معمولا کم‌شنوایی در نوزادان، اختلالی پنهان است. پس برای ارزیابی سطح شنوایی باید نوزاد را به یکی از مراکز ادیولوژی (حداقل یک بار در بدو تولد) ارجاع داد. برای تشخیص این‌که نوزاد دچار کم‌شنوایی است یا خیر، به نشانه‌های مختلفی در سنین مختلف باید توجه داشت. مثلا وقتی کودک زیر شش ماه است با صدای بلند می‌پرد یا نحوه مکیدن شیر در وی با شنیدن صدا فرق می‌کند. همچنین گاهی چشمانش را تکان می‌دهد . بعد از شش ماهگی به سمت صدا برمی‌گردد و واکنش نشان می‌دهد. در سنین بالاتر واکنش‌ها پخته‌تر می‌شود و قادر به بیان صداها و کلمات ساده می‌شود. در سه‌سالگی باید بتواند جملات سه کلمه‌ای بگوید. طی این دوره‌ها اگر خانواده اختلالات و ناتوایی‌هایی را مشاهده کردند و به وجود اختلالات شنوایی یا گفتاری شک کرد باید حتما به کلینیک‌های شنوایی‌شناسی مراجعه داشته باشد.

احساس کم‌شنوایی در کودک ...

توجه داشته باشید کم‌شنوایی ممکن است برای برخی فرکانس‌ها و صدا‌ها رخ دهد. یعنی لزوما به معنای نشنیدن مطلق نیست، پس حتما باید کودک تست شنوایی بدهد .

در صورت احساس نیاز کودک، در اولین اقدام باید به کلینیک شنوایی‌شناسی یا ادیولوژی مراجعه شود. این کلینیک‌ها در مطب‌ها و بیمارستان‌ها نیز فعالیت می‌کنند. در مواردی که افت شنوایی از نوع حسی - عصبی باشد و حلزون شنوایی مشکل داشته باشد، قطعا به سمعک نیاز است . پس کودک باید تحت نظر ادیولوژیست ارزیابی و به متخصص گوش، حلق و بینی ارجاع داده شود تا سمعک مناسب پس از آزمایش گوش واقعی و مشاوره پزشکی برایش تجویز شود .

سمعکی که اذیت می‌کند !

وقتی برای کودکی، سمعک تجویز می‌شود باید عملکرد شنیداری و وضعیت گفتار و زبان وی مثل بچه‌های عادی شود. وقتی کودک را از فواصل نزدیک صدا کنند، ولی واکنش نشان ندهد، به صداهای متوسط واکنش نشان ندهد یا با صدای بلند بترسد، یعنی سمعکش خوب تجویز نشده یا مشکل دارد. به بیان دیگر طی ارزیابی‌های دوره‌ای باید پیشرفت روند شنیداری کودک بررسی شود .

اندازه‌گیری گوش واقعی!

امروزه تجویز و تنظیم استاندارد سمعک به عنوان یکی از رویکردهای حرفه‌ای و علمی شنوایی‌شناسی به شمار می‌رود. انجام آزمایش‌های شنوایی و آزمایش‌های اندازه‌گیری میزان تقویت سمعک و بررسی و تائید آن مبتنی بر فرمول‌ها و استانداردهای بین‌المللی، یکی از اصول ضروری و حرفه‌ای هنگام تجویز و تنظیم سمعک به شمار می‌رود. در حال حاضر فقط یک شیوه کاملا استاندارد در سطح جهانی برای بررسی میزان تقویت صدای سمعک وجود دارد و اندازه گیری عملکرد سمعک روی گوش فرد استفاده کننده است. به این روش اندازه‌گیری گوش واقعی (Real EarMeasurement) گفته می‌شود که اصلی‌ترین و معتبرترین روش بررسی تقویت صداهاست. به بیان دیگر، طی تست اندازه‌گیری گوش واقعی، شدت خروجی اصوات در نزدیکی پرده گوش، اندازه‌گیری می‌شود .

تنظیم نادرست سمعک برای کودک

یکی از خدمات ارائه‌شده توسط ادیولوژیست‌ها خدمات ارزیابی سمعک بوده و باید صدای خارج شده از سمعک نزدیک پرده گوش اندازه‌گیری شود. در صورتی که کودک یا فرد بزرگسال که گرفتار کم‌شنوایی باشد و سمعک آن متناسب تنظیم نشود آسیب به گوش را به همراه خواهد داشت که در بسیاری از مواقع برگشت‌ناپذیر است.اگر ما خروجی سمعک را درست اندازه نزنیم تقویت صدا کمتر یا بیشتر از حالت ایده‌آل خواهد بود. در چنین شرایطی کودک با وجود هزینه زیاد درست نمی‌شنود (فراموش نکنیم که خدمات مهم‌تر از قیمت سمعک است، خدمات باعث می‌شود سمعک به بار بنشیند). اگر هم تقویت صدا بیش از حد لازم باشد، باعث آسیب گوش کودک می‌شود .

در صورتی که سمعک کودک بدرستی تنظیم نشود و اندازه‌گیری آن دقیق نباشد این مساله سبب عدم پیشرفت فعالیت‌های آن می‌شود. همچنین در حال حاضر اندازه‌گیری گوش واقعی حدود ۷۰ درصد ممکن است و برای این‌که فرد دچار آسیب نشود باید این ارزیابی با دقت زیادی صورت گیرد و سطح ایمنی بسیار بالا باشد.

کم‌شنوایی فرزندتان را جدی بگیرید

هر کودکی که به دنیا می‌آید باید حداقل یک بار تحت آزمایش شنوایی قرار بگیرد.

اگر سرما خورد حتما تحت نظر متخصص بررسی شود چرا که ممکن است با عوارض شنوایی روبه‌رو شده باشد.

کودکانی که پدر و مادر یا فامیل کم‌شنوا دارند باید تحت ارزیابی شنوایی جدی‌تری قرار بگیرند .

کودک در صورت بروز هر نوع اختلال رشد، گردن گرفتن دیر هنگام نوزاد، کم‌وزنی، مشکلات کلیوی و قلبی و مشکلات سندرمی باید از حیث عوارض شنوایی نیز توسط ادیولوژیست مورد ارزیابی قرار بگیرد .

پونه شیرازی

دانش و سلامت