چکیده

در محیط متنوع، پیچیده و متغیر امروزی که از سازمان‏ها به عنوان سیستم‏های پیچیده سازوارشونده یاد می‏شود، اهمیت بومی‏ سازی نظریه‌ها و گفتمان‌های مدیریت سازمان، برای مواجهه با عناصر و کنشگرهای متعدد و متکثر محیطی و غلبه بر آنها با کشف قوانینی که نیازمند صرف کمترین هزینه و دستیابی به بیشترین اثربخشی باشد، به مراتب بیشتر احساس می‏‏شود. برای پیشبرد چنین رویکردی، تاکید بر قواعد لایزال الهی، دست آویز مستحکمی جهت تحقق هدف به شمار می‏رود. در همین راستا، پژوهش حاضر با هدف کشف قواعد ساده رفتاری مدیریت در سازمان‏ها از منظر قرآن کریم، به مداقه و کاوش در آیات سوره مبارکه بقره با بهره‏گیری از روش تحلیل محتوای کیفی و جستجوی ادات شرط، ادات تعلیل، ادات رجاء و ادات تفریع پرداخت. براین اساس، نگارندگان به 8 قاعده رفتاری ساده مشتمل بر قواعد "هدایت"، "پیروی"، "مجازات"، "ظلم ستیزی"، "لطف"، "پاداش"، "سپاس و قدردانی" و "وضع قوانین و تابعیت دستورات الهی" دست یافتند. در نهایت، با به کارگیری مضامین نهفته در هر آیه، به بیان دلالت‏های کاربردی آن‏ها در سازمان‏ها پرداخته شد. این پژوهش می‏تواند علاوه بر توسعه دانش نظری موجود، نقش موثری در راستای اسلامی ‏شدن سازمان‏ها و متناسب ‏سازی با فضای بومی کشور ایفا نماید.

کلیدواژه ها: قرآن کریم؛ مدیریت اسلامی؛ رفتار سازمانی؛ قواعد رفتاری؛ سیستم پیچیده سازوارشونده

نویسندگان:

جعفر ترک زاده: عضو هیات علمی دانشگاه شیراز

زینب پیروی نژاد: دانشجوی دکترای دانشگاه شیراز  

نشریه اسلام و مدیریت - دوره 5، شماره 8و9، بهار و تابستان 1395.

برای مشاهده کامل مقاله روی فایل مقابل کلیک کنید.