در این تومار که رونوشت آن پنجشنبه در اختیار ایرنا قرار گرفت، آمده است: برای پیشگیری از آسیب های جبران ناپذیر ناشی از اقدامات کوتاه مدت به محیط زیست با شعار اشتغالزایی در خصوص طرح توسعه پالایشگاه دوم شیراز، سد تنگ سرخ شیراز، معدن کاوی های مفرط، احداث کارخانه فولاد در شهرستان خرامه و تخصیص های نابجای آب به صنعت آب بر توسط شرکت آب منطقه ای فارس به فولاد خرامه، استدعا داریم بر اساس دستورالعمل حضرتعالی مبنی بر ممنوعیت استقرار صنایع آب بر در درون کشور و استقرارشان کنار دریا مورخه 97.2.16 به شماره 97/4960 به ادارات کل استان ها، خواهشمند است، اقدام فرمایید.
در این تومار که به طور خاص، اجرای طرح توسعه پالایشگاه شیراز مورد تاکید قرار گرفته آمده است: طرح توسعه سه برابری ظرفیت این پالایشگاه با توجه به دلایل و مستندات، یک فاجعه محسوب می شود، خواهشمندیم با امعان نظر از وقوع این اتفاق جلوگیری نمایید.
نداشتن پیوست اجتماعی و همچنین اعلام مخالفت شورای اسلامی شهر زرقان از توابع شهرستان شیراز، مبنی بر طرح توسعه و یا پالایشگاه دوم شیراز از مستندات این موضوع عنوان شده است.
پالایشگاه شیراز در سال 1350خورشیدی با استاندارد های آن زمان و توان منطقه، بنا به نیاز آبی 100 لیتر در ثانیه برای تولید 60هزار بشکه در روز در شرایطی که میزان بارش سالانه 350 میلی لیتر و وجود دستکم 14 قنات و چشمه پُر آب تا شعاع 10کیلومتری بود، احداث شد.
در این تومار عنوان شده است: در سال های اخیر با شرایطی که میزان بارندگی به طور چشمگیر کاهش یافته است و عمق چاه های آب به بیش از 200 متر رسیده و تمام قنات ها و چشمه ها خشک شده است به نظر می رسد که طرح توسعه سه برابری مذکور که نیاز به آب فراوانی دارد به طور علمی، آینده نگر و مطابق با فناوری روز مورد مطالعه جامع قرار نگرفته و تحقیقات آن غیرکارشناسانه است.
تشکل های زیست محیطی در این تومار یاد آور شدند: طرح توسعه مذکور مغایر با مصوبه هیات دولت مبنی بر رعایت فاصله استقرار صنایع آلاینده در مجاورت کلان شهرهاست.‌
ارزیابی کارشناسان و استادان بخش علوم زمین دانشگاه شیراز و نظر کارشناسان مبتنی بر عدم توان اکولوژیک منطقه جهت توسعه پالایشگاه به دلیل تراکم صنایع کوچک، بزرگ و وجود شهرک صنعتی موجود در منطقه می باشد.
این موضوع بارها به مسئولان مربوطه گزارش شده است که حدود 24 درصد صنایع استان در این منطقه کوچک استقرار یافته است و از نظر توان اکولوژیک، دشت زرقان شیراز بیش از این ظرفیت ندارد، همچنین این طرح فاقد مجوز کمیته ارزیابی سازمان حفاظت محیط زیست می باشد.
در ادامه این تومار آمده است: طبق ماده سه آیین نامه حفاظت، احیا و مدیریت تالاب های کشور مصوبه هیات وزیران در تاریخ چهارم اردیبهشت سال 94، وزارت نیرو پس از تامین آب شرب، مکلف به تامین حق آبه زیستی تالاب هاست نه صنایع آب بر.
در این تومار بیان شده است: تراکم صنایع در دشت مسکونی 37هزار نفری زرقان که کوه ها آن را در بر می گیرند، سبب افزایش آلودگی و وارونگی هوا شده است، ابتلا به انواع بیماری های ناشی از آلودگی هوا سلامت مردم را با مخاطرات جدی مواجه کرده است به نحوی که هم اکنون آمارهای موجود حکایت از افزایش رشد سرطان و بیماری های مزمن دیگر در منطقه دارد.
در ادامه این تومار می خوانیم: طرح توسعه پالایشگاه شیراز، مغایر با تاکیدات رهبر معظم انقلاب در خصوص ابلاغ سیاست های کلی نظام در بحث محیط زیست مبنی بر حفظ پارک های ملی و تنوع زیستی کشور است و هیچ همخوانی با توسعه پایدار منطقه ندارد.
لذا با توجه به دلایل ذکر شده و عدم رضایت ساکنان منطقه که بارها طی مکاتبات متعدد مراتب مخالفت خود را اعلام نموده اند و حتی تومار عدم رضایت ساکنان برای رفع مشکلاتشان به دفتر رهبر معظم انقلاب نیز ارسال شده است، ظرف چهار سال گذشته این موضوع تبدیل به بکی از مباحث چالش برانگیز زیست محیطی در استان و منطقه شده است.
این تومار افزوده است: خواهشمندیم دستورات مقتضی را در این مورد برای پیشگیری و توجه دادن مسئولان استان به رعایت موازین زیست محیطی، حفاظت منابع آب و جلو گیری از بیشتر به خطر افتادن سلامتی مردم، صادر و از قطع شریان های حیات در منطقه ای چنین حساس جلو گیری فرمایید.
این تومار، همچنین به امضای شورای هماهنگی شبکه سازمان های مردم نهاد محیط زیست و منابع طبیعی استان فارس رسیده است.
پالایشگاه شیراز در 10 کیلومتری شمال شیراز و در جوار پارک ملی بمو که به عنوان زیستگاه طبیعی حیات وحش و منطقه رشد گونه های گیاهی تعیین شده، قرار دارد.
معاون رئیس جمهوری و رئیس وقت سازمان حفاظت از محیط زیست نیز در سال 94 با ارسال نامه ای به استاندار فارس، خواستار مکان یابی پروژه های توسعه ای پالایشگاه شیراز در خارج از محدوده پارک ملی بمو و ایجاد مکان جدید در ایزدخواست، اراضی خالدآباد و داریون شد.
در نامه معصومه ابتکار خطاب به استاندار فارس بیان شده بود: توان سنجی و ارزیابی زیستگاه ها در حدود پارک های ملی با هدف دستیابی به سه کاربری مدنظر یعنی حفاظت، پژوهش و مطالعات و تفرج ضابطه مند صورت می پذیرد و تثبیت وضع موجود محیط زیست، رفع تعارضات و بهبود و بهسازی زیستگاه از اهداف اصلی این برنامه های مدیریتی است.
این نامه افزوده است: مطابق قوانین و مقررات، بارگذاری هرگونه فعالیت های توسعه ای غیرهمخوان با محیط زیست در محدوده پارک های ملی در چارچوب تعهدات ملی و بین المللی قابل توصیه نخواهد بود.
در این نامه عنوان شده است: توسعه و بارگذاری صنایع، به ویژه واحدهای پالایشگاهی و صنایع وابسته به دلیل اثرگذاری سوء به خصوص در فاز بهره برداری به نحو قابل ملاحظه ای ارزش های کمی و کیفی زیستگاهی را در عرصه های طبیعی کاهش داده و عملا قابلیت این اراضی به منظور اجرای اهداف برنامه های مدیریتی در شعاع تاثیرگذاری مستقیم و غیرمستقیم از دست خواهد رفت.
در این نامه آمده است: با توجه به موارد مطرح شده و نظر به این که ظرفیت قابل تحمل محیط زیست در محدوده دشت زرقان به دلیل تاثیرگذاری شدید صنایع و واحدهای در حال فعالیت و پالایشگاه شیراز به نحو قابل ملاحظه ای دچار محدودیت شده، تاکید این سازمان پس از بررسی های کارشناسی، مکان یابی و تهیه گزارش ارزیابی زیست محیطی پروژه در خارج از محدوده پارک ملی بمو است.
برخی از مسئولان فارس نیز، اصرار بر اجرا نشدن طرح توسعه پالایشگاه شیراز را به سود مردم شهرهای شیراز و زرقان نمی دانند بلکه آن را مزیتی برای ایجاد حدود 2 هزار فرصت شغلی جدید می دانند که بخش قابل توجهی از جوانان این مناطق را مشغول به کار می کند.
موافقان طرح توسعه پالایشگاه شیراز اظهار می کنند: بعضی از شهرستان های همجوار اصرار بر اجرای فاز دوم این پالایشگاه در شهرهای خود دارند زیرا در مورد مزیت های اجرای آن به ویژه در زمینه ایجاد اشتغال واقف هستند.
این موافقان بر این باورند که: با وجود فناوری های نوین، موضوع آلودگی های زیست محیطی ناشی از اجرای این گونه طرح ها، قابل حل شدن است و گواه این موضوع، پالایشگاه های شهرهای بزرگی مانند آبادان، اصفهان و تهران است که در مرکز شهر واقع شده اند.
6113 /6118