب نشاندن داعش، مقابله با جدایی طلبی کردها و سازش با نیروهای نظامی و امنیتی امری سخت و دشوار می‌نماید."

صاحب‌خبر -

به گزارش ایسنا، پایگاه خبری عرب نیوز در تحلیلی به نوشته حافظ الغویل، تحلیلگر ارشد موسسه سیاست خارجی دانشگاه جان هاپکینز با اشاره به دشواری‌های مسیر دستیابی به ثبات در عراق می‌نویسد: «انتخابات اخیر پارلمانی در عراق به صورت جامع با پیروزی مقتدی صدر، روحانی مردمی و مشهور این کشور همراه بود که به سرعت هم برای تشکیل دولت پس از چند سال جنگ، ناآرامی‌های داخلی، اقدامات شبه نظامی و خواسته کردها برای جدایی و استقلال و همچنین افزایش دخالت‌های خارجی، با حیدر العبادی، نخست وزیر دیدار داشت.

خوش‌بینی‌های پساانتخاباتی امری است که حرکت بسیار متزلزل عراق در حال گذار از دوره نابسامان شبه نظامیان به سمت یک کشور صلح طلب و دموکراتیک را در خود پنهان ساخته است.

البته کارهای زیادی باید انجام شود اما برای اینکه دولت عراق بتواند مشروعیت، قدرت و تاثیرگذاری لازم را برای اجرای قوانین و راهکارهای دوره بعد از جنگ داشته باشد، چند موضوع حیاتی باید فورا حل شوند. 

شش ماه پیش از انتخابات، کردستان عراق رفراندومی را برگزار کرد که در آن ۹۳ درصد از شرکت کنندگان موافقت خود را با استقلال از عراق اعلام کردند اما دولت عراق بلافاصله تحریم‌هایی را علیه کردستان اعمال و پست‌های و قلمروهای مرزی را تصرف کرد.

مشخص بود که آرزوی یک کردستان مستقل با مقاومت شدیدی از سوی بغداد روبرو می‌شود و جامعه بین‌الملل هم اجازه چنین کاری را که می‌توانست به یک عراق تجزیه شده منجر شود، نمی‌داد.

در نهایت، دولت‌های کردستان و عراق ملاقات کرده و این بحران را با ابطال نتایج رفراندوم حل کردند.

حالا، یکپارچگی قلمروی عراق تضمین شده و تنها مشکل باقی مانده، داعش بود.

انتخابات قرار بود در ابتدای امر سپتامبر ۲۰۱۷ برگزار شود اما برای شش ماه به این دلیل به تعویق افتاد که دولت عملیاتی را برای باز پس گیری قلمروهای از دست رفته و تحت کنترل داعش و آزادسازی شهرها و زیرساخت‌ها آغاز کرده بود.

با وجود درگیری‌های کم و بیش و حملات از سوی افراد باقی مانده داعشی، انتخابات به صورت موفقیت آمیزی در ۱۲ مه و بدون حمله به حوزه‌های رای گیری یا اقدام برای منحرف ساختن این روند برگزار شد.

ائتلاف سائرون مقتدی صدر موفق شد تا بیشترین تعداد کرسی‌ها – ۵۴ کرسی- را در مقابل ائتلاف نصر العبادی – ۴۲ کرسی – به دست بیاورد. در ماه پس از انتخابات، حزب مقتدی صدر توافقی را با ائتلاف الوطنی ایاد علاوی با ۲۱ کرسی امضا کرد تا ائتلافی تشکیل دهد و به دنبال شرکای بیشتر برای تشکیل اکثریت پارلمانی مورد نیاز به منظور تشکیل دولت است.

در نهایت، مقتدی صدر و عبادی در آنچه که آن را یک "ائتلاف فرا قومیتی و فرا جناحی" می‌نامند، با یکدیگر شریک می‌شوند.

به طور موثر، چهره‌های اصلی که در نخستین نبرد عراق پساجنگ برای دموکراسی رخ نموده‌اند، بازتاب تقسیمات در این کشور جنگ زده هستند.  کارشناسان و متخصصان شکست داعش و ریشه کنی اعضای باقی مانده از آن توسط دولت عراق را ستوده اما بسیاری هم هشدار داده‌اند که فرقه‌گرایی در عراق به آسانی از بین نمی‌رود.

کمپین علیه دشمن مشترک تمامی گروه‌ها در کشور را در کنار هم قرار داد. حالا، با شکست داعش به صورت گسترده و خنثی شدن تهدید جدایی طلبی کردستان، آیا ائتلاف‌ها، اتحادها، منافع مشترک و معدود افرادی که متحدین آنها را تحت تاثیر قرار می‌دهند، برای کشورداری عراق به صورت موثر کفایت می‌کنند؟ و در اینجا نباید تاثیر گسترده و عمیق ایران را فراموش کرد.

پاسخ به این سوال دشوار است. هم‌زمان که کارها برای عمل به وعده‌های انتخاباتی آغاز شده، بعید است که آن آتش‌بس‌های شکننده و اتحادهای متزلزل را بتوان حفظ کرد.

ائتلاف مقتدی صدر در ابتدای امر شامل سائرون، حزب کمونیست عراق، جنبش جوانان برای تغییر، حزب ترقی و اصلاحات، گروه جمهوری خواه عراقی و حزب حکومت عدالت می‌شد.

کمپین اینها اصلاحات اقتصادی، مسائل مقابله با فقر، تقویت حس ناسیونالیسم عراقی، مبارزه با فساد، عدالت اجتماعی، مقابله با فرقه گرایی و مبارزه با تاثیر خارجی بود. در اصطلاحات غربی، ائتلاف سائرون یک حزب چپگراست اما با ایدئولوژی‌های جناح راست نیز در ارتباط است.

ائتلاف نصر العبادی که جدا شده از حزب الدعوة نوری المالکی، نخست وزیر سابق است، برای یک جایگاه میانه کمپین به راه انداخت که یکی از موارد مهم ارائه شده در این کمپین مقابله با فساد و فرقه گرایی به نفع مدرن شدن و عملگرایی است.

هنوز هیچ گروهی موفق نشده ۱۶۵ کرسی مورد نیاز برای تشکیل دولت را به دست بیاورد، درضمن، عبادی ریاست دولت موقت را برعهده دارد.

برای بیشتر عراقی‌ها، مانورهای سیاستمداران چندان مایه تسکین و امیدواری نیست؛ آن هم پس از سال‌ها تنش و تنزل اقتصادی که به تظاهرات گسترده با درخواست اصلاحات اقتصادی منجر شد. این تظاهرات بازتاب ناراحتی و ناامیدی گسترده و روبه رشدی است که عراقی‌ها هر روزه با آنها مواجهند.

قیمت نفت مطلوب است – ۷۰ دلار یا نزدیک به آن برای هر بشکه- اما زیرساخت‌های ضعیف، قطعی‌های گسترده برق، فقر، بیکاری و بن بست طولانی سیاسی به این معناست که اوضاع کنونی شاید سخت‌تر و بدتر هم شود – و شاید هم ضرورت رسیدگی به مشکلات اجتماعی، اقتصادی و سیاسی عراق نیز با مشکل و دشواری روبه‌رو شود.

از سویی دیگر، هم‌زمان با افزایش فشارهای دولت دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا بر ایران، این احتمال هم وجود دارد که تهران به دنبال بسط نفوذ خود در عراق با استفاده از یک جنگ نیابتی در تقابل با آمریکا و تهدیدی برای اوضاع نابسامان عراق و تمام منطقه باشد.»

انتهای پیام

نظر شما