گروه بین‌الملل مهر: چندروزی است که با سوء قصد به «المار ولی‌اف» استاندار گنجه در کشور آذربایجان، فضای سیاسی این کشور ملتهب شده و اعتراضات مردمی در شهر گنجه دومین شهر بزرگ این کشور رو به فزونی گذاشته است. ولی‌اف یکی از مقامات دولت آذربایجان بود که علنا با فعالیت‌های مذهبی در این کشور مخالفت می‌کرد و فشارهای بسیاری را بر مسلمانان آذری وارد کرده بود. ضارب ولی‌اف، فردی به نام یونس صفراف است که توسط نیروهای امنیتی آذربایجان دستگیر شده و تصاویری از او منتشر شده که مورد شکنجه قرار گرفته است. علی حسن اف معاون رئیس جمهور آذربایجان نیز درباره آخرین وضعیت جسمانی المار ولی اف پس از سو قصد گفته که وضعیت وی رو به بهبود است. به گزارش تلویزیون اینترنتی کانال ۱۳ جمهوری آذربایجان، ولی‌اف برای مداوا به اسرائیل فرستاده شده است.

فشار روز افزون باکو بر شیعیان

پس از سوءقصد به ولی‌اف، دولت آذربایجان بهانه‌ای تازه پیدا کرد تا سخت‌گیری‌های بیشتری بر جمعیت ۸ میلیونی شیعه این کشور که حدود ۸۵ درصد از جمعیت این کشور را تشکیل می‌دهند، اعمال کند. باکو انگشت اتهام خود را به سوی گروه‌های شیعه نشانه رفته و همین امر باعث شده تا مسلمانان این کشور نسبت به سوءظن دولت واکنش نشان داده و دست به تجمعات اعتراض‌آمیز دیگری نیز بزنند. این در حالی است که خبرگزاری رسمی «آذرتاج» که به دولت آذربایجان و سرویس‌های امنیتی این کشور وابسته است، تلاش کرده تا معترضان را گروهی از افراط‌گرای دینی متشکل از ۱۵۰ تا ۲۰۰ نفر جا بزند که در برابر فرمانداری گنجه تظاهرات غیرمجاز برگزار کردند.

از سوی دیگر انتشار عکس‌های یونس صفر اف ضارب استاندار در حالیکه به شدت شکنجه شده بود، موج دیگری از خشم را در میان مردم به وجود آورد.

عکس منتشر شده از ضارب استاندار گنجه پس از شکنجه

در جریان اعتراضات مردمی، درگیری‌هایی بین نیروهای پلیس و تجمع‌کنندگان به وقوع پیوست که منجر به ضرب و جرح معترضان و دستگیری بیش از ۷۰ نفر از آنها شد. این درگیری‌ها با کشته شدن ۲ مامور پلیس وارد فاز جدیدی شده است. بنا به این اعلام رسمی پلیس آذربایجان، ۲ افسر پلیس کشته شده، «القار بالاکیشی اف» و «صمد عباس اف» نام داشتند. از سوی دیگر دولت آذربایجان نیز ۱۲ تن از فعالان مذهبی این کشور را به جرم همدستی با ضارب دستگیر کرده است. همچنین حدود ۳۰ نفر از شهروندان آذری نیز که در فضای مجازی در حمایت از یونس مطالبی منتشر کرده‌اند دستگیر شده اند و از سرنوشت‌شان خبری نیست.

روایت دولت آذربایجان از سوءقصد نافرجام به «ولی‌اف»

 المار ولی اف فرماندار شهر گنجه دوازدهم تیر ماه جاری به همراه محافظ‌اش به ضرب گلوله در مقابل ساختمان فرمانداری توسط فردی بنام «یونس صفراف» مورد سوءقصد قرار گرفت.

خبرگزاری رسمی «آذرتاج» به نقل از گزارش مشترک وزارت کشور، سرویس امنیت دولتی و دادستانی کل جمهوری آذربایجان، به تازگی نتایج تحقیقات در مورد قتل ولی‌اف را منتشر کرد و در آن مدعی شد که صفراف تبعه روسیه بوده و در سال ۲۰۱۶ مدتی در ایران حضور داشته و پس از آن به سوریه رفته تا آموزش نظامی ببیند.

دولت الهام علی‌اف در سال‌های اخیر تلاش بسیاری کرده تا هر گونه تحرکات شیعیان این کشور را محدود کرده و آنها را منتسب به جمهوری اسلامی ایران کند.

پاسپورت یونس صفراوف شهروند روس‌تباری که به استاندار گنجه سوءقصد کرد

واکنش سخنگوی وزارت خارجه ایران به دروغ‌پردازی باکو

در همین رابطه سخنگوی وزارت خارجه کشورمان، در نشست خبری هفتگی خود به این ماجرا واکنش نشان داد و هر گونه اقدام خشونت آمیز را تقبیح کرد.

بهرام قاسمی در پاسخ به این سؤال که موضع ایران در قبال اتهام به سوءقصد به استاندار گنجه‌ آذربایجان چیست؟ اظهار داشت: هر اقدام خشونت‌آمیز در جهان به هر شکلی که باشد، از دیدگاه  ایران همواره محکوم است و امیدوارم که دیگر شاهد چنین وقایعی در هیچ‌ کجای جهان نباشیم و بخصوص در مورد کشورهای همسایه چرا که ایران تمایل دارد که این کشورها بتوانند در سایه ثبات سیاسی و اقتصادی در کشورهای خود به سمت توسعه مستمر حرکت داشته باشند.

المار ولی اف کیست؟

المار ولی اف  ۵۸ ساله، متخصص مهندسی فناوری است و تحصیلات حقوق خود را نیز در دانشگاه باکو گذرانده است. او از فوریه ۲۰۱۱ به عنوان استاندار گنجه انتخاب شد و از همان روز به سبب سیاست‌های ضدمذهبی که اتخاذ کرده بود مورد انتقادهای بسیاری قرار گرفت.

ولی‌اف عضو حزب آذربایجان نوین، حزب وابسته به ریاست جمهوری و قدرتمندترین حزب این کشور است که روابط نزدیکی نیز با رژیم اسرائیل دارد؛ روابطی که البته مخالفت‌های آشکار شیعیان را نیز در برابر خود می‌بیند.

شاهدان عینی، سیاستمداران و فعالان برجسته آذربایجانی وی را بعنوان فردی ظالم، هتاک و جاه طلب، مستبد و ضدیت با تشیع می شناسند. در همین رابطه محمد اصغراف فعال شیعه آذربایجانی در پاسخ به خبرگزاری مهر درباره چرایی این اتفاقات گفت: «المار ولی اف که از سال ۲۰۱۱ استاندار گنجه شده بود، نوعی خدایی برای خود متصور بود و می گفت دستی بالاتر از من در این منطقه وجود ندارد. از ابتدا روابط بسیار خوب علنی با اسرائیل داشت. از نزدیک ترین افراد به سفارت اسرائیل بود و این مسئله اصلا مخفی نبود.»

وی با بیان اینکه مردم گنجه از توهین‌های مکرر المار ولی اف به مقدسات خود به ستوه آمده اند گفت: استاندار گنجه به مقدسات اسلامی توهین می‌کرد و مجالس امام حسین «ع» را که در دوره سیطره شوروی کمونیستی هم تعطیل نشده بود، تقریبا ممنوع کرد و مانع عزاداری شیعیان شده بود.

این فعال مدنی آذربایجانی همچنین گفت: فردی که به استاندار سوءقصد کرده، یونس صفراف نام دارد و روزنامه‌ها گفته‌اند که حدود یک سال قبل نیز با پلیس درگیری داشته و اسلحه یکی از ماموران را گرفته و فرار کرده است. صفراف با همان اسلحه یک بار دیگر نیز به المار ولی‌اف کرده بود ولی موفق نشده بود.

بازدید المار ولی‌اف استاندار گنجه از کنسولگری آذربایجان در شهر تبریز

گروه‌های اسلامی آذربایجان از ضارب حمایت نمی‌کنند

محمد اصغراف فعال شیعه آذربایجانی با رد هرگونه حمایت گروه های اسلامگرا از یونس صفراف افزود: ضارب استاندار یک جوان مذهبی بود و نمی‌شود آن را رد کرد؛ اما اینکه با یک گروه خاصی مرتبط بوده باشد، نه اینطور نیست. یونس صفراف احتمالا از هتک حرمت‌هایی که ولی اف نسبت به مقدسات اسلامی و همچنین توهین هایی که به مردم می‌کرد، عصبانی بوده و دست به این اقدام خودسرانه زده است.

وی افزود: ولی اف آن قدر در حق مردم گنجه بدی کرده بود که پس از انتشار خبر سوءقصد، مردم خیلی خوشحال بودند و با پرچم آذربایجان به خیابان ریختند و شادی کردند. شاید بیش از ۹۰ درصد کسانی که خوشحالی کردند افرادی بودند که چندان مذهبی هم نبودند و تنها از ظلم‌های استاندار به ستوه آمده بودند.

کامل اروج اف یک فعال سیاسی دیگر آذربایجانی نیز در گفتگو با خبرگزاری مهر، از تلاش‌های برخی از دولتمردان و رسانه‌های آذربایجانی برای ارتباط دادن ماجرای ولی‌اف به ایران انتقاد کرد.

وی اظهار داشت: بعضی رسانه‌های ضددین و بعضی نمایندگان مجلس آذربایجان، کلا کارشان بدگویی از ایران است و درآمدشان هم از این طریق تامین می‌شود. اینها هستند که ایران را متهم هر اتفاقی که در آذربایجان می‌افتد می‌کنند و از نظر ما حرف‌شان اعتباری ندارد.

این فعال سیاسی آذربایجانی افزود: بنا بر ادعای خود دولت، یونس صفراف سال ۲۰۱۶ در ایران و سوریه بوده و دولت می‌توانسته طی این ۲ سال که صفراف را دستگیر کند، اما این کار را نکرده است.

اروج‌اف همچین گفت: اخیرا در آذربایجان هرکس به هرچیز اعتراض کند متهم به جاسوسی برای ایران می‌شود، این یک حربه است برای اینکه مخالفین حکومت را سرکوب کنند.

شکاف بزرگی میان مردم و حاکمیت آذربایجان ایجاد شده است

از سوی دیگر عارف حاجیلی، رئیس حزب مساوات جمهوری آذربایجان در گفتگو با تلویزیون اینترنتی کانال ۱۳ جمهوری آذربایجان، گفت: این حادثه نشان داد که مردم آذربایجان از دولت ناراضی هستند و از عملکرد نمایندگان دولت آذربایجان در شهرها رضایت ندارند. معمولا هنگامی که چنین حوادثی در آذربایجان روی می دهد مردم کشورمان تنش و یا مسئله ای را ایجاد نمی کنند، اما این بار مانند سابق نبود و مردم (علیه حاکمیت) تظاهرات کردند.

وی تصریح کرد: دولت باید این مسائل را در نظر بگیرد. اگر کشور را نمایندگان مردم و کسانی که مردم آن ها را انتخاب می‌کند اداره نکند، واکنش جمعیت به حوادثی از قبل چیز دیگری نخواهد بود. مقامات حاکمیت از طرف مردم انتخاب نمی‌شوند، به همین دلیل شکاف بزرگی میان مردم و حاکمیت ایجاد شده است.

حاجیلی در ادامه گفت: در شبکه های اجتماعی واکنش‌های زیادی نسبت به این موضوع وجود دارد. فردی نوشته بود که حس نفرت مردم مرا می‌ترساند، مردم عصبانی هستند.

رئیس حزب مساوات آذربایجان، افزود: اگر در کشور اصلاحات اجرا نشود و پارلمان نماینده مردم نباشد و ملت آذربایجان با اراده خود رئیس جمهور را انتخاب نکنند، در آینده نیز طبیعتا شاهد وقوع این گونه حوادث و عمیق‌تر شدن شکاف میان دولت و مردم خواهیم بود. شاید روزی خشم مردم به صورت انفجاری بزرگ خود را نشان دهد.