شناسهٔ خبر: 27460761 - سرویس سیاسی
نسخه قابل چاپ منبع: ایرنا | لینک خبر

مروری بر عملکرد یکساله وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح(2)

نقشه راه حاتمی و سیاست های متناقض آمریکا

تهران- ایرنا- سیاست های ترامپ مبنی بر خروج از برجام تا تقاضای گفت وگو با مقامات ایرانی، پیام های متناقضی است که از واشینگتن به تهران مخابره می شود و به تعبیری همان سیاست هویج و چماق گذشته را به ذهن متبادر می سازد در این میان، باید دید نحوه برخورد، متولیان به خصوص در وزارت دفاع به چه صورت خواهد بود.

صاحب‌خبر -

به گزارش گروه اطلاع رسانی ایرنا؛ هنگامی که نام سرتیپ امیر حاتمی در میان اسامی وزرای پیشنهادی حسن روحانی رییس جمهوری جهت تصدی سمت در دولت دوازدهم خودنمایی کرد، رسانه های گوناگون در ارتباط با انتخاب وزیر دفاع از ارتش به گمانه زنی های گوناگون پرداختند، شماری از این رسانه ها، اختلاف نظرهای رییس جمهوری با سپاه را در دولت یازدهم که بارها رسانه‌ای شده بود، علت این انتخاب ارزیابی کردند.

**رای اعتماد قاطع مجلس به امیر حاتمی برای تصدی وزارت دفاع
شاید بتوان بی حاشیه ترین جلسه رای اعتماد به وزیران را جلسه بررسی صلاحیت وزیر پیشنهادی دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح کابینه دوازدهم به شمار آورد. این جلسه در حالی برگزار شد که برنامه های وزیر پیشنهادی هیچ مخالفی نداشت و وی پس از دفاع چهار تن از نمایندگان به تشریح برنامه های خود پرداخت.
امیر سرتیپ امیر حاتمی در نطق دفاعیه خود گفت: «در سطح منطقه ای سیاست های جمهوری اسلامی ایران در بازگرداندن امنیت و ثبات منطقه و پیروزی های مهمی که جبهه مقاومت به دست آورده با اذعان دشمنان به جایگاه رفیع کشورمان در هندسه قدرت جهان رو به رو بوده است و همه اینها نویدبخش تحقق چشم اندازهای پیشرفت جمهوری اسلامی است.» سرانجام پس از رای‌گیری از نمایندگان، سرتیپ امیر حاتمی با 261 رای موافق، 10 رای مخالف، 13 ممتنع و 14 باطله حائز اکثریت آرا و به عنوان وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح دولت دوازدهم انتخاب شد.

**بهره گیری از دیپلماسی دفاعی برای برقراری ثبات و امنیت
سرتیپ امیر حاتمی از زمان تصدی سمت وزرات دفاع به حوزه دیپلماسی دفاعی نگاهی ویژه داشت و همسو با دستگاه سیاست خارجی از تمام ظرفیت این وزارتخانه در جهت ایجاد و برقراری ثبات و امنیت پایدار در منطقه و جهان بهره برد. سفر وزیر دفاع به آذربایجان، عراق و روسیه و رایزنی با مقامات این کشورها را می توان ر این زمینه مورد ارزیابی و تحلیل قرار داد.
سفر به روسیه به دلیل مشارکت تهران و مسکو در حل بحران سوریه از اهمیت خاصی برخوردار بود. به‌دلیل تهاجم گسترده تکفیری‌ها به سوریه و سقوط بخش های زیادی از این کشور و خطر گسترش داعش در دیگر مناطق خاورمیانه، مبارزه و سرکوب تروریست ها در کانون توجه جهانیان قرار گرفت در این میان، ایران و روسیه به ‌عنوان 2 قدرت اثرگذار در منطقه با درخواست دولت قانونی سوریه، کمک‌های زیادی در جهت مقابله با تروریست‌ها به ارتش و نیروهای مقابله‌کننده با تکفیری‌ها کردند.
وزیر دفاع در اجلاس امنیتی مسکو شکست داعش را به‌ مثابه شکست سیاست منطقه‌ای آمریکا دانست و گفت: جمهوری اسلامی ایران معتقد است که در روند بحران‌های نوظهور، افراط‌گرایی و تروریسم مهم‌ترین چالشی است که جان میلیون‌ها انسان را برای آینده پیشِ‌رو در بالاترین سطح تهدید می‌کند و مقابله مؤثر با این تهدید مشترک و ایجاد ثبات و امنیت پایدار در منطقه، مستلزم اتخاذ سیاست دفاعی همکاری‌جویانه و پیگیری نظم امنیتی آسیایی مبتنی بر پیوندهای اقتصادی، سیاسی و فرهنگی درون‌منطقه‌ای است. به‌ظن بسیار قوی باید انتظار داشت که این شکست آغاز یک دوره جدید از خصومت‌ها و تنش‌های منطقه‌ای برای پر کردن خلأهای کنونی و رقابت تثبیت حضور قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای در نقاط مواجه با بی‌ثباتی شود.

**توانمندی های نظامی
برپایه ماده چهار قانون تشکیل وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران، ساخت و تولید اقلام مورد نیاز نیروهای مسلح و انجام تحقیقات صنعتی لازم و افزایش امکانات تکنولوژی صنایع مربوطه برابر تدابیر و خط مشی فرماندهی کل از زمره وظایف وزارت دفاع است، بنابراین در سال گذشته نیز متخصصان این وزارتخانه، محصولات دفاعی پرقابلیتی را برای استفاده در اختیار قوای نظامی و مسلح کشور قرار داده‌اند.

*نسل جدید موشک فاتح مبین
موشک فاتح مبین نسل جدیدی از خانواده موشک‌های «فاتح» به شمار می‌آید که مجهز به جستجوگر پیشرفته و هوشمند با قابلیت نقطه زنی است. موشک سوخت جامد «فاتح» دقیق ترین موشک ایرانی محسوب می شود و با برد تقربی 500 کیلومتر و موشک «ذوالفقار» با برد تقریبی 750 کیلومتر ازجمله نمونه های ساخته شده بر مبنای کلاس فاتح است که در حوزه زمین به زمین مورد استفاده قرار می گیرند.

*رونمایی از سامانه پیشرفته راداری آفاق
در راستای تقویت بینه دفاعی برنامه‌های ویژه‌ای در وزارت دفاع در دستور کار قرار گرفت که در نخستین گام با حضور وزیر دفاع از سامانه پیشرفته راداری «آفاق» رونمایی شد. سامانه ‌پیشرفته راداری آفاق قابلیت رصد شناورها تا برد 200 کیلومتر را دارا است و می‌تواند اهداف هو‌ایی را نیز شکار کند. قابلیت تحرک‌پذیری مناسب و برخورداری از توانمندی‌‌های ضدجنگ الکترونیک از دیگر ویژگی‌های این سامانه راداری پیشرفته بود و می‌تواند همزمان 100 هدف شناوری ر‌ا مورد پایش و ردگیری قرار دهد و می‌تواند در مراقبت و گشت ساحلی نیروی انتظامی کاربرد و نقش برجسته‌ای داشته باشد.

*شناور تندرو گلف 25 فوت
این شناورها به دست توانای متخصصان افتخارآفرین وزارت دفاع در صنایع دریایی وزارت دفاع تولید شد ‌و با توجه به پیشرفت های فناورانه صنعت بومی در حوزه دریایی، این شناورهای تندرو، قابلیت انجام ماموریت های متنوع در عرصه دریایی را دارا هستند.

*نسل جدید باتری‌های استارتر
نسل جدید باتری‌های استارتر به همت سازمان توسعه منابع انرژی رونمایی شد‌ که مورد مصرف خودروهای سنگین است و این نخستین نسل از این فناوری به شمار می رود که نیاز به نگهداری و مراقبت ندارد و در سه ظرفیت ذخیره سازی 150، 170 و 200 آمپر ساعت کاربرد دارد.

**رونمایی از هواپیما جت آموزشی کوثر
هواپیما جت آموزشی به سفارش و مشارکت نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران و به صورت کاملاً بومی طراحی و ساخته شده و علاوه بر آموزش دانشجویان خلبانی، قابلیت اجرای ماموریت‌های پشتیبانی نزدیک هوایی و حمل انواع تسلیحات دارد.
ایده پردازی، طراحی، ساخت، آزمایش و استانداردسازی این هواپیما که از ابتدا تا انتها در داخل کشور صورت گرفته است، جمهوری اسلامی ایران را در شمار معدود کشورهای دارای توانمندی فرآیند طراحی و ساخت هواپیمای در این کلاس قرار داده است.

**پهپاد مهاجر 6 با قابلیت‌های شگفت‌انگیز
پهپاد مهاجر 6 توانمندی انجام ماموریت‌های شناسایی، مراقبت و رزمی در شعاع عملیاتی گسترده و مداومت پروازی بالا را برای نیرو‌ها با قابلیت اطمینان فوق العاده فراهم می‌سازد و فرماندهان نیرو با استفاده از قابلیت‌های این پهپاد می‌توانند عملیات شناسایی، مراقبت و انهدام اهداف شناسایی شده را انجام دهند.
پهپاد تاکتیکی مهاجر 6 مبتنی بر اصل انعطاف پذیری و توسعه پذیری، توسط متخصصان سازمان صنایع هوایی وزارت دفاع طراحی شده است تا در عملیات‌های محوله و محیط‌ها و شرایط متغیر کارآمد باشد. از دیگر ویژگی‌های این پهپاد ارسال داده‌های ماموریتی تصویری به هنگام، در روز و شب به وسیله یک سکوی هواپایه برای اشراف کامل به محیط عملیات و توانایی فرود و برخاست در باندهای پروازی کوتاه است؛ همین ویژگی‌ها پهپاد مهاجر 6 را از پهپادهای هم‌رده‌ی خود متمایز و در رده پهپادهای تراز اول دنیا قرار داده است.

*موشک کروز سطح به سطح نصیر با قابلیت شلیک از ساحل و دریا
موشک کروز سطح به سطح نصیر با قابلیت شلیک از ساحل و دریا علیه اهداف دریایی از جمله کشتی‌های جنگی و اسکله‌ها بکار گرفته می‌شود.
ویژگی‌های موشک جدید نصیر که به دست متخصصان سازمان صنایع هوافضای وزارت دفاع طراحی و ساخته شده عبارت است از آماده سازی و واکنش سریع، ارتفاع پروازی پایین، دقت بالای ناوبری و اصابت به هدف، قدرت تخریب زیاد، قابلیت ضد جمینگ بالا به واسطه رادار پیشرفته و شلیک از روی شناورهای تندرو.

*موشک هوا به هوای فکور
موشک هوا به هوای فکور با نصب بر روی هواپیماهای جنگنده قابلیت درگیری با انواع تهدیدات هوایی را دارد. موشک فکور نخستین موشک هوا به هوای کشور است که توسط متخصصان هوافضای وزارت دفاع طراحی و ساخته شده که با تحویل آن به نیروی هوایی ارتش توان عملیاتی این نیرو در برابر تهدیدات هوایی به نحو چشمگیری افزایش می‌یابد.

**دردهایی از جنس ایثار لزوم تلاش مسئولان برای بهبود وضعیت معیشتی کارکنان نیروهای مسلح
وزارت دفاع به موضوع معیشت نیروهای مسلح توجه ویژه‌ای داشته و آنچه که مسلم است در فضای مجلس و دولت نسبت به معیشت کارکنان نیروهای مسلح و مردم توجه ویژه‌ای وجود دارد و امیر حاتمی نیز در مدت 100 روز گذشته در نشست ها و جلسه های متعدد تلاش داشته قانون در مورد معیشت کارکنان نیروهای مسلح به ویژه در مورد بازنشستگان اجرا شود.
نیروهای مسلح به عنوان متولیان تامین امنیت داخلی، امنیت مرزها و اقتدار جمهوری اسلامی، نباید دغدغه معیشت داشته باشند. همانگونه که داشتن یک رفاه نسبی جزو ضروریات زندگی هر تمام افراد جامعه محسوب می شود، اهمیت این موضوع در زندگی یک فرد نظامی چند برابر است. از جمله مشکلات جدی کارکنان نیروهای مسلح می توان به مشکل تامین مسکن این قشر اشاره کرد.
هرچند تلاش های بسیاری در دوره وزرات امیر حاتمی برای رفع مشکلات اقتصادی نظامیان انجام شده است اما کاستی های بسیاری هنوز در این زمینه وجود دارد که همت مضاعف مسوولان مربوطه را طلب می کند.

**خروج نیروهای مسلح از بنگاه‌داری
امیر سرتیپ امیر حاتمی وزیر دفاع جمهوری اسلامی ایران در روزهای آخر دی 1396 خورشیدی در گفت وگویی با روزنامه ایران از خروج نیروهای نظامی از بنگاه داری خبر داد. این دومین گفت وگوی وزیر درباره خروج نیروهای مسلح از بنگاه داری با این روزنامه در فاصله کمتر از یک ماه بود.
وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح با اشاره به خروج نیروهای نظامی از کارهای اقتصادی «غیرمرتبط» با دستور رهبری گفت: «مسوولیت این کار از طرف مقام معظم رهبری و فرمانده کل قوا به ستاد کل نیروهای مسلح واگذار شده و ستاد کل در کل نیروهای مسلح این موضوع را دنبال می کند تا این نیروها از کارهای اقتصادی غیرمرتبط به هر دلیل، خارج شوند».
بلافاصله گمانه زنی های متعددی در مطبوعات و فضای مجازی در ارتباط با این مساله مطرح شد. از یک سو گروهی از تحلیلگران این اقدام را تلاش نیروهای مسلح و در واقع سپاه پاسداران انقلاب اسلامی برای بی اثرکردن تحریم های احتمالی آمریکا قلمداد کردند و گروهی دیگر نیز به دلایل اقتصادی چنین تصمیمی توجه بیشتری نشان دادند. با این حال به درستی گستره و دامنه منع نیروهای مسلح از انجام امور اقتصادی روشن نیست که به عنوان مثال آیا فعالیت های اقتصادی مرتبط با صندوق تامین اجتماعی نیروهای مسلح، یک فعالیت اقتصادی مرتبط محسوب می شود یا آنها نیز در دسته بندی های مختلفی قرار دارند که باید درباره شان تصمیم گیری شود. سوال دیگر اینکه منظور از نیروهای مسلح دقیقا چیست؟
به طور مشخص وزارت دفاع، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و ارتش نیروی نظامی محسوب می شوند اما آیا برای مثال بنیاد تعاون سپاه که به عنوان یک شرکت تعاونی وابسته به سپاه پاسداران فعالیت های تجاری و عمرانی انجام می دهد، جزئی از نیروهای مسلح به حساب می آید و بنگاه داری نخواهد کرد یا این تعاونی و مواردی از این دست همچنان به فعالیت اقتصادی خود ادامه خواهند داد؟ درباره اینکه کدام فعالیت ها از نظر نیروهای نظامی «اقتصادی» محسوب می شوند نیز اتفاق نظر وجود ندارد.
وزیر دفاع در بخش دیگری از سخنانش درباره ادامه فعالیت های سازندگی نیروهای مسلح گفت: «براساس قانون اساسی، سپاه و ارتش برای کمک به دولت کارهایی انجام می دهند که گاهی این کارها به عنوان کار اقتصادی تلقی می شود، مانند کاری که قرارگاه سازندگی انجام می دهد، اما این کارها از جنس دیگری است و عموما کاری از جنس کارهای پیمانی است که قسمت های سازندگی نیروهای مسلح برای کمک به بخش های مختلف بر عهده می گیرند و انجام می دهند. اگر منظور شما از فعالیت های اقتصادی، اینهاست، باید بگویم این کارها می تواند براساس نیاز دولت ادامه پیدا کند یا ادامه پیدا نکند. هرچیزی که دولت اعلام نیاز بکند، ادامه پیدا می کند».
این تفکیک امیر حاتمی بین فعالیت های سازندگی و فعالیت های اقتصادی به معنای ادامه فعالیت قرارگاه های سازندگی مانند قرارگاه سازندگی خاتم الانبیای سپاه پاسداران انقلاب خواهد بود که در حال حاضر در بخش های مختلف نفت، گاز و پتروشیمی، عمران و صنعت، محرومیت زدایی و کشاورزی فعالیت می کند.
اگر فرض بخشی از تحلیلگران درباره نقش مهم بحران فعلی صندوق های بیمه ای و اقدامات صورت گرفته برای اصلاحات در این صندوق ها را بپذیریم، شاید بتوان فهمید منظور از خروج نیروهای مسلح از بنگاه داری چیست.
به گفته امیر حاتمی «نیروهای مسلح کارهایی اقتصادی دارند که باید انجام دهند، به عنوان مثال صندوق بازنشستگی نیروهای مسلح باید ارزش پول بازنشستگان نیروهای مسلح را حفظ کند. به عنوان مثال وزارت دفاع نیروگاه احداث نکرد، بلکه دولت در ازای طلب های صندوق ها، به این وزارتخانه نیروگاه واگذار کرد. با وجود این، امروز سیاست نیروهای مسلح بر این است؛ در آنجا که قانونا باید کار اقتصادی انجام دهند، به سمت استفاده از بازار سهام و بازارهای مالی بروند و از تصدی گری اقتصادی خارج شوند که در صد روز نخست دولت دوازدهم نیز گام های خوبی در این زمینه برداشته شده است. ما حتما بنگاه داری را کار نیروهای مسلح نمی دانیم و اصولا وقت نیروهای مسلح و فرماندهان نباید درگیر این کار باشد.»
کنارگذاشتن بنگاه داری و ورود به بورس اگرچه برپایه یک توصیه بین المللی برای صندوق های بازنشستگی انجام می شود، اما برخی منتقدان معتقدند این اقدام به دلایل متعدد که مهم ترینش ویژگی های خاص اقتصاد ایران است، در نهایت به ضرر صندوق ها تمام خواهد شد. حتی در صورتی که این اقدام را راه حل مناسبی برای نجات صندوق های بازنشستگی از ورشکستگی بدانیم، باز هم سوال مهم دیگری به وجود می آید و آن این است که آیا بورس کشور اصلا توان و ظرفیتی برای پذیرش این سرمایه ها و تحمل خروج آنها در مواقع لزوم دارد؟

**فرجام سخن
قدرت های بزرگ سعی دارند تا قدرت نظامی ایران را تهدیدی برای منطقه و جهان تعبیر کنند، این در حالی است که مسوولان ایرانی بارها بر صلح آمیز بودن توان نظامی ایران تاکید کرده اند.
توانمندی دفاعی کشور ضامن امنیت ملی است و عاملی موثر در بازدارندگی تهدیدات بین المللی و خارجی محسوب می شود، روی کار آمدن دونالد ترامپ و سیاست های وی در عرصه جهانی، تهدیدهای بسیاری را متوجه کشورهای مختلف، از جمله ایران کرد وهمزمانی وزارت امیر حاتمی با این تهدیدات بالقوه موقعیتی حساس را متوجه ایران کرد، گسترش دیپلماسی دفاعی شاید بتواند یکی از رویکردهای حاتمی برای تقلیل و کاهش تهدیدات ترامپ به حساب آید.

پژوهش**2059**9131

نظر شما