این روزها دورکاری یا کار در خانه مرسوم شده‌ است. افرادی که در خانه می‌مانند و همان‌جا به کسب درآمد می‌پردازند، می‌توانند شغل‌های مختلفی داشته باشند. برنامه‌نویس، نویسنده، مترجم، پژوهشگر، گرافیست، مدیریت شبکه‌های اجتماعی، آهنگساز و معامله‌گرهای سهام از جمله افرادی هستند که برای کار، نیازی نیست حتما از خانه خارج شوند.

این آدم‌ها می‌توانند دلایل مختلفی برای انتخاب این سبک زندگی داشته باشند. زنان خانه‌دار، مادری که نوزاد چندماهه دارد، آدمی خلاق و هنرمند که در تنهایی خود به خلق هنر می‌پردازد، دانشجوهایی که کار موقت می‌خواهند یا افرادی که نمی‌توانند خود را با شرایط کارمندی تطبیق دهند، در این فهرست قرار می‌گیرند. این شیوه کار کردن مشکلات خاص خودش را دارد؛ اما با چند تغییر ساده، می‌توانید بر این مشکلات غلبه کنید و از استقلال خود، بیشتر لذت ببرید.

ساعت کاری مشخص داشته باشید

یکی از مهم‌ترین مشکلات دورکاری نداشتن ساعت کاری مشخص است. ممکن است در طول روز وقت خود را به بازی، ملاقات دوستان یا خواب بگذرانید. همیشه به این فکر می‌کنید که «باید کار کنم» و در عمل کاری پیش نمی‌رود. آخرین ساعات شب را هم پشت میز کار می‌نشینید و همیشه از کار نکردن خود عذاب می‌کشید.

وقتی می‌خواهید کار کنید تلفنتان زنگ می‌خورد یا کسی از شما می‌خواهد که کاری انجام دهید. شاید درمجموع بیش‌تر از ۴ ساعت در روز کار نکنید، اما ۲۴ ساعت روز خود را با عذاب بگذرانید.

مهم نیست آهنگساز باشید یا ریاضی‌دان. اگر در خانه کار می‌کنید روزی ۶ تا ۸ ساعت را برای کار تخصیص دهید. در طول این زمان خود را ملزم به کار کنید. بعد از پایان ساعت کاری با خیال راحت می‌توانید فیلم ببنید، بازی کنید یا به معاشرت با دوستان خود بپردازید.

برای آن که برنامه ساعت کاری عذاب‌آور نشود، حتما زمان‌های استراحت در نظر بگیرید. مثلا ۴۵ دقیقه را برای نهار بگذارید یا هر ۵۰ دقیقه، ده دقیقه استراحت کنید. درست است که ساعات درگیر شما کاهش پیدا می‌کند. اما فریلنسرها از ساعت کاری پول در نمی‌آورند. شما باید بازدهی خود را حداکثر کنید نه طول مدتی که پشت میز می‌نشینید را.

روزهای تعطیل داشته باشید

روزهای تعطیل برای فریلنسرها عذاب‌آور است. مهمان‌ها به خانه می‌آیند، دوستانتان می‌خواهد به گردش بروند، تعداد تماس‌های شما افزایش پیدا می‌کند و به هزاران شکل، روند کاری شما مختل می‌شود.

چه ایرادی دارد اگر جمعه‌ها تعطیل باشید یا از تعطیلات رسمی بهره ببرید؟ بیشتر کسانی که در خانه کار می‌کنند، تعطیلی ندارند. این رویه می‌تواند به آن‌ها احساس بدی منتقل کند. از کار خسته شوند و دلشان بخواهد مثل دیگران روزهایی آزاد داشته باشند.

چه ایرادی دارد اگر جمعه‌ها تعطیل باشید یا از تعطیلات رسمی بهره ببرید؟

تمام دورکارها، روزهایی دارند که در آن هیچ کاری نمی‌کنند. اما اگر برنامه مشخصی برای تعطیلات نداشته باشید به خاطر این روزهای فراغت عذاب وجدان می‌گیرید.

تعطیل کردن اما همیشه راحت نیست. مثلا یک شرکت از فریلنسری می‌خواهد که در روزهای تعطیل حواسش به سایت باشد. او نمی‌تواند روزهای تعطیل را استراحت کند، اما می‌تواند یک‌شنبه‌ یا چهارشنبه‌هایش را تعطیل اعلام کند.

اتاقی از آن خود داشته باشید

ویرجینیا ولف، نویسنده مشهور آمریکایی رمز موفقیت نویسنده‌های جوان (به‌خصوص زن‌ها) را «اندکی پول و اتاقی از آن خود» می‌داند. وقتی در دفتر کار هستید، همه می‌فهمند مشغول کارید و مزاحم شما نمی‌شوند. برای کار کردن در خانه هم به اتاقی نیاز است که بتوانید در آن را ببندید.

این اتاق به حداقل امکانات رفاهی نیاز دارد. یک پنجره بزرگ که نور را به داخل راه دهد. یک میز و صندلی راحت. چراغ مطالعه. کتابخانه‌ای کوچک و یک مبل برای نشستن.

اتاقی از آن خود، شاید همان اتاق‌خواب شما نباشد. یک دفتر کار کوچک، آتلیه‌ای در زیرزمین، یک مغازه یا هر چهاردیواری‌ای که بشود درش را بست، می‌تواند به شما کمک کند.

اگر نه در خانه می‌توانید اتاقی از آن خود داشته باشید و نه توان اجاره یک اتاق کوچک را دارید، مکانی مناسب برای کار پیدا کنید. یک کتاب‌خانه خلوت، فضایی خارج از شهر یا جایی در پشت‌بام خانه می‌تواند فضای خصوصی شما باشد.

متناسب با نیاز خود خرید کنید

فریلنسرهایی می‌شناسم که بهترین و گران‌ترین ادوات ممکن را خریداری کرده‌اند و با آن‌ها کار می‌کنند. مثلا قوی‌ترین لپ‌تاپ اپل یا راحت‌ترین صندلی موجود در بازار. توجیه آن‌ها این است که دارند با این ادوات کار می‌کنند و پول در می‌آورند.

قبل از آن که اقدام به خرید کنید، از خود بپرسید که هرسال قرار است چقدر از این تجهیزات پول در بیاورید؟ مثلا برای نویسنده‌ای که هر ماه دو میلیون‌ تومان از یک نشریه می‌گیرد، ۲۰ میلیون خرید تجهیزات ضروری نیست.

هر اندازه بیشتر پول خرج خرید لوازم کاری کنید، حاشیه سود و درآمد نهایی خود را کاهش داده‌اید.

از طرفی دیگر وسایلی هستند که لازم نیست حتما آن‌ها را بخرید. شاید واقعا به یک پرینتر حرفه‌ای نیاز نداشته باشید یا برای کار خود ماوس و کیبورد چند میلیون تومانی نخواهید.

توجه کنید که ادواتی که می‌خرید، بخشی از هزینه تولید شما هستند. هر اندازه بیشتر پول خرج خرید لوازم کاری کنید، حاشیه سود و درآمد نهایی خود را کاهش داده‌اید. از خود سوال کنید که آیا بدون داشتن یک اسکنر حرفه‌ای، درآمد شما کم‌تر خواهد شد؟ آیا نمی‌توانید پرونده‌ها را با تلفن هوشمند خود اسکن کنید؟

دفتر کار مجازی بسازید

وقتی در خانه کار می‌کنید، یعنی دفتر کار ندارید. اما فضای مجازی را دست‌کم نگیرید. مثلا یک مترجم می‌تواند برای خود وب‌سایت درست کند. در مورد خودش بنویسد، کارهایی که ترجمه کرده را معرفی کند و بخشی را برای گفت‌وگو با خواننده‌ها، همکارها و ناشرها در نظر بگیرد.

خیلی خوب است که دست‌کم هر هفته یک مطلب کوتاه در مورد کار خود بنویسید و منتشر کنید. بگذارید گوگل هم متوجه شود که این وب‌سایت، دفتر کار یک فریلنسر حرفه‌ای است.

علاوه بر وب‌سایت، می‌توانید از رسانه‌های دیگر مثل تلگرام، اینستاگرام و توییتر هم استفاده کنید. اما حواستان باشد که پرداختن به فضای مجازی تمام وقت کاری شما را نگیرد.

باز هم می‌توانید برای خود «ساعت کاری مجازی» تعریف کنید. مثلا روزی یک ساعت برای صفحات مجازی خود در نظر بگیرید. گذاشتن هرروز یک پست در اینستاگرام به‌صورت منظم خوب است. به دنبال بالا بردن فالوئرهای خود نباشید. داشتن ۵۰۰ فالوئر ارگانیک و پیگیر، برای شما مفیدتر از یک میلیون فالوئر بی‌هدف و پراکنده است.

از خانه خارج شوید

اگر در خانه کار می‌کنید، خطراتی جدی سلامت شما را تهدید می‌کند. کسی که زیاد از خانه بیرون نمی‌رود از آفتاب محروم می‌ماند. دور ماندن از آفتاب باعث فقر ویتامین D3 می‌شود. نشستن طولانی‌مدت، نداشتن برنامه منظم برای خوابیدن و بیدار شدن و نبود فعالیت بدنی کافی هم در کمین فریلنسرها است.

کار کردن در خانه نباید به معنای محبوس شدن در خانه باشد. علاوه‌بر آسیب‌های جسمی، محبوس شدن در خانه آثار مخرب روانی هم دارد. ماندن در خانه باعث افسردگی می‌شود. از دست رفتن روابط عاطفی و اجتماعی از دیگر آثار روانی خانه‌نشینی‌های طولانی است.

برای آن که راحت به خواب بروید لازم است که بدنتان هم به‌اندازه مغزتان خسته شود.

در مقابل شما می‌توانید برنامه‌ای داشته باشید که کارمندان دائم امکان داشتن آن را ندارند. ساعت ۷ صبح ساعت بیدار شوید، به پارک بروید و یک ساعت ورزش کنید. بعد دوش بگیرید و صبحانه مفصلی بخورید و سر ساعت ۹ کار خود را شروع کنید.

ساعت ۱ از خانه بیرون بروید و برای نهار سبزی‌خوردن یا نوشیدنی بخرید. ساعت ۵ که کار را تعطیل می‌کنید کمی قدم بزنید یا با دوستی قرار ملاقات بگذارید. اگر ذهنتان خسته باشد و جسمتان نه، خواب خوبی تجربه نمی‌کنید. برای آن که راحت به خواب بروید لازم است که بدنتان هم به‌اندازه مغزتان خسته شود. حتی شاید بد نباشد در یک باشگاه ورزشی ثبت‌نام کنید.

به کارفرمای خود سر بزنید

مهم نیست به چه دلیل کار کردن در خانه را انتخاب کرده‌اید. اما بد نیست هر از گاهی به کارفرمای خود سر بزنید. می‌توانید در مورد ایده‌های جدید یا تغییراتی که می‌خواهید در کار ایجاد کنید حرف بزنید. یا برای تحویل کار به دفتر بروید.

این که مدت زیادی از چشم کارفرما دور باشید چندان خوب نیست. هر چه باشد آن‌ها هم انسان هستند و کم‌کم آدم شما را از یاد می‌برند. شاید کار شما به عنوان یک مترجم خیلی خوب باشد اما کارفرما کتاب جدید را به کسی بدهد که همان لحظه در دفتر حاضر است.

یک موقعیت خوب برای حضور در جمع همکاران، نمایشگاه‌هایی است که شرکتِ شما در آن‌ها حاضر می‌شود. در این نمایشگاه‌ها فرصت‌های زیادی وجود دارد. با مشتری‌های شرکت، مدیران و رقبا دیدار کنید، در جریان آخرین تغییرات کسب‌وکارتان قرار بگیرید و حتی شاید چند قرارداد جدید ببندید.

البته در نظر بگیرید که معمولا به خاطر دورکاری، دستمزدی کم‌تر می‌گیرید. منظور من این نیست که هرروز به دفتر کار سر بزنید. می‌خواهم بگویم که شما آن کارمندی نباشید که «چون برود از نظر، از دل برود.»

حتم کلام: نظم داشته باشید

دورکاری مزیت‌های زیادی دارد. وقتتان در رفت‌وآمد تلف نمی‌شود. هزینه‌های اضافی نمی‌پردازید. ارباب وقت خود هستید و می‌توانید بیشتر از کارمندهای معمولی بازدهی داشته باشید. اما مهم‌ترین مشکل دورکاری نداشتن یک برنامه منظم برای زندگی است.

درست است که خودتان رئیس خودتان هستید. اما اجازه ندهید که این ریاست به آشوب و بی‌نظمی منتهی شود. سر ساعت از خواب بیدار شوید، ساعت کاری داشته باشید، برنامه‌ریزی کنید، برای خود هدف تعیین کنید و هر از گاهی با یک مرخصی تشویقی از پایبندی خود به برنامه منظم قدردانی کنید.