نکته جالب‌توجه اصلی در صورت‌های مالی این شرکت ، این است که بیش از 40 درصد از درآمدهای این بانک شامل اقلام غیرعملیاتی و بی‌کیفیت است که از این جمله می‌توان به سود فروش عجیب 2 شرکت زیرمجموعه یعنی شرکت‌های بهار اقتصاد کامیاران و توسعه بین‌الملل ایران مال، مجموعاً به مبلغ 76 هزار میلیارد ریال و سود فروش وثایق تملیکی، به مبلغ 16.500 میلیارد ریال اشاره کرد.

شناسایی زیان‌های قابل‌تأمل

این در حالی است که کل سود شناسایی‌شده از محل تسهیلات اعطایی بانک، اندکی بیش از 118.600 میلیارد ریال است که به نظر می‌رسد در سال جاری و با کاهش و یا توقف شناسایی سود فروش سهام شرکت‌های زیرمجموعه و همچنین، کاهش سود فروش وثایق تملیکی بانک، امکان شناسایی زیان‌های قابل‌تأمل در این بانک وجود داشته باشد.

به گزارش بورس نیوز، سود تسهیلات اعطایی در حالی در صورت‌های مالی به مبلغ 118.600 میلیارد ریال شناسایی‌شده است که در صورت جریان وجوه نقد بانک، کل وجوه نقد دریافتی بابت سود تسهیلات و وجه التزام دریافت‌کنندگان تسهیلات، مبلغ 25.621 میلیارد ریال بوده است .

ظن تقویت بدهکاران پشت باجه

به نظر می‌رسد بخش عمده تسهیلات اعطایی بانک‌ها، به شکل استمهال و یا به‌صورت تمدید قرارداد بوده است که این موضوع ، ظن عدم توانایی بخش مهمی از دریافت‌کنندگان تسهیلات در بازپرداخت بدهی‌های بانک خود را تقویت می‌نماید که می‌بایست مدنظر قرار گیرد. همچنین وجوه نقد دریافتی بابت سود تسهیلات نسبت به سال قبل از آن 60 درصد کاهش داشته است.

با توجه به رشد تسهیلات اعطایی بانک نسبت به سال 95 که رشد 76 درصدی داشته است، سپرده‌های مدت‌دار بانک، به این میزان رشد نداشته و به‌این‌ترتیب، این بانک مجبور به افزایش اخذ تسهیلات از سایر بانک‌ها و مؤسسات مالی و همچنین بانک مرکزی شده است.

به‌این‌ترتیب، در پایان سال جاری بدهی به بانک مرکزی، صندوق توسعه ملی و سایر بانک‌ها و مؤسسات مالی با بیش از 130 هزار میلیارد ریال افزایش، به بیش از 200 هزار میلیارد ریال رسیده است. جالب اینکه تنها در سال گذشته، مبلغ 87 هزار میلیارد ریال تسهیلات ریالی از بانک مرکزی دریافت شده که با توجه به طرح اصلاح نظام بانکی که یکی از الزامات آن، تسویه بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی است، به نظر می‌رسد یکی از ریسک‌های بسیار مهم بانک آینده، توانایی بازپرداخت این تسهیلات باشد.

پول بدهید تا پدیده‌ای به نام ایران مال ساخته شود

با توجه به اینکه بخش مهمی از منابع و استقراض‌های بانک به‌منظور اجرای طرح ایران مال در سنوات اخیر روی‌داده است و به‌این‌ترتیب، بخش مهمی از منابع بانک از طریق شرکت‌های زیرمجموعه، درگیر این پروژه بوده است، به نظر می‌رسد ،ریسک نقدینگی این بانک در سطح بسیار بالایی باشد و می‌توان دلیل عدم تناسب وجوه نقد دریافتی سود تسهیلات و سود تسهیلات شناسایی‌شده در صورت سودو زیان را به همین علت، ارزیابی کرد. باید دانست در حدود 25 درصد از سود تسهیلات شناسایی‌شده سال 1396، به‌صورت نقد دریافت شده است.

سپرده‌های مدت‌دار بانک با 30 درصد رشد نسبت به سال 95 به حدود 900 هزار میلیارد ریال رسیده است که این افزایش عمدتاً ناشی از سود سپرده‌های مدت‌دار است که عمدتاً به‌صورت نقد توسط مشتریان دریافت نشده و مجدداً توسط آنان، سپرده‌گذاری شده است.

یک شفاف‌سازی ضروری برای بازار سهام

این بانک در سال گذشته مبلغ 16.645 میلیارد ریال سود فروش وثایق تملیکی را شناسایی نموده است. در سال گذشته، مجموعاً وثایق تملیکی به ارزش دفتری 79 هزار میلیارد ریال به فروش رسیده است و شفاف‌سازی در خصوص نحوه فروش و خریداران این املاک که عمدتاً تجاری و اداری‌ است و با در نظر گرفتن وضعیت رکود بازار املاک تجاری و اداری، ضروری به نظر است.

به ریش بانک مرکزی می خندند

همچنین، علی رغم الزامات و بخش نامه های مکرر بانک مرکزی در خصوص عدم فعالیت غیرمرتبط بانک ها، سال گذشته شاهد خرید و تملک 3.423 میلیارد ریال املاک و مستغلات غیرعملیاتی توسط این بانک بوده‌ایم. به نظر می‌رسد که دستورات و الزامات بانک مرکزی با توجه به نظارت در حد صفر این نهاد، همچنان با بی‌توجهی بانک‌ها مواجه است.

در خصوص شناسایی سود 40.400 میلیارد ریالی واگذاری 99.99 درصد سهام شرکت بهار اقتصادی کامیاران که بهای تمام‌شده آن معادل با 6.000 میلیارد ریال بوده است و همچنین، سود 35.915 میلیارد ریالی فروش 25 درصد سهام شرکت توسعه بین‌الملل ایران مال به بهای تمام‌شده 4.548 میلیارد ریال و با توجه به اهمیت آن‌ها در سودآور شدن عملیات کلی بانک در سال گذشته، می‌بایست شفاف‌سازی صورت گیرد.

صورتی که با جیب به جیب کردن سرخ می‌شود

به نظر می‌رسد که این معاملات ازجمله معاملات درون‌گروهی بوده باشد که صرفاً به قصد شناسایی سود و فرار از شناسایی زیان سنگین عملیات بانک، صورت گرفته باشد.

در حالی تعداد شعب بانک آینده در سال گذشته با 23 شعبه افزایش به 188 شعبه رسیده است که درآمدهای کارمزد بانک در سال گذشته، بیش از 8 برابر شده که پس از مراجعه به یادداشت توضیحی مربوط به درآمدهای کارمزد، هیچ گونه توضیحی در این خصوص ارائه نشده و افزایش درآمدهای کارمزد صرفاً در بخش سایردرآمدهای کارمزد شناسایی‌شده است.

وضعیت بانک آینده با توجه به یادداشت‌های توضیحی حسابرس در پایان عملکرد سال مالی 95 نیز حاکی از اتفاق‌های قابل‌تأملی است که برای سپرده‌گذاران و سهامداران آن می‌تواند ریسک‌های متفاوتی را در برداشته باشد.