صاحب‌خبر - به گزارش ایرنا شهرستانهای خواف، گناباد و بجستان در جنوب استان خراسان رضوی با حدود 280 هزار نفر جمعیت به دلیل خشکسالی سالهای گذشته با مشکلات متعدد مواجهند که در این میان تاسیسات آبی دچار خسارت های بسیار شده اند.
با استمرار پدیده خشکسالی کمبود آب در مناطق خشک، نیمه خشک و بیابانی شهرستانهای گناباد، خواف و بجستان هر روز ابعاد تازه تری به خود می گیرد که ضرورت مدیریت مصرف و برنامه ریزی موثر برای مقابله با تبعات خشکسالی را دوچندان می کند.
در این راستا تغییر روشهای انتقال آب از کانالهای سنتی به کانالهای بتونی، جلوگیری از هدر رفت آب در شبکه توزیع، رفع فرسودگی شبکه، تغییر روشهای آبیاری باغ ها و مزارع و بازیافت فاضلاب برای کاهش تبعات خشکسالی ضروری است.
رئیس اداره منابع آب گناباد و بجستان به خبرنگار ایرنا گفت: حدود 20 سال خشکسالی موجب افزایش شوری آب دشتهای این منطقه از حدود هفت هزار به 22 هزار ای.سی (واحد اندازه گیری شوری آب) شده که این امر آلودگی شدید خاک و غیر اقتصادی شدن کشت برخی محصولات کشاورزی را به همراه داشته است.
احمد تمامگر افزود: خشکسالی همچنین موجب افت سالانه 15 تا 30 سانتیمتر سفره های آب زیرزمینی در این منطقه شده است.
وی با اشاره به وجود 432 حلقه چاه، 411 رشته قنات و 109 دهنه چشمه در مجموع با بیش از 151 میلیون متر مکعب آب در گناباد و بجستان اظهار داشت: خشکسالی موجب کاهش شدید آب این منابع و خشک شدن برخی از آنها شده است.
تمامگر گفت: سفره های آب زیرزمینی گناباد طی مدت مزبور پنج متر افت کرده و کیفیت آب شرب در دشتهای عمرانی، بیمرغ و گیسور این شهرستان به طور متوسط 16 هزار ای.سی نامطلوب تر شده است.
وی ادامه داد: برای کاهش تبعات تغییر اقلیم و استفاده بهینه از آب 512 کنتور حجمی هوشمند طی 2 سال گذشته بر روی چاههای آب کشاورزی این منطقه نصب شده که از جمله ثمرات آن می توان به کاهش برداشت آب از هشت هزار ساعت در سال به چهار هزار ساعت اشاره کرد.
تمامگر، طرح آبخیزداری سیاه کوه را اقدام مهم برای کاهش تبعات خشکسالی در گناباد و بجستان دانست و اظهار داشت: در اجرای این طرح برای استفاده بهینه از منابع آب و تغذیه سفره های زیرزمینی بندسارهای کوچک و بزرگ به صورت صنعتی در سرشاخه های رودخانه ها احداث می شود که در احیای برخی قناتها نقش مهمی دارد.
نماینده مردم گناباد و بجستان در مجلس شورای اسلامی نیز گفت: کمبود منابع آب ناشی از استمرار خشکسالی در این شهرستانها موجب خشک شدن 40 درصد از مجموع یک هزار و 200 رشته قنات این مناطق شده است.
حمید بنایی افزود: آب مورد نیاز گناباد از فاصله 110 کیلومتری و برای بجستان از 35 کیلومتری انتقال می یابد که این امر موجب اتلاف زیاد آب شده است.
رئیس مجمع نمایندگان خراسان رضوی در مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: این مجمع به صورت ویژه مساله کمبود منابع آب در استان و مناطق حادتر آن مانند جنوب استان را از طریق مسئولان استانی و وزارت نیرو پیگیری می کند.
عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی ادامه داد: مدیریت بحران منابع آب باید در اولویت اقدامات مسئولان ذیربط قرار گیرد و با اجرای طرحهای آبخیزداری و آبخوان داری از حداقل منابع حداکثر استفاده به عمل آید.
رئیس اداره آب و فاضلاب روستایی خواف هم گفت: استمرار خشکسالی موجب کم آبی و خشک شدن برخی منابع آب این منطقه شده بطوریکه 10 روستای این شهرستان با تنش آب مواجه بوده و با تانکر آبرسانی می شود.
مهدی عبدیان با اشاره به اختصاص 22 میلیارد ریال برای اجرای طرحهای کاهش تبعات خشکسالی و مدیریت بهتر منابع آب خواف در سال جاری افزود: 13 میلیارد ریال از این رقم برای اجرای مجتمع شهید کریمی شامل حصارکشی، بهسازی 6 مورد از تاسیسات و اتاقک جدید ایستگاه برداشت آب، تعویض و استاندارد سازی انشعابات شبکه های توزیع روستاهای کالشور و ده خطیب هزینه می شود.
وی حفر و لوله کشی 6 حلقه چاه جدید با اعتبار پنج میلیارد ریال در مجتمع های شهید اصلانی و شهید کریمی در 16 روستا را از دیگر اقدامات مورد نظر برشمرد.
عبدیان گفت: ایجاد پرده آب بند در محل چشمه رزداب خواف به طول سه کیلومتر و خط انتقال آب چشمه به مخزن آب شرب روستای رزداب بخش سلامی نیز با اعتبار چهار میلیارد ریال در دست اجراست.
مدیر جهاد کشاورزی خواف هم گفت: با توجه به خشکسالی های اخیر تعدادی از 108 رشته قنات فعال این شهرستان با کاهش شدید آبدهی و خطر خشکیدن تدریجی مواجه است.
رحمان دادپور افزود: امسال هفت میلیارد ریال برای مرمت 11 رشته قنات این شهرستان به طول 6 کیلومتر اختصاص یافت و یک میلیارد ریال هم از محل خودیاری کشاورزان در این زمینه هزینه می شود.
رئیس اداره آب و فاضلاب روستایی بجستان نیز گفت: خشکسالی سالهای گذشته بیش از 150 میلیارد ریال به بخش آب و فاضلاب روستایی این شهرستان خسارت وارد کرده است.
محمدرضا اکبرنیا از هزینه 33 میلیارد ریال برای اجرای طرحهای آبرسانی این شهرستان خبر داد و افزود: با صرف این مبلغ 10 کیلومتر خط انتقال آب و پنج مخزن 500 و 800 مترمکعبی در مناطق روستایی بجستان ایجاد شده است.
وی اظهار داشت: اجرای طرح های آبرسانی روستای فخر آباد با هزینه 13 میلیارد ریال شامل 6 کیلومتر خط انتقال آب و مخزن 500 مترمکعبی، شبکه برق به طول یک هزار و 300 متر و تعویض پنج کیلومتر شبکه فرسوده از دیگر طرحهای این بخش به شمار می رود.
وی احداث مجتمع آبرسانی روستاهای صلح آباد، مطرآباد و مزار با چهار کیلومتر خط انتقال، چهار مخزن 800 متر مکعبی و سه شبکه توزیع و ایستگاه پمپاژ با هزینه 20 میلیارد ریال را نیز از جمله طرحهای کاهش تبعات خشکسالی در بخش آبرسانی روستایی بجستان ذکر کرد.
اکبرنیا گفت: همچنین برای رفع کمبود آب شرب ساکنان روستاهای منصوری و ابراهیم آباد از توابع بخش یونسی بجستان پارسال 2 ایستگاه آب شیرین کن به ظرفیت 25 مترمکعب با هزینه بیش از 700 میلیون ریال در این منطقه نصب شد.
وی افزود: منابع آب روستاهای مزبور به دلیل کاهش کیفیت، برای آشامیدن مناسب نبود و آب شرب مردم با تانکر سیار از مجتمع شهید منصوری تأمین می شد لذا با نصب آب شیرین کن برای کاهش این مشکل اقدام شد.
رئیس اداره آب و فاضلاب شهری بجستان هم گفت: خشکسالی سالهای قبل موجب کاهش آب سفره های زیر زمینی و پیشروی جبهه آب شور به سوی منابع آب شیرین این شهرستان شده است.
علی دانشوری از اختصاص پنج میلیارد ریال برای بهبود کیفیت آب این شهرستان در سالجاری خبر داد و افزود: نامطلوب بودن کیفیت آب در سالهای گذشته به دلیل استمرار معضل خشکسالی به یکی از مشکلات و دغدغه های مردم و مسئولان بجستان و شهر یونسی تبدیل شده بود که امسال با اجرای 2 طرح تامین آب شرب این مشکل کاهش می یابد.
وی اظهار داشت: برای بهبود کیفیت آب، حفر چاه در دشت حصارک با اعتبار 2 میلیارد و 500 میلیون ریال آغاز شده و بر اساس قرارداد با پیمانکار بعد از اتمام این طرح در آینده نزدیک 50 لیتر آب در ثانیه تامین و در اختیار مشترکان گذاشته می شود.
وی گفت: همچنین برای تامین آب شرب بهداشتی شهر یونسی 2 میلیارد و 500 میلیون ریال تخصیص یافته و مناطق حفر چاه شناسایی شده است که قرارداد آن هفته آینده با مجری طرح منعقد می شود و با تکمیل آن 25 تا 30 لیتر آب در ثانیه در اختیار مردم منطقه قرار می گیرد.
رئیس اداره آب و فاضلاب روستایی گناباد هم گفت: 20 روستای این شهرستان به دلیل استمرار خشکسالی با تنش و بحران آب مواجه هستند و با تانکر آبرسانی می شوند.
علیرضا فخار طبسی افزود: با وجود کمبود منابع آب، استفاده از آب شرب برای مصارف دام و طیور و فضای سبز و بخش کشاورزی از مشکلات مهم این بخش است.
وی اظهار داشت: با اینکه اولویت ما تامین آب شرب روستائیان است اما با توجه به نقش مهم دام و طیور در اقتصاد روستائیان با افزایش آبرسانی به دنبال کاهش این مشکل در کوتاه مدت هستیم ولی در بلندمدت باید به این مساله توجه اساسی داشت.
فخار طبسی ادامه داد: 71.5 درصد مشترکان آب و فاضلاب روستایی گناباد الگوی مصرف را رعایت می کنند و حدود 61 درصد مجموع مصرف آب در این مناطق مربوط به مشترکانی است که این الگو را مراعات نمی کنند.
مدیر جهاد کشاورزی گناباد هم گفت: 294 حلقه چاه عمیق با ظرفیت آبدهی 166 میلیون مترمکعب در این شهرستان وجود دارد که خشکسالی سالهای اخیر موجب کاهش 6 میلیون مترمکعب آبدهی آنها و 9.5 میلیون متر مکعب آب 106 دهنه چشمه این شهرستان شده است.
علیرضا حسین زاده با اشاره به وجود 599 رشته قنات به ظرفیت 75 میلیون مترمکعب آب در گناباد افزود: به دلیل خشکسالی میزان آبدهی این قناتها نیز 51 میلیون مترمکعب کاهش یافته است.
وی اظهار داشت: برای اجرای شبکه های آبیاری تحت فشار و استفاده مناسب از آب در بخش کشاورزی 16 طرح لوله گذاری به طول هشت هزار و 400 متر در کشتزارهای گناباد طی سال جاری اجرا می شود.
وی گفت: ایجاد 2 کانال و استخر هزار مترمکعبی در حال اجرا و انعقاد تفاهم نامه است و 76 میلیارد و 500 میلیون ریال نیز برای اجرای طرحهای نوین آبیاری اختصاص یافته که با اجرای آن به ازای هر هکتار لوله گذاری سالانه حدود پنج هزار مترمکعب در مصرف آب صرفه جویی می شود.
حسین زاده اجرای 84 طرح احیا، مرمت و بهینه سازی قناتها در قالب 100 کیلومتر لوله گذاری با هزینه 90 میلیارد ریال را مهمترین اقدامات مدیریت جهاد کشاورزی گناباد طی یک سال گذشته برشمرد.
وی افزود: همچنین 52 رشته قنات با هزینه 20 میلیارد ریال طی سه سال گذشته احیا و مرمت شده است.
شهرستانهای خواف، بجستان و گناباد در مجموع با 280 هزار نفر جمعیت به ترتیب در 267، 278 و 287 کیلومتری جنوب مشهد قرار دارند.
2095/ 6053
انتهای پیام ∎​