چکیده:  

استفاده از فضاهای زیرزمینی می‎تواند منجر به افزایش بهره‌وری زمین در شهرها شود. این مقاله، به این مسأله پرداخته است که در صورتی که بخواهیم از فضاهای زیر خیابان‎های شهر استفاده کنیم از بین چهار کاربری تجاری، انبار، پارکینگ عمومی و گذرگاه (خیابان دو طبقه) کدام یک کاربری بهینه می‌باشد؛ لذا بیست‌ویک خیابان اصلی منتخب در مناطق ۵ و ۶ شهر اصفهان به عنوان گزینه‎های مسئله انتخاب شدند. با بهره‌گیری از داده‌های سال ۱۳۹۲ و روش برنامه‌ریزی خطی، تابع هدف برای تخصیص بهینه کاربری طراحی شد. در ادامه با توجه به روش تحلیل سلسله‌مراتبی دومرحله‌ای در محیط نرم‎افزار GIS، مسئله بهینه‎سازی بررسی شد. برای بررسی در مرحله اول، نوع کاربری به عنوان معیارهای اصلی مسأله شامل: کاربری پارکینگ، انبار، تجاری و گذرگاه، انتخاب شد و در ادامه، برای بررسی در مرحله دوم، زیرمعیارهای قیمت منطقه‎بندی زمین، ترافیک عبورومرور، مساحت فضای سبز و سطح اشتغال، انتخاب شدند. نتایج به‎دست آمده از بررسی مرحله اول نشان دادند که کدام خیابان برای کدام کاربری اهمیت بیشتری دارد. همچنین نتایج به ‏دست آمده از بررسی مرحله دوم نشان دادند کدام زیرمعیار در انتخاب نوع کاربری اهمیت بیشتری دارد. بر این مبنا می‎توان تصمیم گرفت در زیر کدام خیابان چه کاربری لازم است و اولویت انجام کدام خیابان برای استفاده از فضای زیرزمینی چه می‌باشد. برای کاربری پارکینگ و گذرگاه، بزرگراه شهید همت بیشترین امتیاز و برای کاربری تجاری و انبار، خیابان هزارجریب بیشترین امتیاز را به خود اختصاص داده است.

واژه‌های کلیدی: کاربری بهینه، فضای شهری، زیرزمین، سلسله‎مرتبه‎ای دومرحله‎ای، شهر اصفهان

نویسندگان:

رضا نصراصفهانی: استادیار گروه اقتصاد و کارآفرینی، دانشکده پژوهش‎های عالی هنر و کارآفرینی، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران

 بابک صفاری: استادیار گروه اقتصاد، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

 مجید بشیری: کارشناسی ارشد اقتصاد شهری، دانشکده پژوهش‎های عالی هنر و کارآفرینی، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران

فصلنامه اقتصاد و مدیریت شهری - سال ششم، شماره 22، بهار 1397.

برای مشاهده کامل مقاله روی فایل مقابل کلیک کنید.