صاحب‌خبر - به گزارش سرويس اقتصادي آريا، حسين شيرزاد، عنوان کرد: تاکنون 448 آبخوان زيرزميني مشترک و مرزي در سطح جهان شناخته شده است و تقريبا 60 درصد از تمام آب‌هاي شيرين در حوزه‌هاي مرزي جريان مي‌يابد. وي افزود: برنامه ريزي بهره برداري از منابع آب هاي مرزي در جهان و ايران، پديده جديدي نيست. اين رويکرد برانتقال آب حوضه هاي مرزي به حوضه داخلي استوار است. بهترين الگوي آن هم، تفاهم با کشور همجوار براي بهره برداري مشترک و تثبيت حقابه و استفاده از حقابه ملي در قلمرو سرزميني است ولي در محدوده هايي که بدليل ساختار ژئومرفولوژيک يا سياسي و يا ناهمگني فضايي دو سوي مرز چنين امکاني وجود ندارد يا محقق نشده، رويکردهاي متفاوتي شکل گرفته است. که زمينه بهره برداري مناسب و پايدار از منابع آب مرزي که از کشور خارج مي‌شود را فراهم مي سازد و مهمترين هدف آن ممانعت از خروج آب از کشور در درجه اول و پي آمدهاي توسعه اي در حوضه هاي داخلي است. شيرزاد در ادامه افزود: در اين رابطه براساس سياستهاي وزارت جهاد کشاورزي، طرح جامع شبکه هاي آبياري و زهکشي فرعي رودخانه هاي مرزي کشور در شش استان با مساحت 216805 هکتار که شامل استانهاي آذربايجان شرقي در 3 شهرستان با مساحت 18840 هکتار , آذربايجان غربي در 6 شهرستان با مساحت 61570 هکتار , اردبيل در 4 شهرستان با مساحت 37888 هکتار , ايلام در 4 شهرستان با مساحت 29694 هکتار , کرمانشاه در 7 شهرستان با مساحت 52003 هکتار , کردستان در 3 شهرستان با مساحت 16810 هکتار در دست اجرا ميباشد. بطور کلي طرح در 6 استان , 27 شهرستان و 74 پروژه اجراء مي گردد. وضعيت مطالعات و اجراي نظامهاي بهره برداري در کل طرح شامل 107684 هکتار در دست اجراء ، 111439 هکتار آماده بهره برداري مي باشد. مديرعامل سازمان مرکزي تعاون روستايي ايران، جمهوري اسلامي ايران با کشورهاي همجوار داراي مرزهاي آبي متعدد و متنوعي مي باشند. نزديک به 22درصد (1918 کيلومتر) از مرز مشترک کشور را 26 رودخانه کوچک و بزرگ تشکيل مي دهند. (کل مرزهاي کشور حدود 8755کيلومتر است که از اين مقدار 2700 کيلومتر از آن دريائي و 4137 کيلومتر نيز خشکي است). وي افزود: بزرگترين مرز رودخانه اي مربوط به روخانه ارس به طول 475 کيلومتر و کوچکترين مرز رودخانه اي مربوط به رودخانه ديرج به طول تنها 2.5 کيلومتر و قسمتي از مرز مشترک ايران با عراق مي‌باشد. نزديک به 22درصد (1918 کيلومتر) از مرز مشترک کشور را 26 رودخانه کوچک و بزرگ تشکيل مي دهند. (کل مرزهاي کشور حدود 8755کيلومتر است که از اين مقدار 2700 کيلومتر از آن دريائي و 4137 کيلومتر نيز خشکي ميباشد). شيرزاد گفت: در حال حاضر، 10 درصد از کل منابع آب تجديدپذير کشور (حدود 130 ميليارد مترمکعب) از منابع ورودي، از حوضه‌هاي مشترک با کشورهاي همجوار تامين مي‌شود که با توجه به بحران عمومي آب در کشور از اهميت ويژه‌اي برخوردار است. حجم کل آب خروجي از کشور که معمولاً در بيلان‌هاي سالانه منعکس نمي‌شود حدود 3 تا 4 درصد کل آب تجديدپذير برآورد مي‌شود. در نتيجه موضوع اولويت برنامه ريزي راهبردي مديريت منابع آب در اين حوضه‌ها و قلمرو سرزميني مرزي، از اولويت و اهميت ويژه برخوردار شده است. به گفته شيرزاد، پيگيري اين مسئله، توام با درک عميق اين قضيه است که بطور تاريخي ايران، همواره بر سر تقسيم آبهاي مرزي با همسايگان خود مسئله داشته است و در چهارسوي خود حوضه هاي آبريز مشترک و رودخانه هاي مرزي مهمي مانند اروند رود، هيرمند، هريرود، اترک و ارس با همسايگان خويش دارد، معاهده ها و حکميت هاي صورت گرفته درطول ساليان گذشته نشان از اهميت موضوع رودخانه هاي مرزي درمناسبات با همسايگان دارد. معاون وزير کشاورزي گفت: روشن شدن جنبه هاي حقوقي اين اختلافات و شفاف سازي در مورد حق و حقوق و اختيارات دولتهاي ساحلي مي تواند راهگشاي حل تنش و حتي جلوگيري از بروز تنش باشد. در کنار مباحث بسيار مهمي نظير توسعه پايدار حوضه هاي رودخانه اي و مديريت يکپارچه منابع آبي و حفاظت از محيط زيست بررسي دکترين هاي حاکم بر بهره برداري از آبهاي مشترک ضرورت پيدا مي کند تا راه را براي رسيدن به توافقي پايدار هموار کند بنظر شيرزاد. براي تحقق الگوي توسعه جامع سرزميني در حوضه رودخانه مرزي با محوريت منابع آب الزاماً ، بايد برنامه ريزي راهبردي توسعه فضايي، صورت پذيرد در اين خصوص مقرر است در اين طرح طبق تفاهم نامه منعقد شده في مابين سازمان مرکزي تعاون روستايي و مجري طرح، پروژه اي به مساحت 216805 هکتار در قالب 189 تشکل در الگوهاي مختلف نظام بهره برداري ساماندهي گردد. از جمله اهداف مهم اين طرح افزايش بهره وي عوامل و منابع توليد , حفظ و پايداري مشارکت کشاورزان در بهره برداري و نگهداري شبکه هاي آبياري و ارتقاء نقش ذينفعان اصلي در اعمال مديريت واحد و يکپارچه در عرصه مديريت آب و کشاورزي مي باشد. رئيس سازمان مرکزي تعاون روستايي ايران، ابراز اميدواري کرد که اين طرح بتواند حوزه عمل تشکلهاي بخش کشاورزي را وسعت بيشتري بخشيده و به ايجاد اشتغال مولد در مناطق مرزي کمک شاياني نمايد. کدM-ch2531∎​