چکیده

با توجه به اهمیت بازار و نقش هنجارها و ارزش­ها در کنترل آن در تحقیق حاضر به بررسی برخی متغیرهای اجتماعی موثر بر هنجارهای اخلاق اقتصادی بازار پرداختیم. براین اساس از طریق پیمایش تعدادی نمونه از بازاریان تهران به صورت تصادف انتخاب و مورد مصاحبه قرار گرفتند. امروزه فرد گرایی خودخواهانه و عقلانیت ابزاری در بازار تهران افزایش و در مقابل اعتماد متقابل و خاص‌گرایی موثر بر پایبندی به هنجارهای اخلاق اقتصادی کاهش یافته است. تغییر در ساختار نهادی بازار تهران موجب شده تا اخلاق اقتصادی کمرنگ و در نتیجه محیط اقتصادی بازار از ثبات کم‌تری برای بازاریان برخوردار شود.همچنین یافته ها نشان داد که "تغییرات ارزشی" با "تغییرات در پایبندی به هنجارهای اقتصادی" رابطه متوسط دارد (0/265). رابطه‌ی بین "تغییرات خاص‎گرایی"  و "تغییرات پایبندی به هنجارهای اقتصادی" نیز نشان‌دهنده‌ی تغییری  نسبتا قوی (0/425) و معنی‌دار هر دو متغیر در جهت مستقیم است. به این معنا که هر چه "تغییرات خاص‌گرایی" بیشتر شده،"تغییرات پایبندی به هنجارهای اقتصادی" نیز افزایش نشان داده است اما "تغییرات در فردگرایی خودخواهانه" از هر دو متغیر مذکور قوی‌تر (0/673-) عمل کرده است. یعنی "تغییرات پایبندی به هنجارهای اقتصادی" به "تغییرات فردگرایی"، عکس‌العمل قوی‌تری نشان می‌دهد.

کلیدواژه‌ها: هنجار؛ فردگرایی؛ بازارتهران؛ ارزش؛ خاص گرایی؛ اخلاق اقتصادی

نویسنده:

مژگان حسینی قمی: دکتری مسائل اجتماعی ایران دانشگاه شهید بهشتی و مدرس دانشکده کارآفرینی دانشگاه تهران

فصلنامه جامعه پژوهی فرهنگی - دوره 6، شماره 4 - شماره پیاپی 18، زمستان 1394.

برای مشاهده کامل مقاله روی فایل مقابل کلیک کنید.