صاحب‌خبر - به گزارش خبرگزاري آريا به نقل از خبرگزاري علم و فناوري، همايش ملي ايمني، بهداشت و محيط زيست، توسط دانشگاه علمي کاربردي انتخاب(اسنوا) ، 25 مرداد ماه در اصفهان برگزار شد. در اين همايش سه اصل لازم  در HSE بخواهيم، بدانيم و بتوانيم عنوان شد. در  ادامه روند افزايشي تلفات انساني حوادث جاده اي در سال 1396 و سه ماه اول 1397 مورد توجه قرار گرفت. بر اين اساس هزينه حوادث جاده اي در کشور بيشتر از تحريم ها است، که توجه به شاخص رقابت پذيري ملي کشورها و شاخص ايمني حائز اهميت است. ايرج محمد فام بعنوان يکي از سخنرانان اين همايش، اظهار داشت: در بحث HSE يک واژه اي  وجود دارد که با نام خطر، جنبه، تهديد، تغيير، انرژي و غيره بسته به زمينه  کاربرد آن بيان مي شود اما فرقي نمي کند يک مفهومي است که اگر آزاد شود همه را بدبخت مي کند، در گذشته وقتي اينها آزاد مي شدند فقط يک حادثه انساني يا حادثه اقتصادي اتفاق مي افتاد و يا بخشي از محيط زيست آلوده مي شد. وي در ادامه به حادثه کشتي سانچي اشاره کرد و گفت:اين حادثه  که رويداد شروع کننده آن يک خطر انساني بود آيا فقط پيامد انساني، پيامد اقتصادي، پيامد زيست محيطي، پيامد اجتماعي، و يا پيامد سياسي داشت؟ محمد فام با اذعان اين که  نمي توان  پيامدها را از هم  تفکيک کرد، افزود: در حال حاضرهمه حوادث اين گونه هستند، وهيچ فرقي نمي کند اسم آن HSE يا EHSE باشد. وي خاطرنشان کرد: در بعضي از کشورها وقتي اين واژه را جابجا مي کنند بخاطر اهميت آن در عصر حاضر است وقتي اتحاديه اروپا EHSE را بيان مي کند دليل آن اين است که آنها  سال ها H و S را کار کرده و به يک وضعيت پايداري رسانده اند، در واقع بحث قانون هواي پاک از سال 1969 مطرح و 1970 تازه امريکايي ها به محيط زيست بها مي دهند طبيعي است که ترتيب واژه EHSE باشد.    سه اصل لازم HSE پرفسورمحمد فام در ادامه با اشاره به اينکه در اين همايش طوري به بحث HSE مي پردازد که براي طيف وسيع شرکت کننده، اساتيد، دانشجويان، مديران و کارشناسان موثر واقع شود، بيان داشت: در بحث HSE سه اصل لازم اين است که بخواهيم، بدانيم و بتوانيم، يعني اعتقاد داشته باشيم، دانش آن را داشته باشيم و بلد باشيم.  وي ادامه داد: هميشه به اين فکر مي کنم که همه ما دانش HSE را داريم، همه هم مي توانيم، مشکل در خواستن است بعضي مواقع واقعا مشکل پول نيست مشکل خواستن است.  ايمني را خيلي بزرگ شروع نکنيد، چيزهاي کوچک را شروع کنيد ولي انجام بدهيد چون  HSEيک علم نسبي صفر تا 100 است حتما صد خيلي ايده آل است ولي اگر 100 نشود حتما 25 خيلي بهتر از صفر مي باشد. وي افزود:  وقتي اولويت بندي مي شود (ارزيابي ريسک) ممکن است بعضي از مشکلات اولويتهاي آخر باشند خيلي مهم نباشند ولي هزينه کنترل آنها  و يا عمل کنترل آنها خيلي ساده باشد بهانه نياوريد حالا که اينها اولويت نيستند  کاري نداريم. HSE و ايمني خواباندن کار نيست محمد فام تاکيد کرد: HSE و ايمني خواباندن کار نيست، يکي از مشکلات در کشورهمين است که فکر مي کنند ايمني يعني خواباندن کار، در حالي که هدف  HSE انجام کار و افزايش سرعت کار با کمترين ميزان حوادث است. HSE را صرفا يک بحث اقتصادي مي دانم، HSE بايد مقرون به صرفه باشد، بايد سود و هزينه اي که مي شود يک جايي همديگر را قطع کنند. وي با تصريح اين که هيچ کس جايي که سود نداشته باشد سرمايه گذاري نمي کند پس چرا انتظار داشته باشيم صاحبان صنايع در حوزه HSE سرمايه گذاري کنند، اظهار داشت: در دنيا ثابت شده سرمايه گذاري در HSE  نرخ بازگشت سرمايه تضمين شده، نرخ بازگشت بالا، 2.2 درصد دارد. چرا HSE؟ محمد فام با طرح اين سوال، و بيان اين که اصل اول HSE اين است، که يکي از مهمترين داراييها نيروي انساني است،  يادآور شد: کلمه مبارک و هم خانواده هاي آن مثل تبارک در قرآن کريم در سه زمينه  آمده است، زماني که خداوند به خودش تبريک مي گويد: بار اول زماني که در مورد آفرينش زمين و زمان و کوه و جنگل و کهکشانها  صحبت مي کند بار دوم زماني که در مورد نزول قرآن بعنوان فرقان جدا کننده حق از باطل صحبت مي کند يعني خداوند نزول قرآن را هم  عرض آفرينش دنيا مي داند بار سوم زماني که ما را آفريد «فَتَبَارَكَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخَالِقِينَ»  وي با اشاره به اين که ما آنقدر مهم هستيم که خداوند براي آفرينش مان به خودش تبريک مي گويد، ادامه داد: حالا تصور کنيد با کم کاري با دانش کم، تعهد کم  و غيره کاري کنيم که يک نفر آسيب ببيند و بالعکس، اعتقادم بر اين است براي مواظبت از اين آدمها برگزيده هستيم و اين جايگاه را بايد قدر بدانيم. تعهدات بين المللي براي HSE داريم وي گفت: منشور ريو را دهه 90 امضا کرده ايم، اصل اول  منشور ريو مي گويد انسان محور توسعه است و جالب است کلمه بعدي مي گويد و شايسته، يعني آن زندگي سالم، مولد و سازگار با محيط زيست که به انسان مي بخشي، شايسته آن است. محمد فام  در ادامه دليل سوم،  اين که چرا HSE بايد باشد، به ماده 85  قانون کار اشاره کرد.محمد فام با طرح اين سوال، گفت: مسئوليتهاي اجتماعي يک فلسفه دارد و خيلي ساده است و بايستي باور کنيم  چرا که همين حالاهم نتيجه آن «گرمايش زمين» را مي بينيم که محدود به کشور خاصي نيست همه تقاص آن را پس مي دهند، هميشه هم اين طور است. ارزش اقتصادي HSE چيست؟ محمد فام در رابطه با ارزش اقتصادي HSE به  آمارهاي  سال 1995 اتحاديه اروپا در رابطه با مطالعه اي که براي حوادث جاده اي انجام داده اند اشاره کرد و گفت: طبق اين مطالعه به ازاي هر مرگ 3.6 ميليون يورو خسارت وارد مي شود. وي با تاکيد بر اين که HSE انتخاب نيست، الزام است،  و يک مرگ 3.6 ميليون يورو خسارت اقتصادي و اجتماعي بر جاي مي گذارد، ادامه داد: اما آمار دو سال اخير بريتانيا 2013 و 2014 و 2016 و 2017 از اين نظر جالب است، اين که جمعيت آن يعني چهار کشور انگليس، ولز، اسکاتلند و ايرلند تقريبا معادل جمعيت ايران است. محمد فام افزود: دوم اين که اين چهار کشور از نظر HSE سابقه اي فوق العاده بد دارد يعني بدنام ترين کشور از نظر HSE انگلستان و بريتانيا بوده، نمونه آن حادثه مه گرفتگي لندن است.  وي اظهار داشت: اکنون انگلستان و بريتانيا از نظر HSE به جايي رسيده است که با کمال افتخار اعلام مي کند در سال 2016 و2017 تعداد کشته هاي ناشي از کار144 نفر بوده و اعلام هم مي کنند مربوط به کدام ايالت و بخش صنعت  بوده است، آمار  دوسال پيش آن هم 133 نفر بوده است. محمد فام با توجه به آمار کشته هاي ناشي از کار استان اصفهان که در اين همايش ارائه شد، گفت: آمار  کشته هاي ناشي از کار  استان اصفهان  در دو سال بيشتر از آمار چهار کشور بريتانيا است، آنها خواستند شد ما هم بخواهيم مي شود، HSE که علم نيست که من کشف کرده باشم صدها سال است که امتحانش را پس داده است. وقتي که مي بينيم همه توانستند و ما نتوانستيم ناراحت کننده است، حداقل از کار آنها تقليد کنيم. تلفات حوادث جاده اي روند افزايشي داشته است اين متخصص حوزه HSE در ادامه به بحث حوادث جاده اي پرداخت و گفت: يکي از حوادثي که در کشور داريم حوادث جاده اي و از محيط هاي بسيار بکر براي بچه هاي HSE است، سال 1396 تعداد آدمهايي که در جاده ها جان خود را از دست دادند 16 هزار سيصد و يک نفر ثبت شده است. وي ادامه داد: در همين سال 335 هزار و نهصد و نود پنج  نفر تعداد مصدوماني است که در سازمان پزشکي قانوني ثبت شده، اين روند نسبت به سال قبل آن افزايشي هم بوده است، سالهاي پيش  50، 100 يا 10 تا آمار کم  مي شد، که البته استراتژي وجود نداشت.  محمد فام افزود: متاسفانه امسال هم در سه ماه اول سال 97 براساس آمارهايي که ارائه کرده اند شاهد روند افزايشي هستيم، 3892 کشته در جاده ها در حالي که اين آمار در سال 96 سه هزار هفصد و خرده اي بود. هزينه حوادث جاده اي بيشتر از تحريم ها است اين متخصص حوزه HSE بيان کرد: طبق مستندات قبل از اين که برجام را امضا کنيم تحريم هايي که برما تحميل مي شد روزانه حدود 100 ميليون دلار به اقتصاد کشور صدمه وارد مي شد. مرکز پژوهشهاي مجلس شوراي اسلامي ايران که يک مرکز رسمي دولتي وابسته به مجلس است گزارش مي دهد، هزينه حوادث جاده اي (بغير از شغلي، صنعتي و شهري) 8 درصد توليد ناخالص ملي است، نزديک 500 ميليارد دلار است. محمد فام در مقايسه نتيجه گرفت: هزينه حوادث جاده اي در کشور ايران بيشتر از تحريم ها است، و ادامه داد: اما چرا هرسال حوادث جاده اي زياد مي شود، چرا کاري نمي کنيم. براي حوادث جاده اي در دنيا رتبه بالايي داريم وي افزود: طبق شاخص ها  و با  در نظر گرفتن جمعيت از نظر تعداد کشته به ازاي هر صدهزار جمعيت جزو هفت هشت کشور اول در دنيا هستيم، به ازاي تعداد خودروها هم که حساب شود باز جزو اولي ها هستيم.سايت سازمان جهاني بهداشت هر سال شاخص ها را ارائه مي کند، براي نمونه جمهوري آذربايجان در عرض 5 سال توانسته آمارخود را کاهش دهد، چرا ما نمي توانيم يک جاي کار مي لنگد علمش را داريم توانش را هم داريم. شاخص رقابت پذيري ملي کشورها و شاخص ايمني اين متخصص حوزه HSE در ادامه با طرح اين سوال که چه کسي از درد کشيدن و خسارت ديدن مملکت ما سود مي برد، در يک اسلايد برگرفته از سازمان جهاني کار بيان کرد:  قابل توجه دولت مردان عزيزمان، آنها دو شاخص را باهم مقايسه کرده اند يک شاخص بحث رقابت پذيري ملي کشورها است و يک بخش آن يک شاخص ايمني تحت عنوان تعداد مرگ به ازاي هر صد هزار کارگر است.  وي ادامه داد: همانطور که ديده مي شود، اين دو شاخص کاملا عکس يکديگر است، کشورهايي که شاخص وضعيت ايمني آنها بهتر است يعني حوادث منجر به فوت کمتري دارند، آلمان امريکا، سوئد و دانمارک شاخص رقابت پذيري آنها به همان نسبت بالاتر است و بالعکس کشورهايي مثل زامبيه و روسيه که شاخص ايمني آنها ضعيف تر است شاخص رقابت پذيري ملي به همان نسبت ضعيف تر است.   کدام اصل را بپذيريم؟  محمدفام با بيان اين که هيچ رازي وجود ندارد، گفت: دو اصل است يا بايستي تئوري نرمال حادثه را بپذيريم که مي گويد، صنايع امروزي شديدا پيچيده و درهم تنيده اند و پتانسيل فاجعه هاي بزرگ را دارند بنابراين حادثه چيز طبيعي است، و يا اين که تئوري HRO، سازمانهاي با قابليت اطمينان بالا را بپذيريم، که مي گويد کشورها يا سازمانهايي HRO هستند که در فضاها و محيط هايي که پتانسيل فجايع دارند حادثه نمي دهند نه اين که اصلا حادثه نمي دهند، سازمانهاي هرو نگاه پيشگيرانه دارند. پرفسور محمدفام در پايان بيان کرد: HSE يک علم است اصول دارد ساده لوحي بايد کنار گذاشته شود اين ساده لوحي است که بگوييم پلاسکو يا حادثه معدن با بيش از 40 کشته و يا حادثه سانچي تکرار نشود تکرار شده و خواهد شد.∎​