صاحب‌خبر - امروز تنها رگه‌هايي از چموش و چموش‌دوزي که تداعي‌گر پاي‌افزار ميرزا کوچک خان جنگلي نيز هست را مي توان در ماسوله جست و قدک‌بافي که روزگاري در قامت نوعي از لباس محلي مردان اين سرزمين، نمادي از سازش با طبيعت در زمستان بود امروز به کلي از بين رفته و رنگرزي طبيعي رنگ و رخ باخته است. اگرچه پاي‌افزار چموش که امروز به نشاني از شهرک تاريخي ماسوله بدل گشته و بوي قدمتش از فرسنگ ها به مشام مي رسد، اين روزها جاي کفش را نمي گيرد اما به حرمت هزاره‌ها تلاش مي شود تا اين رشته از هنر صنايع دستي که نشان اصالت نيز دريافت کرده، به قوت آموزش ماندگار شود. چموش پاي افزاري بي پاشنه است که با چرم گاو دباغي شده، کاموا، پارچه، چسب و موم رنگين مي شود و نوع متداول آن داراي بندها و تسمه‌هاي بلند است که به ساق پا پيچيده مي شود و ناخودآگاه تداعي گر زمان ميرزا کوچک خان جنگلي مي شود. نوع ديگر چموش بدون تسمه و بند است ولي مانند نوع بند دار، نوک عقابي و برگشته دارد و در گذشته روستاييان، دامداران و کشاورزان گيلاني از چموش استفاده مي‌کردند. قدک بافي و رنگرزي رشته هاي ديگري از صنايع دستي گيلان بوده که امروز در هجوم زمان رنگ باخته و شايد بسيار بسيار به ندرت بتوان کسي را در دل روستاهاي گيلان يافت که اين شاخه هاي کهن هنري را پي بگيرند. زيبا خسرواني پيش تر مدرس زبان انگليسي بوده و امروز بواسطه علاقه به رشته چادرشب بافي در روستاي قاسم آباد سفلي از توابع شهرستان رودسر، قيد تدريس را زده و رشته چادرشب بافي را پر قدرت پي گرفته و بسيار راضي است اما تنها مشکلش را بيمه عنوان مي کند . وي در گفت و گو با خبرنگار ايرنا مي گويد : قدک بافي چون چادرشب بافي يکي از رشته هاي صنايع دستي شرق گيلان و قاسم آباد بوده که امروزه، هيچکس را نمي توان يافت که در اين زمينه فعاليت کند. وي ادامه مي دهد: قدک نوعي پارچه تک رنگ پشمين بوده که براي شلوار آقايان در زمستان مورد استفاده قرار مي گرفته و قابليت تغيير کاربري نداشته و از طرفي مردان امروز با توجه به تغييرات اقليمي و گرم شدن هوا نسبت به گذشته، حاضر به استفاده از آن نيستند. خسرواني مي گويد: پيشتر پشم گوسفندان را تبديل به نخ و سپس آنها را به شيوه سنتي و با گل هاي وحشي رنگ مي کردند که امروز بدليل فراواني کامواهاي رنگين رنگرزي نيز برچيده شده است. وي تصريح مي کند : امروز اگر چادر شب بافي هاي ثمره دست مادربزرگان را ببينيد و با چادرشب هاي امروزي مقايسه کنيد اگرچه ذوق دلچسب تري در آنها نهفته، اما هنگام شست و شو رنگ پس مي دهند و از همين رو ، گرايش رنگرزي به شيوه سنتي از بين رفته و نخ ها و کامواهاي رنگين جاي آنها را گرفته اند. سميه پورآقا هنرمند ديگري است که قدک را در کاربرد امروز بيهوده مي داند و مي گويد : با اين همه تنوع در لباس ديگر جوانان به قدک دل نمي بندند و آن را قديمي توصيف مي کنند و البته تهيه قدک نسبت به پارچه هاي صنعتي امروز بسيار دشوارتر است و کسي حاضر نيست آن زحمت را متقبل شود . وي وضعيت توجه به صنايع دستي امروز را قابل مقايسه با دوره هاي قبل نمي داند و مي گويد : اگرچه امروز حرمت بيشتري براي توليدات هنري هنرمندان قائل هستند اما هنوز گره هاي مشکلات بسياري پيش روست که مي بايد به دست مسئولان باز شود که يکي از مشکلات بيمه و ديگر تسهيل کردن روند ارائه تسهيلات به هنرمندان است. معاون صنايع دستي اداره کل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري گيلان نيز در گفت وگو با ايرنا بيان کرد: تلاش بسياري در راستاي ماندگاري از طريق آموزش انجام داده ايم که متاسفانه بخشي از آن بي ثمر مانده و رشته قدک بافي به کلي منسوخ شده است. سلمان شاه محمدي افزود: چموش دوزي، يکي از هفت رشته گيلان است که نشان اصالت دريافت کرده اما متاسفانه استقبال براي آموزش کم است بطوريکه از 20 نفر بانوي آموزش ديده در اين حوزه، ثمري حاصل نشد و در دور جديد آموزش ها ، بناست گروه شش نفره اي از آقايان اين هنر را فراگرفته و در اين زمينه فعاليت کنند. وي ادامه داد: همچنين در شاخه رنگرزي طبيعي به سبب وجود رشته ابريشم کشي طبيعي مي بايست همه فرايند بصورت طبيعي انجام شود که در اين حوزه، 20 نفر زير نظر استادان دانشگاه رشته رنگرزي طبيعي را آموزش مي بينند. شاه محمدي با تاکيد بر اشتغالزايي رشته هاي صنايع دستي اظهار داشت: ميراث تاريخي ما، هويت ماست و به همين سبب دوره هاي آموزشي براي حفظ و ماندگاري رشته هاي در معرض خطر منسوخ شدن برگزار مي شود. وي فروش محصولات صنايع دستي را يکي از دغدغه‌هاي هنرمندان دانست و خاطرنشان کرد: بازارهاي صنايع دستي و نمايشگاه ها فرصتي مناسب براي عرضه محصولات توليدي در حوزه صنايع دستي بوده که طي سال هاي اخير در نقطه توجه اداره کل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري گيلان قرار گرفته است. از 90 رشته صنايع دستي گيلان، 71 رشته فعال است و تاکنون شش هزار و 298 هنرمند هنرهاي سنتي و صنايع دستي استان بيمه شده اند. تاکنون 64 محصول از اقلام صنايع دستي گيلان نشان مرغوبيت و همچنين هفت کالا نشان يونسکو دريافت کرده‌اند که اين خود، افتخاري در حوزه فرهنگ و هنر استان است. همچنين چادرشب و گليم گيلان نشان جغرافيايي کسب کرده و تاکنون هشت استاندارد ملي نيز در چهار رشته در حوزه توليد رشتي دوزي، مرواربافي، چادرشب بافي و سفال سنتي گيلان دريافت شده است. رشتي دوزي ، لباس محلي ، چادرشب بافي ، خراطي ، چوب تراشي ، گره چيني ، نازک کاري ، منبت و معرق چوب ، حصيربافي ، بامبوبافي ، مرواربافي ، سفالگري ، کاشي معرق ، ميناي خانه بندي ، چلنگري ، قلمزني ، گليم بافي ، جاجيم بافي ، شال بافي ، نمد مالي ، جوراب بافي ، عروسک بافي و قلاب بافي برخي از هنرهاي سنتي و صنايع دستي گيلان است. بالغ بر 21 هزار هنرمند صنايع دستي گيلان در بيش از 80 رشته فعاليت مي‌کنند. 1881/2007/1042 انتهاي پيام /*∎​