چکیده:  

 آینده اقتصادی جهان، با اقتصاد دانش‌بنیان و اطلاعاتی گره ‌خورده است؛ از این رو کلان‌شهرهای جهان، رقابت فزاینده‌ای برای جذب و توسعه فعالیت‌های دانش‌محور و اطلاعاتی و ارتقای مزیت‌های رقابتی خود دارند. این پژوهش در تلاش است با تبیین الگوی پراکنش فضایی فعالیت‌های دانش‌محور در تهران، معیارهای مؤثر بر انتخاب مکان فعالیت‌ها را شناسایی کند. روش تحقیق، ترکیبی است و جامعه مورد مطالعه شامل 560 شرکت دانش‌بنیان مستقر در شهر تهران می‌باشد که به صورت هدفمند با 50 نفر از مدیران شرکت‎های‌ دانش‌بنیان شهر تهران برای شناسایی و تدقیق اولویت معیارهای انتخاب مکان استقرار شرکت‌ها، با تکنیک دلفی، مصاحبه‌ صورت گرفت. برای تحلیل کمی داده‌ها و تدقیق رابطه‌ میان موقعیت مکانی فعالیت‌ها با معیارهای انتخاب مکان استقرار، از روش رگرسیون خطی در نرم‌افزار GIS استفاده شد. یافته‌های پژوهش نشان دادند معیارهای دسترسی به شریان‌های اصلی، دسترسی به خطوط حمل‎ونقل سریع و دسترسی به مترو، بیشترین قدرت توضیح‌دهندگی را دارند و برعکس تئوری‌های سنتی مکان‌یابی، قیمت تملک یا اجاره، رابطه‌ معنا‌داری با موقعیت مکان استقرار فعالیت‌های دانش‌بنیان در شهر تهران ندارند. آزمون‌های آماری مکمل تحلیل رگرسیونی، تصمیمات دانشگاه‌ها برای مکان‌گزینی مراکز رشد دانش‌بنیان را به‌عنوان عامل ناشناخته‌ مؤثر بر الگوی پراکنش فضایی فعلی شناسایی کردند. نتایج این پژوهش، ابزار مناسبی را برای برنامه‌ریزان شهری در راستای بازساماندهی آرایش فضایی فعالیت‌های دانش‌بنیان در شهر تهران با هدف ارتقای کارایی عملکرد فراهم ‌می‎آورند. 

واژه‌های کلیدی: فعالیت‎های دانش‎مبنا، آرایش فضایی، مکان‌گزینی، رگرسیون خطی، شهر تهران

نویسندگان:

میلاد همافر: دانش‎آموخته دکتری شهرسازی، گروه شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران

 محمدرضا پورجعفر: استاد گروه شهرسازی، دانشکده هنر، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

 نوید سعیدی رضوانی: استادیار گروه مهندسی شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین، قزوین، ایران

فصلنامه اقتصاد و مدیریت شهری - سال ششم، شماره 22، بهار 1397.

برای مشاهده کامل مقاله روی فایل مقابل کلیک کنید.