شناسهٔ خبر: 27495479 - سرویس سیاسی
نسخه قابل چاپ منبع: دانشجو | لینک خبر

عبرت‌های کودتای ۲۸ مرداد

مصدق از پل مذاکره با آمریکا سقوط کرد!

امروز سالگرد کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ و سقوط دولت مصدق است، نگاهی به تاریخ نشان دهنده آن است که مصدق از پلی سقوط کرد که وی گمان می‌کرد از طریق آن مشکلات را رد کرده و دولت خود را مستمر خواهد ساخت،

صاحب‌خبر -

به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، شصت و پنجمین سالگرد کودتای 28 مرداد 1332 فرا رسید، این کودتا در خود حاوی نکات و درس‌هایی است که متاسفانه برخی تمایلی به فکر کردن به آن نیستند و شاید هم به صلاح مسیر و منافعی که برای خودشان در نظر گرفته‌اند نباشد که به آن درس‌ها و نکات توجهی از سر دقت داشته باشند.
مصدق که بود و چه کرد در این مجال چندان مهم به نظر نمی‌رسد که هر شخصیتی از منظرهای متعددی می‌تواند مورد نقد و بررسی قرار گیرد، روی سخن در این گزارش آنجا است که مصدق گمان می‌کرد می‌تواند از طریق کمک‌های آمریکا و مذاکرات پشت پرده با ایالات متحده آتشی که از طریق دشمنی انگلیس ایجاد کرده بود را برای ملت ایران گلستان سازد.
مصدق در خوش بینانه‌ترین حالت به سیاست‌های پشت پرده که قدرت‌های بزرگ را در رسیدن به اهداف چندگانه در یک مسیر واحد قرار می‌داد واقف نبود ولی تجربه این واقعیت را به او اثبات کرد که «دیوار آمریکا» دیوار مناسبی برای تکیه کردن نیست.
مستظهر به حمایت آمریکا!
مصدق در جواب نامه معروف آیت‌الله کاشانی که او را از وقوع یک کودتای قریب‌الوقوع بیم می‌داد نوشته بود: «مستظهر به‌ پشتیبانی‌ ملت‌ ایران‌ هستم.» 
مرور تاریخ نشان دهنده آن است که مصدق مردم را تنها زمانی قبول و به حمایت آنان نیازمند بود که بتواند از طریق آنان مخالفین را از صحنه سیاست ورزی کشور حذف کند، اگر او به حمایت مردم پشت گرمی داشت نیازی به این نبود که دست دوستی و گدایی به سوی آمریکا دراز کند و علیرغم پاسخ‌های منفی مکرر ایالات متحده پا پس نکشیده و به کمک‌های آینده آمریکا امیدوار باشد.
«روزنامه داد» به مدیریت «مصطفی الموتی» در شماره 23 آبان 1330 و در ستون «آخرین خبر» نوشت: آقای دکتر محمد مصدق نخست‌وزیر ایران امروز ضمن نطق در کلوپ مطبوعات ملی آمریکا اعلام کرد که چون مسئله نفت به وسیله انجام مذاکرات مستقیم هنوز حل نشده و با در نظر گرفتن وعده‌های قبلی مقامات آمریکا دائر به کمک اداره همکاری اقتصادی آمریکا به ایران اینجانب تصمیم گرفتم که از دولت آمریکا تقاضای وام کنم و عواید نفت ایران را وثیقه وام قرار دهم تا بدین وسیله چرخ‌های اقتصادی کشور ایران را به راه بیندازم ولی مع‌الوصف هنوز مذاکرات مربوط به این موضوع به نتیجه مثبت نرسیده است.»
بر اساس گزارش این روزنامه «نخست‌وزیر ایران تاکید کرد که دولت ایران تصمیم راسخ دارد اوضاع مالی و اقتصادی خود را ترمیم و اصلاح کند و برای این منظور هم اکنون نقشه‌هایی طرح و به موقع اجرا گذارده شده است.»
در ادامه این گزارش آمده بود: « نخست‌وزیر فرتوت و بیمار ایران به خبرنگاران اطلاع داد که مطبوعات غربی آن طور که باید و شاید در اختلافات ایران و انگلیس نسبت به ایران رویه منصفانه‌ای اختیار نکردند و نیز گفتند که ایران با بیرون راندن انگلیسی‌ها از کشور خود از بدترین نوع امپریالیزم که در مدت 50 سال به آن تحمیل شده بود رهایی یافت و اکنون صنعت نفت خود را با کمک کارشناسان خارجی و در صورت لازم به تنهایی اداره خواهد کرد.»
مصدق در نطق خود به دشمنی‌های انگلیس ‌اشاره می‌کند و به زعم خود می‌خواهد برای عبور از این دشمنی آمریکا به داد او برسد و «از اینکه دولت آمریکا به ایران کمک اقتصادی ننموده گله کرده و می‌گوید مقامات آمریکایی پس از جنگ به ما وعده کمک اقتصادی داده بودند ولی تاکنون به نحو اکمل این وعده‌ها را انجام ندادند.»
مطبوعات آمریکا نیز 21 نوامبر 1951/ 29 آبان 1330 با حروف درشت خبر قطع کامل مذاکرات نفت را منتشر و هر یک تفسیری ارائه کردند.
واشنگتن پست نوشته بود: «تراژدی تهران یک بار دیگر در واشنگتن تکرار شد. مذاکرات آمریکا با نخست‌وزیر ایران قطع و دکتر مصدق دست خالی به ایران مراجعت کرد.»
صدای آمریکا نیز در همین روز به اظهارات مصدق‌ اشاره و اعلام کرد: «مصدق ضمن نطق اظهار کرد از ترومن خواسته است هر چه زودتر به ایران کمک مالی کند تا بحران اقتصادی ایران رفع شود زیرا اوضاع اقتصادی ایران به طوری بحرانی است...که باید علاجی شود.»
پاسخ درس‌آموز آمریکا
 به یک پیشنهاد ذلیلانه!
«روزنامه داد» یک روز پس از انتشار اظهارات مصدق و واکنش‌های جهانی به این نطق نوشته بود: «مهم‌ترین و تازه‌ترین مطلبی که در این نطق جلب توجه نمود دراز کردن دست دریوزگی دکتر مصدق به سوی دولت آمریکا است برای گرفتن وام!؟ من وقتی این خبر را خواندم هرگز باور نکردم این حرف از دهان دکتر مصدق خارج شده باشد آن هم دکتر مصدقی که در مجلس چهاردهم می‌گفت: «اگر انگلیسی‌ها نفت جنوب را در دست دارند دلیل بر این نمی‌شود که ما نفت شمال را به روس‌ها بدهیم تا از هر دو دست مقطوع الید گردیم!... مصدق که دریافت وام را در حکم کشیدن زنجیر اسارت دولت‌های خارجی بر پیکر ملت ایران می‌دانست یک چنین دکتر مصدقی چگونه حاضر شده است علاوه‌بر نفوذ روس و انگلیس در ایران، نفوذ یک دولت قوی پنجه دیگری مثل آمریکا را هم به دست خود در ایران تقویت نماید؟!»
اسناد نشان دهنده آن است که مصدق هنگام تسلیم یکی از نامه‌های خود که خطاب به ترومن رئیس‌جمهور آمریکا نوشته شده بود به هندرسون سفیر آمریکا، گفته بود: «ایران گدایی هدیه و بخشش نمی‌کند؛ [بلکه] فقط از دوست خود وام می‌خواهد. اگر آمریکا مایل باشد، ایران آماده و علاقمند است در ازای کمک آمریکا، تمام نفتی را که درحال‌حاضر موجود دارد، با پنجاه‌درصد تخفیف به آمریکا بفروشد.» (هندرسون به آچسون، تلگراف 2848، 29 ژانویه 1952)
این گزارش‌ها و نامه‌ها که در مطبوعات 1330 تا مرداد 1332 منتشر و در اختیار افکار عمومی گذاشته شده بودند به وضوح نشان می‌داد که مصدق برای نجات از دشمنی انگلیس و اداره اقتصاد ویران کشور که نتیجه برخی سیاست ورزی‌های پوپولیستی وی ناظر بر عدم مشورت با متخصصین و کارشناسان امر بوده است به نوشته یکی از روزنامه‌ها دست دریوزگی به سوی آمریکا دراز کرده بود!
ولی نتیجه این درخواست کمک به قول خود مصدق پاسخ‌های منفی و عدم همراهی آمریکا بود، مصدق خود می‌دانست و اعلام می‌کرد که آمریکا وعده‌های خود به ایران را عملی نکرده است ولی باز مذاکره با آمریکا برای رسیدن به نتیجه مطلوب را ادامه می‌داد، پیشنهاد خفت‌بار فروش نفت با 50 درصد تخفیف به آمریکا با پاسخ درس آموز ایالات متحده در 28 مرداد 1332 مواجه شد و نشان داد که آمریکا قابل اطمینان نیست و به دوستی و کمک او نیز نمی‌توان اعتماد داشت.
این آمریکا همان آمریکا است!
امروز 65 سال از کودتای 28 مرداد 1332 می‌گذرد و تجربه نشان داده است که ترامپ با ترومن فرقی ندارد، آمریکا همچنان غیرقابل اعتماد بوده و کسی از پل مذاکره با این ابرقدرت شیطانی به سرمنزل مقصود نمی‌رسد.
برجام یکی از آخرین تجربه‌های ملت ایران است، دولت یازدهم مذاکرات منتهی به برجام را آغاز و ده‌ها دیدار بین وزیر خارجه کشورمان و طرف آمریکایی صورت گرفت، این دیدارها سرانجام به قرارداد پر حرف و حدیث برجام رسید که عده‌ای امضای «جان کری» وزیر خارجه وقت آمریکا زیر این قرارداد را تضمین خواندند ولی رئیس‌جمهور بعدی ایالات متحده آن را پاره کرد تا نشان دهد به امضای شیطان نباید امید بست.
ایران به تمامی تعهدات خود در چارچوب برجام عمل کرد و طرف مقابل به اکثر تعهدات خود پایبند نبود و امروز به دنبال تحمیل تعهدات جدید و انجام ندادن تعهدات قدیم پاره شده خود هستند!
هیچ دیپلمات عاقلی با سیاستمدارانی که چنین ویژگی‌های مشمئز‌کننده‌ای دارند پای میز مذاکره نمی‌نشیند چرا که به امضای او اعتمادی نیست.
تشکیل گروه اقدام 
پاسخ آمریکا به اظهارات منفعلانه!
چنان چه در مرداد 1332 آمریکا پاسخ درخواست‌های مکرر کمک مصدق را با کودتا علیه او داد امروز نیز درست یک روز پس از آنکه رئیس‌جمهور در موضعی تاسف‌بار و با ادبیاتی عاطفی و حاکی از دلشکستگی از خرابی پل مذاکرات‌! از آمریکا گله کرده بود، پاسخ گستاخانه‌ای از طرف مقابل دریافت کرد، «تشکیل گروه اقدام علیه ایران»!
حجت‌الاسلام روحانی رئیس‌جمهور کشورمان در جلسه روز چهارشنبه ۲۴ مرداد هیئت دولت در باب مذاکره با آمریکا گفت: «آمریکا خود کاری کرده که شرایط مذاکره را از بین برده؛ با روند خوبی داشتیم مذاکره می‌کردیم اما خودش آن را تخریب کرده و پل را خراب کرده و آن طرف ایستاده و می‌گوید باید چگونه عبور کنم!؟ اگر می‌خواستید عبور کنید، چرا خراب کردید؟ اگر می‌خواستید همدیگر را ببینیم چرا پل را خراب کردید؟ خودشان پل را خراب کرده و آن طرف ایستاده و داد می‌زنند. اینکه نشد. اگر راست می‌گویید بیایید پل را دومرتبه درست کنید. پل را که درست کردید خودبه‌خود و به طور طبیعی رفت و آمد درست می‌شود؛ خودت مؤثر و مخرب و عامل این کار هستی.» 
درست یک روز پس از آنکه روحانی با موضعی عجیب و تاسف‌بار و با ادبیاتی عاطفی و حاکی از دلشکستگی از آمریکا گله کرده بود، پاسخ گستاخانه‌ای از طرف مقابل دریافت کرد.
 «مایک پمپئو» وزیر خارجه آمریکا (رئیس‌ پیشین CIA) روز پنجشنبه، از «گروه اقدام ایران» به ریاست برایان هوک و با هدف هماهنگی سیاست‌های خصمانه کاخ سفید علیه ایران رونمایی کرد.
«مایک پمپئو»، وزیر خارجه آمریکا روز پنجشنبه پس از اعلام خبر تشکیل گروه موسوم به «اقدام علیه ایران» ، درباره اهداف تشکیل این گروه گفت: «گروه اقدام ایران، مسئول راهبری، بازبینی و هماهنگی همه جوانب اقدامات مرتبط با ایران در وزارت خارجه خواهد بود و مستقیماً با من کار خواهد کرد.»
او درباره «هوک» که قرار است مسئولیت این گروه را بر عهده بگیرد نیز گفت: «از زمان اعلام تصمیم رئیس‌جمهور (ترامپ) برای خروج از توافق (هسته‌ای) در ماه مِی، برایان هوک نقش مهمی در شکل دادن به راهبرد ما برای اعمال حداکثر فشار دیپلماتیک و اقتصادی علیه ایران، ایفا کرده است.»
تلاش‌هایی که همه با شکست روبرو شده است
تلاش‌های آمریکا و متحدان آن برای به شکست کشاندن جمهوری اسلامی در چهل سال گذشته همواره تداوم داشته است، از پیگیری سیاست نفوذ و جاسوسی تا حمله نظامی که در طبس با شکست روبرو شد تا حمایت از صدام در جنگ هشت ساله و در چند دهه پس از انقلاب اعمال تحریم‌های به اصطلاح فلج‌کننده که همه و همه با شکست روبرو شده و جمهوری اسلامی با اقتدار به مسیر خود ادامه می‌دهد.
رهبر معظم انقلاب در دیدار اخیر با هزاران نفر از اقشار مختلف مردم تمرکز شیطان بزرگ بر جنگ اقتصادی را ناشی از ناامیدی از جنگ نظامی، سیاسی و امنیتی و حتی جنگ فرهنگی خواندند و افزودند: «رویش‌های جوان و پربرکت انقلاب و شکست حوادث و آشوب‌های امنیتی سیاسی سال ۸۸، نشان‌دهنده‌ شکست و یأس دشمن در این عرصه‌ها است.»
حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای تأکید کردند: «البته به توفیق الهی و هوشیاری مسئولان و مردم، آمریکا در جنگ اقتصادی نیز شکست خواهد خورد.»
ایشان با بیان اخبار و اطلاعاتی از پشت صحنه‌ی اقدامات آمریکایی‌ها، صهیونیست‌ها و سعودی‌ها افزودند: «آن‌ها برای ایجاد ناامنی در دی‌ماه گذشته، چند سال فعالیت کرده بودند اما ملت با هوشیاری تحسین‌برانگیز، به میدان آمد و زمینه‌سازی‌های چندساله‌ آنها را به باد داد.»

نظر شما