پایگاه خبری جماران: بی‌تردید مبارزه با فساد کار آسانی نیست؛ پیشگیری از این بیماری و مقابله با آن نیز نیازمند عزم جدی و همه‌جانبه مسئولان و مردمی است که در نهایت، هزینه فساد را می‌پردازند اما از منظر ارتباطات، بخشی از این ماموریت را می‌توان به رسانه‌ها محول کرد. از این رو، شفافیت و صداقت از ضرورت های کار رسانه برای اعتمادسازی و اصلی است که رسانه‌ها باید در انتشار اخبار و اطلاعات خود به آن پایبند باشند.

در همین راستا، رئیس سازمان «دیده بان شفافیت و عدالت» معتقد است: حکومت باید تلاش کند که مردم اطلاعات داشته باشند تا بتوانند به واجب الهی خود عمل کنند. وقتی این وظیفه حکومت و وظیفه مردم نیز فراهم سازی مقدمات می شود، پای رسانه‌ها به میان می آید. رسانه‌ها باید مورد حمایت قرار گیرند تا بتوانند تمامی اخبار را به مردم برسانند.

اگر «شفافیت» وجود داشته باشد، امکان ارتکاب خطا و انحراف کاهش می یابد

احمد توکلی در گفت و گو با خبرنگار جماران درباره رسالت رسانه ها در افشاگری فساد گفت: بحث شفافیت بحثی نجات بخش است. اگر امور شفاف باشند، وسوسه شیطان کم اثرتر خواهد شد. از این رو، اگر دقیق بنگریم شیطان در شب هنگام نسبت به روز که همگان فرد را می بینند، بیشتر می تواند او را برای ارتکاب خطا تحریک کند.

وی افزود: شفافیت نیز به همین معناست و اگر وجود داشته باشد، امکان ارتکاب خطا و انحراف را کاهش می دهد. شفافیت بدین معناست که مسئولین اگر هر کاری می کنند، برای مردم امکان این وجود داشته باشد که بدانند دلایل، چرایی‌ها، هزینه‌ها و نتایج آن کار چه بوده است؟ اگر چنین شود، کسانی که دارای منصب هستند با دقت بیشتری عمل کرده و دست به هر کاری نمی زنند.

بسیاری از جنبه هایی که باید برای شفافیت وجود داشته باشند، موجود نیست

این نماینده سابق مجلس گفت: در اغلب اوقات، بسیاری از جنبه هایی که باید برای شفافیت وجود داشته باشند، موجود نیست. برای نمونه زمانی که معلوم نیست چه کسانی از بانک های شهر ما اعتبار دریافت می کنند یا به تعبیری بهتر مشخص نیست که یک شخص چه میزان اعتبار برای آنکه بیمارستان به نام خود را تکمیل کند، دریافت کرده است، چه تضمینی وجود دارد که آن اعتبار را صرف همان کار کند.

وی افزود: اما اگر نام آن فرد اعلام شود و شفافیت وجود داشته باشد، او دیگر نمی تواند اعتباری را به منظور تکمیل بیمارستان دریافت کرده و جای دیگری خرج کند. به دلیل اینکه تمام مردم شهر مراقب او خواهند بود. یا در مثالی دیگر، اگر میزان حقوق و دریافتی اشخاص در کشور مشخص شود، آنها دیگر نمی توانند به انحراف کشیده شوند. به این دلیل که اگر ماشین های آن‌چنانی سوار شده و خانه های لوکس بخرند، مردم می پرسند که آنها این امکانات را از کجا آوردند؟ بنابراین مرتکب فساد نخواهند شد.

اولین مخاطب امربه معروف و نهی از منکر حاکمیت است. باید حاکمیت را امر به معروف‌و نهی از منکر کرد، این کار از تمامی امر به معروف ها و نهی از منکرها مهم تر است. 

باید حاکمیت را امر به معروف  و نهی از منکر کرد/ همه امور باید شفاف باشند

توکلی گفت: شفافیت این اثر را دارد. به علاوه اگر از نظر دینی هم به این مسأله نگاه کنیم، امر به معروف و نهی از منکر واجب است که حضرت علی(ع) درباره آن می فرماید: «اگر همه عبادات را در یک کفه ترازو بگذارند و امر به معروف و نهی از منکر را در کفه دیگر، مانند نمی در برابر دریای مواج می ماند.» یعنی تمام عبادات را همچون یک نم دانستند و امربه معروف را همانند دریای مواج می دانند.

وی افزود: رهبری هم به درستی به این نکته اشاره کردند که «اولین مخاطب امربه معروف و نهی از منکر حاکمیت است.» باید حاکمیت را امر به معروف‌و نهی از منکر کرد، این کار از تمامی امر به معروف ها و نهی از منکرها مهم تر است. ما اگر واقعاً مسلمانیم و می خواهیم به این واجب الهی عمل کنیم، وقتی ندانیم که استاندار، وزیر، رئیس جمهور و رهبری چگونه کار می کنند و هیچ خبری از اقدامات آنها نداشته باشیم، دیگر نمی توانیم امربه معروف و نهی از منکر کنیم. بنابراین همه امور باید شفاف باشند.

اگر مقدمه امربه معروف و نهی از منکر را شفافیت بدانیم، کسب اطلاعات واجب می شود

این فعال سیاسی اصولگرا اظهار کرد: امیر مومنان(ع) در کوفه خطاب به مردم اعلام کردند که «این حق شما بر من است که من شما را از همه مسائل آگاه کنم مگر مسائل جنگی»، حضرت از بازگو کردن مسائل جنگی امتناع می کردند به این دلیل که ممکن بود دشمن را بر مردم مسلط سازد. امروز نیز می توان مسائلی که به امنیت نظام و مردم مربوط می شود را پنهان نگه داشت، اما سایر مسائل باید با مردم درمیان گذاشته شود.

وی بیان کرد: بنابراین هر فرد باید برای اجرای واجب از مسائل باخبر باشد. کسب اطلاعات اگر تبدیل به امری واجب شد، مقدمه آن نیز واجب می شود. برای نمونه اگر نماز را واجب می دانیم، باید مقدمه آن نیز که همان وضو است را واجب بدانیم. وضوِ مستقل از نماز، واجب نیست و تنها به خاطر نماز است که واجب می شود. پس اگر مقدمه امربه معروف و نهی از منکر را شفافیت بدانیم، کسب اطلاعات واجب می شود.

حکومت هم از نظر عقلی هم از نظر شرعی موظف است که از آزادی و استقلال رسانه ها دفاع کند

این نماینده سابق مجلس در ادامه گفت: حکومت باید تلاش کند تا مردم اطلاعات داشته باشند و بر مبنای آن بتوانند به واجب الهی خود عمل کنند. وقتی این وظیفه حکومت و وظیفه مردم نیز فراهم‌سازی مقدمات می شود، پای رسانه ها به میان می آید. رسانه‌ها باید مورد حمایت قرار گیرند تا بتوانند تمامی اخبار را به گوش مردم برسانند. آنها اگر در این مسیر خبری از خود بسازند، به معنی شفاف‌سازی نیست، بلکه به معنای تاریک‌ کردن راهی باز و روشن است.

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در پایان گفت: باید اتفاقاتی که واقعاً افتاده و ارزیابی هایی که دقیق هستند را به مردم ارائه کرد. از این رو، رسانه‌ها باید عاقل و مستقل باشند و حقایق را بازگو کنند. البته مقصود من رسانه هایی است که قصد خیانت، جعل یا تحریف خبر را دارند. حکومت هم از نظر عقلی هم از نظر شرعی موظف است که از آزادی و استقلال رسانه‌ها دفاع کند.