پرونده خط لوله گاز دوباره باز شد
قرارداد صلح روی میز ایران و پاکستان
صاحبخبر - عطیه لباف خبرنگار ماجرای صادرات گاز به پاکستان ۱۵سال است که نقل محافل گازی است و در تمام این مدت هم با بدعهدی پاکستانیها بینتیجه مانده. اما چند وقتی است که با افزایش نیاز این کشور به گاز، رسیدگی به این پرونده جدیتر شده. به طوری که مقامات هر دو کشور نسبت به تکمیل و آغاز صادرات گاز ایران ابراز تمایل و اروپاییها هم حمایت خود را اعلام کردهاند. اسلام آباد باید خط لوله صلح را تا سال 2014 به اتمام میرساند تا صادرات گاز ایران از آن تاریخ به بعد آغاز میشد اما این کشور هر بار به بهانههایی نظیر تحریمها عقب نشینی کرد و کار را نیمه تمام گذاشت. این بار هم میزان پایبندی پاکستانیها به اجرای قرارداد و وعدههایشان مشخص نیست اما به نفع هر دو کشور است که اجرای این قرارداد را از سر بگیرند. برای پاکستان تأمینکننده انرژی مطمئنتر از ایران وجود ندارد و از سوی دیگر ایران هم باید از سرمایهگذاری انجام شده برای تبدیل شدن به هاب انرژی منطقه بهرهبرداری کند. البته محمدحسین عادلی، دبیرکل پیشین مجمع کشورهای صادرکننده گاز (جیییسیاف) در خصوص صادرات گاز ایران به پاکستان معتقد است که پاکستان هماکنون به مرحلهای رسیده است که نیاز مبرم به گاز دارد و خط لوله صادرات گاز ایران به مقصد این کشور احداث شده است و تنها بخش کمی باقی مانده است تا تکمیل شود. اما زیر فشار امریکا، این کار را انجام نمیدهد و به جای آن الانجی را با هزینه بسیار بالاتر وارد میکند. او نقش امریکا را در کند شدن روند اجرای این قرارداد گازی پر رنگ میداند و میگوید: «زمان نشان داده که کشورها، با زور و پول (پول عربستان و زور امریکا) تمایل بیشتری به قانع شدن دارند تا با همکاری اقتصادی یا مهربانی با ایران.» با این حال امیر حسین زمانینیا، معاون امور بینالملل و بازرگانی وزیر نفت معتقد است «روابط تهران و اسلامآباد همواره تاریخی و برادرانه بوده و پیوندهای دینی و فرهنگی دو کشور بزرگترین پشتوانه روابط دوستانه دو دولت، بویژه در مناسبات اقتصادی است. در این راستا تهران از ادامه مسیر مذاکره با اسلامآباد درباره تکمیل خط لوله انتقال گاز ایران به پاکستان استقبال میکند.» صادرات به پاکستان با 21 میلیون متر مکعب گاز خط لوله معروف «صلح» که قرار است گاز پارس جنوبی را به نیروگاهها، صنایع و خانههای پاکستان برساند، دو بخش ایرانی و پاکستانی دارد. بخش ایرانی آن به اتمام رسیده اما بخش پاکستانی همچنان دست نخورده باقی مانده است. این قرارداد 25 ساله باید از سال 2014 آغاز میشد اما هنوز بخشهایی از آن در هالهای از ابهام قرار دارد؛ از قیمت فروش گاز تا اعطای وام 500 میلیون دلاری ایران به پاکستانیها برای تکمیل طرح که محمود احمدینژاد قول آن را به پاکستانیها داده بود. قرارداد صادرات گاز به پاکستان سال ٢٠٠٩ (١٥ خرداد ١٣٨٨ شمسی) میان شرکت ملی صادرات گاز و شرکت گاز پاکستان امضا شده و در مورد آن حمید رضا عراقی مدیرعامل شرکت ملی گاز میگوید: «قرار بود که خطوط لوله در دو طرف تکمیل و صادرات آغاز شود که متأسفانه طرف پاکستانی خط لوله را آماده نکرد و هماکنون امکان تحویل گاز وجود ندارد. حتی خط لوله هفتم سراسری به طول 907 کیلومتر از عسلویه تا ایرانشهر در مرحله نخست برای صادرات گاز به پاکستان اجرا شد و مابقی نیز موکول به اعلام آمادگی طرف پاکستانی شد.» مجموع خط لوله انتقال گاز ایران به پاکستان از میدان گازی پارس جنوبی تا نقطه مصرف در پاکستان دو هزار و هشت کیلومتر است که هزار و ٢٢٧ متر آن در خاک ایران است و ٨٧١ کیلومتر آن در خاک پاکستان قرار دارد. بر اساس توافقنامه، قرار بود صادرات گاز ایران به پاکستان با ظرفیت اولیه روزانه ٢١ میلیون و ٥٠٠ هزار متر مکعب از دسامبر ٢٠١٤ میلادی (آذرماه ـ دیماه ١٣٩٣) آغاز شود و به مرور به 60 میلیون متر مکعب در روز برسد. اما موضوع صادرات گاز به پاکستان همواره تحت تأثیر نوسانهای سیاسی این کشور هم بوده است. آنچنان که با دست به دست شدن قدرت میان دو جناح اصلی در پاکستان و قدرت یافتن جریان نزدیک به عربستان سعودی، این ماجرا تحت تأثیر قرار گرفت و در این مدت طرف پاکستانی جواب درستی به ایران نداد. بررسیها نشان میدهد که پاکستان به چند بهانه از اجرای تعهدهای خود سر باز زده است. آنها میگویند ایران نفع اصلی را از صادرات گاز به این کشور میبرد، بنابراین باید هزینه احداث خط لوله را تأمین کند، دوم اینکه ایران موظف به تأمین امنیت خط لوله باشد. اکنون امید است که دو طرف این قرارداد بعد از کش و قوسهای 15 ساله به توافقی برسند و صادرات گاز ایران به این کشور آغاز شود. خط لوله موسوم به صلح قرار بود گاز ایران را به پاکستان و سپس به هند برساند لذا صادرات گاز به هند هم تحت تأثیر این قرارداد است.∎
نظر شما