صاحب‌خبر - آيت‌الله سيد احمد خاتمي، امام جمعه موقت تهران در نشست خبري تير ماه امسال در پاسخ به پرسشي درباره افزايش فاصله ميان جوانان و تريبون‌هاي نماز جمعه و حوزه‌هاي علميه، صراحتاً اعلام کرده که اقبال جوانان به برخي از نمازهاي جمعه کاهش يافته است. بررسي هاي خبرنگار ايرناپلاس نشان مي دهد که از ابتداي سال تاکنون از 26سخنراني پيش از خطبه هاي نماز جمعه تهران، تنها سه سخنراني به مديران دولتي سپرده شده و باقي در اختيار جريان اصولگرا بوده است. **نسخه حاج علي اکبري براي اقبال به نمازجمعه شايد بتوان علت اين مسئله را در متن سخنراني‌هاي ائمه جمعه و همچنين سخنرانان پيش از خطبه‌ها جستجو کرد. برخي معتقدند که تنها يک جناح فکري و سياسي مي‌تواند از تريبون نماز جمعه با مردم سخن بگويد و همين عامل هم بر شنوندگان نماز جمعه تأثير گذاشته است. شايد از همين رو است که يکي از سرفصل هاي سخنراني حجت الاسلام حاج علي اکبري، رئيس شوراي سياستگذاري ائمه جمعه در چند ماه اخير «جوانگرايي» در نماز جمعه است. احتمالا او هم خطر کاهش حضور جوانان در اين مراسم عبادي_سياسي را دريافته است و به همين خاطر بر برنامه ريزي براي افزايش حضور ائمه جمعه جوان تر، تغييرات محيطي و طراحي يک سامانه براي جذب نسل جديد تأکيد مي کند. ** چه کساني در نماز جمعه تهران سخنراني کرده‌اند؟ هرچند اطلاعات دقيقي از سازوکار انتخاب سخنرانان پيش از خطبه‌هاي نمازجمعه وجود ندارد، اما فهرست اسامي آن‌ها مي‌تواند تا حدي به شفافيت ماجرا کمک کند. از ابتداي سال جاري به غير از مقامات دولتي، چهره‌هاي اجتماعي و سياسي مختلفي از تريبون نماز جمعه سخنراني کرده‌اند که نگاهي به سوابق و گرايش‌هاي اين شخصيت‌ها نشان مي‌دهد که بيشتر متعلق به يک جناح سياسي هستند. 19مرداد1397، حسن بنيانيان، رئيس کميسيون فرهنگي شوراي عالي انقلاب فرهنگي با اشاره به ضرورت کار فرهنگي در کشور، آن را راهکار براي رفع قانون گريزي هاي مردم دانست. 12مرداد 1397، نصرت‌الله لطفي، قائم‌مقام شوراي هماهنگي تبليغات اسلامي در سخنراني پيش از خطبه‌ها به مقايسه اعتراضات دي‌ماه سال گذشته با حوادث سال 88 پرداخت. 5 مرداد 1397، يوسفعلي قرباني، فرمانده هوانيروز ارتش جمهوري اسلامي طي سخنراني، منافقين را تهديد و علي دهقان، نماينده اتحاديه دانشجويي دفتر تحکيم وحدت، اصلاح‌طلبان را متهم به تنها گذاشتن دولت براي کسب کرسي‌هاي مجلس آينده کرد. اظهارنظرهاي وي به دليل اقدامات خاصش در دانشگاه، انتقاداتي را در پي داشت. 29 تيرماه، حجت‌الاسلام سيد علي قاضي عسگر، نماينده مقام معظم رهبري در امور حج و زيارت ميهمان نماز جمعه بود. 22 تيرماه، انوشيروان محسني بندپي، معاون وزير رفاه و رئيس سازمان بهزيستي به رشد آسيب‌هاي اجتماعي در جامعه پرداخت. غلامعلي افروز، عضو هيأت علمي دانشگاه تهران نيز در اين مراسم سخنراني کرد. 15تيرماه، حجت‌الاسلام سيد صدرالدين شريعتي، رئيس سابق دانشگاه علامه طباطبايي که سابقه ايراد اتهامات عجيب به استادان اين دانشگاه را دارد، به انتقاد از اختلاس‌گران و کساني که ارز دولتي دريافت کرده‌اند، پرداخت. هشت تيرماه، رضا اردکانيان، وزير نيرو به موضوع تحرکات مردم در برخي از شهرها به بهانه بي‌آبي پرداخت و سعداله زارعي، کارشناس روابط بين‌الملل نيز درباره بحران يمن سخنراني کرد. اول تير ماه، مهدي چمران رئيس سابق شوراي شهر تهران به مناسبت سالگرد برادرش، شهيد مصطفي چمران سخنراني کرد و حجت‌الاسلام محمدجعفر منتظري، دادستان کل کشور نيز به طرح موضوع فساد در قوه قضائيه واکنش نشان داد و تأکيد کرد «تعميم موارد محدود فساد به کل دستگاه قضا براي شکستن اقتدار اين قوه است.» 25 خرداد، به دليل همزماني با عيد فطر نماز جمعه برگزار نشد. 18خردادماه، علي لاريجاني، رئيس مجلس شوراي اسلامي سخنران نمازجمعه تهران در روز قدس بود. 11خرداد، حجت‌الاسلام محمدمهدي ماندگاري در سخنراني پيش از خطبه‌هاي نماز جمعه تهران از اشرافي‌گري برخي مسئولان انتقاد کرد. چهار خرداد، حجت‌الاسلام عليرضا پناهيان در سخنان خود تأکيد کرد «واعظان بايد در شب‌هاي قدر از سياست و جامعه صحبت کنند.» 28 ارديبهشت، حجت‌الاسلام ناصر رفيعي در بخشي از سخنراني خود به نقد اخلاق در جامعه اسلامي پرداخت. 21 ارديبهشت، سعداله زارعي، کارشناس سياست خارجي و از ستون نويسان روزنامه کيهان در بخشي از سخنان خود راهکاري براي افزايش قدرت ايران در منطقه ارائه کرد. 14 ارديبهشت، حجت‌الاسلام عبدالحسين معزي، نماينده ولي فقيه در هلال احمر گزارشي از اقدامات اين نهاد ارائه کرد. سيد محمد بطحايي، وزير آموزش و پرورش نيز در سخنراني‌هاي پيش از خطبه، برنامه‌هاي وزارتخانه متبوعش را به حاضران ارائه کرد. هفت ارديبهشت، عليرضا احمدي، نايب رئيس شوراي عالي استان‌ها درباره وظايف شوراها و اقدامات آن‌ها شفاف‌سازي کرد. 31 فروردين، سردار حسين سلامي، جانشين فرمانده کل سپاه پاسداران در گلايه از نيروهاي داخلي گفت: «برخي از دوستان ما پژواک صداي دشمن مي‌شوند.» 24 فروردين، امير سرتيپ کيومرث حيدري، فرمانده نيروي زميني ارتش ضمن دفاع از صنعت موشکي کشور، تأکيد کرد که دشمن نمي‌تواند اقدامي عليه ايران بکند. 17 فروردين، دريادار حبيب‌الله سياري، رئيس ستاد مشترک ارتش با تأکيد بر اينکه براي افزايش قدرت دفاعي خود از هيچ‌کس اجازه نمي‌گيريم، گفت اگر قدرت دفاعي خود را بالا ببريم کسي جرئت نمي‌کند ما را تهديد کند. محمدامين مهدي‌پور، نماينده اتحاديه انجمن‌هاي اسلامي دانشجويان، دومين سخنران آن روز بود. وي از اجراي سياست اقتصاد مقاومتي انتقاد کرد و مسئولان را سرتا پا فرنگي خواند و از قوه قضائيه خواست با جنجال‌هاي رسانه‌اي در هر زمينه‌اي برخورد کند. 10فروردين، محمدحسن قديري ابيانه، سفير دولت نهم و دهم در مکزيک، ضمن نقد مصرف کالاي خارجي در ايران، بر حمايت از توليد و مصرف کالاي داخلي و ايراني تأکيد کرد. سه فروردين، محمدحسين صفارهرندي، عضو مجمع تشخيص مصلحت نظام و از وزراي دولت احمدي‌نژاد با انتقاد از سياست‌ها و قوانين مربوط به واردات، تأکيد کرد: «دولتي‌ها و مسئولان نبايد سنگ جلوي پاي توليدکنندگان داخلي بيندازند.» به اين ترتيب، از مجموع 25 سخنران پيش از خطبه هاي نمازجمعه تهران، تنها سه چهره غيراصولگرا و هم راستا با دولت و اکثريت مجلس هستند. ** تک جناحي يک علت کم اقبالي به نماز جمعه آيت‌الله هاشم هاشم‌زاده هريسي، عضو مجلس خبرگان رهبري در گفت‌وگو با خبرنگار ايرناپلاس درباره علل بروز اين مسئله و تأثير سپردن اين تريبون به گروه‌هاي خاص مي‌گويد: سپردن تريبون نماز جمعه به گروه‌هاي خاص تنها علت کاهش اقبال عمومي به نماز جمعه نيست، بلکه مي‌تواند يکي از دلايل آن باشد. وي با اشاره به اينکه شايد اين موضوع بتواند عامل دافعه يا جاذبه باشد، تصريح مي‌کند: نمازهاي جمعه و مراسم‌هاي مذهبي متعلق به اين جناح يا آن جناح نيست. امام حسين (ع) براي همه است، مراسم‌هاي مربوط به ائمه بايد براي همه باشد. يعني به اين دو عرصه رنگ سياسي بازي و جناحي ندهيم. ** نبايد مداحي‌ها را سياسي کرد اين عضو مجلس خبرگان با بيان اينکه عرصه‌هاي عمومي را بايد براي عموم بگذاريم، تأکيد مي‌کند: نماز جمعه، خطبه‌ها و سخنراني‌هاي آن را نبايد سياسي کنيم. علاوه بر اين، نبايد اجازه دهيم مداحي که در عزاداري‌ها انجام مي‌شود، رنگ و بوي سياسي به خود بگيرد. اين‌ها بايد براي همه باشد، بگذاريم جايي براي همه وجود داشته باشد. هاشم زاده هريسي در همين راستا مي‌افزايد: مگر ما از اين سياسي‌کاري‌ها و جناح‌سازي‌ها چه خيري ديده‌ايم که براي آن اصالت قائل شويم؟! چه نتيجه‌اي جز ضربه زدن به کشور و نظام داشته است؟! نتيجه اين رفتارها، وضعيتي است که امروز مي‌بينيم. وي با تأکيد بر اينکه رفتارهاي جناحي برکت خدا را هم از ما گرفته است، مي‌گويد: اين نوع رفتار باعث تهمت پراکني، بدبيني، خشونت، خدشه‌دار کردن اتحاد و آلوده کردن مقدسات شده است. چرا که اين کارها عموماً به نام اسلام انجام مي‌شود و به اسلام ضربه مي‌زند. اين عضو خبرگان رهبري با طرح اين پرسش که چرا ما با جناح‌بازي بايد تريبون‌هاي نماز جمعه را آلوده کنيم، پيشنهاد مي‌کند: بهتر است رفتارهاي جناحي را در جايي جز نماز جمعه انجام دهند. ** نماز جمعه براي عموم است هاشم‌زاده هريسي با اشاره به اينکه برخي، از تريبون نماز جمعه و مراسم‌هاي مذهبي مسائلي را مطرح مي‌کنند که عقايد ديگران را لگدکوب مي‌کند، مي‌افزايد: همين موضوع ممکن است باعث پشيماني فرد از حضور در اين مراسم‌ها شود. برخي شعرهاي سياسي عليه اين جناح و آن جناح مي‌خوانند و باعث آزردگي ديگران مي‌شوند. در حالي که اين افراد براي خدا به اين مراسم‌ها آمده اند. چه دليل دارد ما آن‌ها را آزرده کنيم؟ وي در ادامه به برگزارکنندگان نماز جمعه توصيه مي‌کند: از سخنرانان و خطيبان بخواهند اين مسائل را رعايت کنند، بدانند نماز جمعه براي عموم است و همه در آن مشترک هستيم. ** نماز جمعه؛ تبلور وحدت! نماينده مردم آذربايجان شرقي در مجلس خبرگان با تأکيد بر اينکه بالاخره وحدت ما بايد در جايي متبلور شود، هشدار مي‌دهد: اگر در چنين فرصت‌هايي امکان حضور براي همه را فراهم نکنيم، در مواقعي که کشور نياز به حضور همگاني دارد نيز مردم به صحنه نخواهند آمد. چراکه حس مي‌کنند از صحنه‌ها رانده شده‌اند. اين‌ها مواردي است که بايد رعايت کنيم. آيت‌الله هاشم‌زاده هريسي با اشاره به اينکه ما نبايد کاري کنيم که مردم از کشور رانده شوند، مي‌گويد: البته عوامل ديگري هم در دور شدن مردم اين مراسم‌ها مؤثر است. نارضايتي‌هاي آن‌ها از وضعيت اقتصادي، بيکاري و بي‌توجهي مسئولان به مسائل داخلي و پرداختن به مسائل خارجي و ارائه نسخه براي اداره جهان، همگي مي‌تواند بر مخاطبان نماز جمعه اثرگذار باشد و حتي ديگر امور اسلامي را تحت‌الشعاع قرار دهد. وي همچنين تأکيد مي‌کند راه برون‌رفت از چنين وضعيتي، آسيب‌شناسي و برنامه‌ريزي عملي و نه شعاري است. برنامه‌ريزي‌هاي ما نبايد جناحي باشد، بايد علمي، اصولي و وحدت‌آفرين باشد. اين عضو خبرگان رهبري در ادامه متذکر مي‌شود: متأسفانه ما در اين زمينه هيچ بازيابي و بازنگري انجام نداده‌ايم و همين‌طور پيش مي‌رويم و مشخص نيست کجا سرمان به سنگ بخورد تا به خودمان بيايم. هرچند اميدواريم چنين نشود. **نماز جمعه در گذشته کم حاشيه‌تر بود آيت‌الله هاشم‌زاده هريسي همچنين در پاسخ به پرسشي درباره مقايسه نماز جمعه سال‌هاي نخست انقلاب با سال‌هاي اخير، مي‌گويد: واقعاً امروز با آن زمان قابل قياس نيست. در گذشته خطبه‌ها، حاشيه‌هاي کمتري داشت، اما امروز حاشيه‌ها بيشتر شده و با توجه به گستره فضاي مجازي، پيامدهاي آن بزرگ‌تر شده است. علاوه بر اين، در گذشته هرکسي با هر نظر و عقيده‌اي به نماز جمعه مي‌رفت، اما متأسفانه امروز شاهد حضور پيروان يک انديشه هستيم که رنگ همگاني آن هم کمتر شده است. قديم، مردم با عشق به نماز جمعه مي‌رفتند، اما امروز از ميزان لذت آن کاسته شده است. وي تأکيد مي‌کند: نماز جمعه محور و عظمت است و بايد پرچم آن همواره برافراشته باشد. اگر نقاط ضعفي دارد آن را شناسايي کنيم و کاهش دهيم تا معنويت و کمال نماز جمعه افزايش يابد. گزارش از شيما شعاعي **اداره کل اخبار چندرسانه‌اي**ايرناپلاس** انتهاي پيام /*∎​