به گزارش ایرنا، رائول کاسترو رئیس جمهوری پیشین کوبا در ماه های پایانی حضور در این سمت در محافل مختلف از اعمال اصلاحات جدید در حوزه های مختلف سخن به میان آورده بود که می تواند آینده این کشور کمونیستی را دستخوش تغییرات جدیدی کند. از آن زمان به بعد موضوع اصلاحات بنیادین در کوبا بر سر زبان ها افتاد اما بر این موضوع تاکید شد که این اصلاحات به معنای تغییرات بنیادین در سیاست های کلان نظام کوبا نخواهد بود.
بحث اجرای اصلاحات گسترده در کوبا به دنبال انتقال قدرت از رائول کاسترو به میگل دیاز کانل در پایان ماه فروردین مطرح شد و کارشناسان اعتقاد دارند که انتقال قدرت به فردی غیر از خانواده کاسترو می تواند زمینه را برای تغییرات مهم در این کشور آمریکای لاتین فراهم کند.
دیاز کانل در نشست مجمع ملی کوبا در 30 فروردین اعلام کرد: کاسترو به عنوان دبیر اول حزب کمونیست همچنان رهبری اتخاذ تصمیم‌ها درباره آینده کشور را به عهده خواهد داشت. کوبا به او احتیاج دارد تا افکار و پیشنهادهای خود را برای آرمان‌های انقلابی ارایه کرده و ما را درباره هر گونه اشتباه یا نقصی مطلع کند تا همواره آماده رویارویی با امپریالیسم باشیم.
بر اساس قانون، رییس جمهوری در کوبا باید به اجرای دستورات رییس حزب متعهد باشد. از دید برخی تحلیلگران تا زمانی که رائول زنده است، همچنان دیدگاه و نفوذ او بر حیات سیاسی کوبا سایه خواهد افکند.

**نیاز کوبا به اصلاحات گسترده
مشکلات گسترده کوبا به ویژه در حوزه اقتصادی و سیاست خارجی، کاسترو را ناگزیر از ایجاد تغییراتی در ساختار قدرت کرد؛ تغییراتی که با ایجاد امید به آینده شاید آستانه تحمل مردم و میزان پذیرش حکومت کمونیستی را افزایش دهد.
کوبا به دلیل تحریم های اقتصادی 60 ساله آمریکا و قطع حمایت ها ناشی از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در دهه 1990، از مشکلات اقتصادی عدیده ای رنج می برد. کورسوی امیدی که در دوران ریاست جمهوری «باراک اوباما»رییس جمهوری پیشین آمریکا برای گشایش باب گفت و گو میان آمریکا و کوبا ایجاد شده بود با روی کار آمدن «دونالد ترامپ» رو به خاموشی رفت.
رائول کاسترو در حالی اجرای سیاست های جدید را در کوبا کلید زد که معتقد بود این طرح ها بخش ضروری و لازم آینده این کشور محسوب می شود . این در حالیست که حزب کمونیست کوبا بر این باور است که اجرای فرآیند مدنظر رائول کاسترو سخت تر از انتظار است و تدابیر بیشتری برای اجرایی شدن این اصلاحات لازم است.
بخشی از تغییرات بنیادین در کوبا از جمله توسعه بخش خصوصی همچنان در جریان است.
در این میان مردم کوبا انتظار دارند رئیس جمهوری جدید این کشور، وضعیت اقتصادی را بهبود بخشد. کارگران و حقوق بگیران در این کشور از شرایط پرداختی رضایت ندارند و می خواهند در دوران جدید کوبا استانداردهای زندگی و رفاه را بهبود بخشد. یکی از چالش های مهم کوبا در دوران حضور میگل دیاز کنل مسائل اقتصادی و خروج این کشور از رکود خواهد بود.
قطعاً تدابیر رئیس جمهوری جدید کوبا در حوزه اقتصاد می تواند چشم انداز روشنی را برای آینده این کشور رقم بزند اما باید دید دیاز کنل تا چه میزان می تواند سیاست های کارآمد برای بهبود وضع اقتصادی کوبا اجرا کند.
آنچه مسلم است، آغاز دورانی جدید در کوبا است. با توجه به وفاداری رئیس جمهوری جدید این کشور به اصول اساسی انقلاب کوبا بعید به نظر می رسد تغییرات بنیادینی در سیاست های این کشور رخ دهد اما ممکن است تحولاتی جدید، زمینه ساز اصلاحات جدید در حوزه های مختلف در این کشور باشد. با توجه به جایگاه کوبا در منطقه آمریکای لاتین، اکنون همه نگاه ها به برنامه های اصلاحات رئیس جمهوری جدید است.
از زمان به قدرت رسیدن میگل دیاز کانل وی بارها بر اجرای سیاست های سازنده در حوزه های مختلف اشاره کرد.

** اجرای اصلاحات تحت نظر فردی وفادار به کاستروها
دیاز کانل 57 ساله که سابقه طولانی در عرصه سیاست کوبا دارد پیش از حضور در سمت معاون رئیس جمهوری به عنوان وزیر آموزش عالی کوبا فعالیت می کرد. برخی ناظران سیاسی بر این باورند که وی دیدگاههایی مدرن در ذهن دارد اما سابقه فعالیت های وی در گذشته نشان می دهد که دیاز کانل فردی بشدت افراطی است و بر ادامه نظام تک حزبی در کوبا تاکید دارد.
پیشتر ویدیویی از رهبر آتی کوبا منتشر شده بود که نشان می دهد وی از رسانه های مستقل انتقاد و به اعضای حزب کمونیست اعلام کرده است که سفارت خانه های آمریکا، نروژ، اسپانیا، آلمان و انگلیس از فعالیت های خرابکارانه در کوبا حمایت می کنند. دیاز کانل حتی بر این باور بوده که طرح تاریخی بهبود روابط هاوانا - واشنگتن که در سال 2015 اجرا شد، مسیر متفاوت آمریکا برای دستیابی به هدف نهایی خود یعنی از بین بردن انقلاب کوبا بوده است.
انتقال قدرت در حالی چند ماه پیش در کوبا انجام شد که کوبایی ها درباره روند کند اصلاحات به سبک بازار آزاد که در سال 2011 با دستور رائول کاسترو آغاز شد، نارضایتی دارند. در این بحبوحه روابط کوبا با آمریکا نیز با سیاست های دولت دونالد ترامپ با تنش های جدی روبرو شده که چشم انداز آینده آن را مبهم می کند.
مردم این کشور همچنان از مقام های ارشد این کشور انتظار دارند تا سطح استانداردهای زندگی را بهبود بخشند.

** چه اصلاحات اجرایی می شوند؟
قانون اساسی کوبا که در سال 1976 طی جنگ سرد تصویب شده بود، از آن زمان تاکنون سه بار اصلاح شده و مقام های این کشور معتقدند قانون اساسی سال 1976 پاسخگوی نیازهای امروز نیست.
پیشتر گمانه زنی هایی در مورد نحوه اصلاحات در قانون اساسی این کشور از سوی مقام های ارشد کوبا مطرح شده بود، این مقام ها تاکید دارند، اصلاحات منجر به تغییرات اساسی در سیاست های کلان کوبا نخواهد شد و تغییرات در مسیر بهبود شرایط در دستورکار قرار می گیرد. این قانون اساسی در مسیر اصلاحات نظام تحت هدایت حزب کمونیست را حفظ خواهد کرد.
از جمله تغییراتی که انتظار می رود تایید شود، محدود کردن دوران ریاست جمهوری در این کشور آمریکای لاتین خواهد بود. در صورت تایید هر رئیس جمهوری در کوبا فقط می تواند در دو دوره پنج ساله در این سمت فعالیت کند. همچنین قرار است محدودیت سنی برای سمت ریاست جمهوری تعیین شود. از جمله دیگر اصلاحات در این زمینه تغییرات در قوانین اجتماعی خواهد بود.
به نظر می رسد این طرح شبیه به روز رسانی قانون اساسی کوبا است نه مقدمه ای برای تغییرات چشمگیر.
دولت کوبا همچنین در مسیر اجرای سیاست های جدید خدمات اینترنت تلفن همراه در کوبا را آغاز کرده است. این اقدام دولت کوبا بخشی از طرح ارایه خدمات اینترنت در تلفن های همراه در سراسر این کشور تا پایان سال جاری میلادی است. خبرنگاران و روزنامه نگاران در بخش های خبری دولتی از جمله نخستین کسانی در کوبا هستند که خدمات اینترنت در گوشی های همراه خود را دریافت می کنند.
این روند، بخشی از یک کارزار سراسری برای دسترسی های گسترده تر به اینترنت در این کشور منطقه آمریکای لاتین است.
همچنین به رسمیت شناخته شدن حق مالکیت خصوصی از جمله دیگر تغییرات مهم جدید در کوبا خواهد بود. دولت کمونیستی کوبا در قانون اساسی جدید، حق مالکیت خصوصی را به رسمیت خواهد شناخت؛ حقوقی که از زمان روی کار آمدن دولت کمونیستی در این کشور لغو شده بود. کوبا براساس قوانین کنونی تنها مالکیت دولتی، تعاونی، زراعتی، شخصی و اشتراکی را به رسمیت می شناسد. هدف این اصلاحات تقویت اقتصاد و افزایش سرمایه‌گذاری خصوصی است.
در قانون اساسی جدید هم بازار آزاد و هم حق مالکیت خصوصی به رسمیت شناخته خواهند شد اما حزب کمونیست به عنوان حزب مسلط در صحنه سیاسی باقی خواهد ماند. در این قانون همچنین مقام نخست وزیری نیز در کنار مسند ریاست جمهوری به ساختار قدرت اضافه شده است. زمانی که پیش نویس قانون اساسی جدید آماده شود، ابتدا پارلمان در مورد آن بحث خواهد کرد و سپس به همه پرسی گذاشته می شود.
در همین حال میگل دیاز کانل روز سه شنبه در اظهارنظری عنوان کرد که اصلاحات در کوبا در حال ظهور است اما این به معنای ایجاد نظام سرمایه داری در این کشور نیست. وی تاکید کرد که کوبا نظام سوسیالیستی را کنار نخواهد گذاشت. وی افزود: در کوبا قرار نیست تغییرات به سوی ایجاد نظام سرمایه داری انجام شود و تغییرات بر پایه انقلاب کوبا خواهند بود.
گزارش از: اطهر اینانلو

اروپام**9234**2040