به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری، با رای اکثریت نمایندگان مجلس به ماده واحده طرح تشکیل وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی که در جلسه دهم مردادماه صورت گرفت، فعالان این عرصه با نگاهی مثبت به این رخداد نگریسته و برخی بیان داشتند که این طرح زودتر از این باید به تصویب می رسید.
پژوهشگر خبرگزاری جمهوری اسلامی در خصوص تشکیل وزارتخانه میراث فرهنگی با «مریم معانی» مدرس دانشگاه، باستان شناس و صاحبنظر میراث فرهنگی گفت و گویی را انجام داد تا بایسته ها و برنامه هایی را که باید در دستور کار این وزارتخانه تازه کار قرار گیرد از وی جویا شود.
معانی در حمایت از تبدیل سازمان میراث فرهنگی به وزارتخانه اظهار داشت: به نظر من و جمع کثیری از فعالان حوزه میراث فرهنگی و گردشگری کشور، چه آنهایی که در عرصه آکادمیک و چه کسانی که در عرصه تجربی مشغول کار و پژوهشند، تبدیل این سازمان به وزارتخانه نه تنها ضروری است بلکه سال هاست که با تاخیر صورت گرفته است. اگر از همان دهه های اول انقلاب این سازمان وزارتخانه شده بود، وزرا پاسخگوی مجلس می بودند و جلوی خیلی از قصور، تخریب ها و بی برنامگی ها گرفته می شد. احتمالا از انتخاب های سلیقه ای و غیرکارشناسی و غیرتخصصی برای مدیریت های مختلف پرهیز می شد. وقتی صحبت از میراث فرهنگی کشوری به اسم ایران می شود، باید متوجه کلیت جغرافیایی، تاریخی و فرهنگی ایران بود که یک مقوله بسیار متفاوت و ریشه دارتر از سایر کشورهای پیرامونی و منطقه است؛ کشوری که برای اکثر دولت های پیرامونی خود و حتی دورتر نقش سرزمین مادری را داشته است. بنابراین صحبت از تاریخ و فرهنگی صدهزار ساله و حجم عظیمی از آثار و بقایای مادی و غیرمادی است که نه تنها میراث ایران بلکه بخشی از آن میراث جهانی به شمار می آید. با این تفاسیر وزارتخانه شدن این سازمان بسیار ضروری است.
به گفته وی فقدان تخصص کافی در اداره این سازمان عریض و طویل طی سال های گذشته باعث بروز مشکلات فراوان در عرصه میراث فرهنگی شده است. از طرف دیگر قوه مقننه هم امکان پرسشگری مستقیم از این سازمان را نداشته است. با وزارتخانه شدن این سازمان، وزیر مربوطه باید پاسخگوی مردم باشد و هر زمان که نیاز باشد در صحن مجلس باید حضور یافته و پاسخ دهد. این باعث قاعده مندی بیشتری در مدیریت خواهد شد و از انتخاب های روابطی و انتصاب های سلیقه ای جلوگیری خواهد کرد.
معانی افزود: صدای مطالبات فعالان و پژوهشگران میراث فرهنگی، صنعت گردشگری و صنعتگران هنرمند بخش صنایع دستی به درستی شنیده نمی شود. تمام این فعالان همواره به دلیل نبود بودجه کافی برای بخش پژوهشی و استحفاظی منابع میراث فرهنگی، بی توجهی و بی برنامگی سازمان در بخش گردشگری و صنایع دستی در رنج و فشار بوده اند. امیدواریم با وزارتخانه شدن این سازمان، بودجه بیشتری برای آن قائل شوند که توان صیانت از هویت فرهنگیمان را داشته باشد و هم در بخش گردشگری و صنایع دستی اقتصاد ملی کشور را به گردش درآورد و سر و سامان بهتری بگیرد.
این مدرس دانشگله تصریح کرد: وقتی این سازمان در قالب وزارتخانه با ساختاری تخصصی و مدرن برنامه ریزی گردد، مجلس می تواند با تمرکز بر قوانین مورد نیاز گردشگری، وزارتخانه های دیگری را که همراهی نمی کنند وادار به همکاری سازد و همچنین در مواردی که باعث تخریب منابع میراث فرهنگی و جاذبه گردشگری می شود موثرتر عمل کند. به عنوان مثال، وزارتخانه های نفت، راه یا سازمان حفاظت محیط زیست تاکنون بیشترین تاثیرگذاری را بر این منابع داشته اند. من به عنوان یک باستان شناس و فعال در عرصه گردشگری به وضوح می بینم که بیشترین تخریب ها در محوطه های باستانی و جاذبه های گردشگری اعم از فرهنگی یا طبیعی از سوی نهادهای وابسته به این وزارتخانه ها صورت می گیرد و تا به حال هیچکدام از این وزارتخانه ها پاسخگوی مجلس و مردم نبوده اند.
وی درباره ای انتظارات موجود از وزارتخانه جدید بیان داشت: با وزارتخانه شدن سازمان می توان انتظار داشت که دستگاه های اجرایی مذکور موظف به همراهی و همکاری در مقوله حفظ و صیانت از منابع فرهنگی خواهند شد که این همراهی منجر به توسعه پایدار گردشگری کشور می شود و چرخه اقتصادی در زمینه های خرد و کلان از شهرها تا روستا رونق می بخشد. با ورود گردشگران به کشور و شناخت فرهنگ غنی و عظیم و فرهیخته ایرانی، آن ایران ستیزی و ایران هراسی که سال ها است به راه افتاده با موانع جدی روبرو خواهد شد.
به گفته معانی، وزارتخانه شدن یک سری قواعد و ساختارهایی را نیاز دارد اما امیدم این است که به انتصاب سلیقه ای و رابطه ای پایان داده شود و متخصصین در هرمقوله ای به کار گرفته شوند. همچنین به مقوله گردشگری و صنایع دستی از بُعد اقتصادی و به مقوله مهم میراث فرهنگی از جنبه هویت فرهنگی و اصالت سرزمین ایران توجه شود. به نظر لازم است که با اختصاص بودجه های کافی، شرایط را برای متخصصان و پژوهشگران میراث فرهنگی محیا کنند تا این عرصه از رکودی که سالهاست گریبانش را می فشارد رهایی یابد.
وی در انتها از استاد خود «حکمت اله ملاصالحی» درباره افسوسی چندین ساله نقل قول کرد که «اگر در همان دهه های نخست انقلاب این وزارتخانه تاسیس شده بود و مسئولیت صیانت از مواریث فرهنگی ملک و ملت را بر شانه اش نهانده بودند امروز این چنین دچار بلبله بابلی نبودیم و از قهقرا و قانقاریای فرهنگی رنج نمی بردیم و این چنین گروهی از مردم جامعه ما فرهنگ ستیز، قانون گریز، بیگانه با زیبایی، نامأنوس با پاکیزگی و غریبه و ناآشنا به بهداشت عمومی، شلخته و بی نظم و بی تفاوت به مراعات نظم اجتماعی نبودند.»
پژوهش**ر.ش**9279