صاحب‌خبر - اگر گذرتان به خیابان‌های پرتردد و اتوبان‌های پر جمعیت خورده باشد، حتما با تابلوهای عظیم‌الجثه‌ای که روی آن تبلیغات رنگارنگ جا خوش کرده‌اند مواجه شده‌اید.
تبلیغات مختلفی که با هزینه‌های کلان، ویترین کالا و خدمات گوناگونی از خوراک، پوشاک و خودرو گرفته تا تاکسی‌های اینترنتی و اپلیکیشن‌های مختلف و حتی فیلم‌های سینمایی و تئاتر شده‌اند.
پشت پرده شعارهای جذاب و طرح‌های رنگارنگ بیلبوردها که تریبون کالا و خدمات شده‌اند قراردادهای هنگفت مالی با درآمدهای کلان نهفته است.
به گفته کارشناسان شهری درآمد هنگفتی که از بیلبوردها به دست می‌آید می‌تواند زمینه ایجاد رانت‌‌های کلان را فراهم کند.
بیلبورد یک ابزار و رسانه برای اطلاع‌رسانی است، صفحه‌ای که روی دیوار نصب می‌شود و ماموریتی برای اطلاع‌رسانی دارد. به اعتقاد کارشناسان تبلیغات، یکی از بهترین گزینه‌ها برای انتقال پیام به افراد یک جامعه، بیلبوردهای تبلیغاتی است، چرا که افراد با تغییر کانال رسانه‌ای می‌توانند در معرض آگهی‌های تبلیغاتی قرار نگیرند، اما آنان خواسته یا ناخواسته در معرض پیام تبلیغاتی بیلبوردها قرار می‌گیرند.
چرا که آگهی‌های حک شده بر تابلوها را نمی‌توان تغییر داد یا اتوبان‌ها و خیابان‌ها را نمی‌شود جابه‌جا کرد و مسیر سرکار یا منزل را تغییر داد.
تحقیقی که پیشتر برای تاثیرگذاری تابلوهای تبلیغاتی صورت گرفته نشان می‌دهد فقط در تهران در طول یک روز یک راننده به 70 مورد سازه تبلیغی برخورد کرده که از این تعداد 60 مورد آن مورد مطالعه این راننده قرار گرفته است.
نتیجه این تحقیق به تنهایی میزان تاثیرگذاری این نوع تبلیغات محیطی بر ذهن ناخودآگاه افراد در معرض این تبلیغات را نشان می‌دهد.

متولی تبلیغات شهرداری است
در حوزه شهری، متولی تبلیغات، شهرداری است که سازه‌های مختلف را نظارت می‌کند و بایدها و نبایدها را این سازمان تعیین می‌کند.
اما در ارتباط با تبلیغات محیطی در اماکن ورزشی، فدراسیون‌ها متولی هستند و در جاده‌ها نیز سازمان حمل و نقل جاده‌ای تولیت تبلیغات محیطی را به عهده دارد.
لازم به ذکر است تمام سازه‌های تبلیغاتی موجود در سطح شهر تهران متعلق به سازمان زیباسازی شهرداری است و این سازمان تابلوها را در جریان مزایده- بسته به مکان و شرایط تابلو -با قیمت‌های متفاوتی عرضه می‌کند.
در جریان این مزایده طبیعتا قیمت‌های مختلفی پیشنهاد می‌شود که طبق آن هر شرکتی تلاش می‌کند تعداد بیشتری تابلو را در مناطق مهم‌تر بگیرد و در این میان ارقامی مطرح می‌شود که در ادامه روی قیمت اجاره آنها به کالاها و شرکت‌های متقاضی نیز تاثیر می‌گذارد.
از آنجا که در جریان مزایده‌ها همیشه پول و توان مالی شرکت‌ها حرف اول را می‌زند، معمولا تابلوهایی که در مناطق مهم‌تر قرار می‌گیرند و پول‌سازترند، سهم شرکت‌هایی می‌شود که از توان مالی بالایی برخوردارند.
از آنجا که شرکت‌های تبلیغاتی بابت اجاره تابلوهای بیلبورد هزینه‌های هنگفتی را پرداخت می‌کنند، تابلوها را نیز با قیمت کلانی به متقاضیان واگذار می‌کنند.
در این شرایط هر تولیدکننده‌ای نمی‌تواند برای اجاره این تابلوها و ارائه تبلیغاتش اقدام کند. همین موضوع باعث می‌شود تابلوهای چند صد میلیونی فقط در انحصار شرکت‌های متمول و بزرگ باقی بماند. شرکت‌های بزرگی که نماینده محصولات خارجی هستند و برخلاف شعار حمایت از کالای ایرانی، به دلیل اجاره بالای بیلبوردها که خارج از توان تولیدکنندگان ایرانی است، اغلب بیلبوردهای شهر جولانگاه تبلیغات کالاهای خارجی شده‌اند.
آمارها مدعی هستند که در حال حاضر بیش از 2000 بیلبورد فقط در سطح شهر تهران وجود دارد که مالکیت‌شان بین شرکت‌های مختلف تبلیغاتی تقسیم شده است و آنها متناسب با محل، منطقه، میزان رفت و آمد و عواملی از این دست این سازه‌ها را با قیمت‌های مختلف به متقاضیان این تبلیغات ارائه می‌دهند.

پرداخت میلیاردی در ماه برای قبولی در کنکور
رصد کردن 2000 بیلبورد در تهران و محصولات معرفی شده روی آنها کار آسانی نیست، اما یکی از معتبرترین شرکت‌های ارائه کننده تبلیغات محیطی فهرستی از کالاهای روی بیلبوردهای سطح شهر تهران را دو ماه پیش در اختیار روزنامه جام‌جم گذاشته است.
فهرستی که شامل 365 بیلبورد در سطح شهر تهران می‌شود. با نگاهی به این فهرست و قیمت‌های ارائه شده و البته محصولات تبلیغ شده می‌توان به نتایج قابل توجهی دست یافت.
نتایجی که می‌توان تا حدودی به همه بیلبوردهای سطح شهر هم تعمیم داد. به عنوان مثال، یک ناشر کنکوری و کمک‌درسی به تنهایی در حال حاضر صاحب 22بیلبورد فقط از یک شرکت در سطح شهر تهران است.
با نگاهی به فهرست قیمت‌ها می‌توان متوجه شد این ناشر برای اجاره فقط یک ماه، آن هم از یک شرکت تبلیغات محیطی در تهران مبلغ 5میلیارد و 641 میلیون تومان می‌پردازد.
این در حالی است که با توجه به هرم جمعیتی ایران حالا تعداد صندلی دانشگاه‌های ایران بیش از ظرفیت پذیرش در کنکور است و برای قبولی در دانشگاه حتی نیازی به دادن کنکور هم نیست!
در شرایطی که هر روز خبر از کوتاه شدن سفره شهرداری به گوش می‌رسد و بحث جیب خالی شهرداری نقل هر مجلسی شده است و شهرداری مدام دم از درآمدهای پایدار می‌زند، کسب درآمد از بیلبوردهای تبلیغاتی می‌تواند به‌عنوان یکی از راه‌های اساسی و درآمدی پایدار، شهرداری را از بحران بی‌پولی برهاند.
اما آن طور که یکی از اعضای پیشین شورای شهرمی‌گوید بیلبوردهای تبلیغاتی تهران در دستِ 7 یا 8نفر بوده و درآمدشان به جیبِ شهرداری نمی‌رود.
محمدمهدی تندگویان (عضو شورای شهر چهارم) پیش‌تر گفته بود در واگذاری بیلبوردهای تبلیغاتی رانت آشکاری وجود دارد و بذل و بخشش یک مدیر شهری نمایه کوچکی از رانت موجود در این مقوله است.
اما «محمود میرلوحی» یکی از اعضای فعلی شورای شهر در تازه‌ترین موضع‌گیری‌اش در رابطه با بیلبوردها از کلمه رانت استفاده نکرد اما گفت که در واگذاری بیلبوردها یک جای کار می‌لنگد.

ابهام در واگذاری بیلبوردها
عضو شورای شهر تهران با بیان اینکه بیلبورد‌های تبلیغاتی تهران به یکسری اشخاص حقیقی و حقوقی واگذار شده بود، از پس گرفتن آنها خبر داده، با این ‌وجود تاکید کرد که حتی در شرایط کنونی نیز ابهاماتی در واگذاری این بیلبوردها وجود دارد.
محمود میرلوحی که همواره از مدافعان اصلی درآمد پایدار در شهرداری بوده، در پاسخ به این سوال که آیا شورای شهر جدید بالاخره توانست تکلیف بیلبوردهای تبلیغاتی را به عنوان یکی از منابع اصلی درآمد پایدار روشن کند و به رانت آن پایان دهد، به ایلنا گفت: در جریانِ تنظیم بودجه سال 97 شهرداری تهران، تصمیمات بسیار خوبی در این زمینه گرفته شد.
منابع درآمدی شهرداری به شدت پراکنده بود و سعی کردیم منابع را از جمله در خصوص بیلبوردها متمرکز کنیم.
برخی از بیلبوردهای تبلیغاتی در اختیار مراکزی که نباید قرار داشت.
درحالی که براساس مقررات، منظر شهر و هر آنچه در شهر دیده می‌شود باید زیر نظر شهرداری باشد. این قوانین شامل پادگان‌ها و استادیوم‌ها نیز می‌شود و به غیر از تابلویی‌ که عنوان مجموعه را مشخص می‌کند، باید برای نصب هرگونه بیلبورد دیگری از شهرداری مجوز کسب کنند.
با توجه به اینکه در شهری مانند تهران رقم‌های تبلیغاتی بسیار بالاست، اما میرلوحی سهم شهرداری از درآمدهای کلان بیلبوردها در سال گذشته را فقط 150میلیارد تومان اعلام کرد که این نشان از رانت کلان در این زمینه است.

اگر لازم باشد فهرست را منتشر خواهیم کرد
عضو شورای شهر تهران افزود: فعلا قصد انتشار جزئیات آن را نداریم، اما اگر لازم باشد این فهرست را منتشر خواهیم کرد و مشخص می‌کنیم که سال 95 و 96 چه کسانی، به غیر از سازمان زیباسازی، این بیلبوردها را در اختیار داشته‌اند.
در حال حاضر بیشتر این بیلبوردها را از اختیار این اشخاص حقیقی و حقوقی درآورده‌ایم و اگر غیر از این موردی مشاهده شود، غیرقانونی است.
وی در پاسخ به این سوال که چه تعداد تابلو در شهر وجود دارد و به چه قیمتی واگذار می‌شود و آیا سرانجام ابهامات برطرف شده یا خیر؟ گفت: امسال پیش‌بینی کرده‌ایم که بتوانیم از محل بیلبوردهای تبلیغاتی، 500 میلیارد تومان درآمد کسب کنیم. اما سازمان زیباسازی نیز وظایف مهمی به عهده دارد و نیازمند بودجه است.
سال گذشته فقط 150میلیارد تومان و امسال با نگاه خوشبینانه 500 میلیارد تومان از این طریق درآمد خواهیم داشت.

یک جای کار لنگ می‌زند
میرلوحی از وجود برخی ابهامات خبر داده و با بیان اینکه سازمان زیباسازی اعلام کرده است که نمی‌تواند این 500 میلیارد تومان را محقق می‌کند، خاطرنشان کرد: این نشان می‌دهد که یک جای کار لنگ می‌زند.
اگر قرار است تبلیغات بشود و چشم مردم به زحمت بیفتد، باید هزینه‌اش پرداخت شود.
با یک حساب سرانگشتی می‌توان گفت، امروز در تهران با توجه به تردد زیاد و جمعیت چند میلیونی، بیش از 10هزار میلیارد تومان پول برای تبلیغات پرداخت می‌شود، اما سهمی از این درآمد به شهرداری تعلق نمی‌گیرد.
روزنامه همدلی
1735
انتهای پیام ∎​