صاحب‌خبر - گروه فرهنگ و ادب - حوصله‌تان سررفته، می‌خواهید تنها چند دقیقه از این حس فاصله بگیرید تا به کارهای‌تان برسید. ناخودآگاه دست‌تان سمت گوشی هوشمندتان می‌رود، قفل را باز می‌کنید و از منوی اپلیکیشن‌ها، آیکون رنگین‌کمانی‌اش را فشار می‌دهید. انگار عکس‌های خوشرنگ و لعاب شما را به سمت خودشان می‌کشند، عکس دخترکان زیبا، غذاهای لذیذ، مناظر دیدنی و .... در این بین عکس‌های خوبی که در آنها اصول عکاسی رعایت شده باشد، دیده می‌شود اما تا به حال به این فکر کرده‌اید در عرض چند سال چه شده که از عکس‌های آماتور اینستاگرام به عکاسی اصولی توسط کاربران معمولی رسیده‌ایم.
هشت سال پیش دو مهندس نرم‌افزار با همکاری هم یک شبکه اجتماعی را بر مبنای عکس راه‌اندازی کردند. در ششم ماه فوریه ۲۰۱۰، اینستاگرام برای اولین بار به صورت رسمی برای سیستم عامل آی‌اواس در اپ استور منتشر شد. حدودا دو سال بعد هم نسخه اندروید این اپلیکیشن در دسترس کاربران این سیستم عامل قرار گرفت و در کمتر از یک روز بیشتر از یک میلیون بار دانلود شد. این شبکه اجتماعی امروز به شکل وب و همچنین تحت سیستم‌عامل ویندوز هم فعالیت می‌کند.
زمانی که این اپلیکیشن ارائه شد، کاربران این شبکه اجتماعی از کسانی که هنوز در این اپلیکیشن ثبت‌نام نکرده بودند، دعوت می‌کردند تا اکانتی در آن داشته باشند. تصویرمحور بودن این برنامه به کمکش آمد و هر روز به کاربران آن اضافه شد، ابتدا کاربران با به اشتراک گذاشتن عکس‌های آماتوری که از زندگی روزمره خود می‌انداختند، در این شبکه اجتماعی فعالیت می‌کردند اما با افزایش کاربران و فعالیت‌‌شان، نوعی چشم و هم‌چشمی برای به اشتراک گذاشتن عکس‌های بهتر و خاص‌تر و به دنبال آن بیشتر دیده شدن و لایک گرفتن، کاربران این شبکه اجتماعی تلاش کردند تا ترفندهایی را بیاموزند تا عکس‌های بهتر و حرفه‌ای‌تری بیندازند.
عکاسی با موبایل به یک عادت جذاب برای کاربران اینستاگرام تبدیل شده است. امروزه جشنواره‌های مختلف با موضوعات گوناگون از عکس‌های اینستاگرامی برگزار می‌شود اما آیا این عکس‌ها، از لحاظ حرفه‌ای عکس‌هایی منطبق با اصول عکاسی هستند؟ اگر چرخی در اینترنت بزنید، وبگاه‌هایی با تمام جزئیات به ساده‌ترین روش ممکن، چگونه حرفه‌ای عکاسی کردن با گوشی موبایل را آموزش می‌دهند. البته اپلیکیشن‌های زیادی هم در این زمینه به کمک کاربران آمده است تا در عکاسی و ویرایش عکس‌ها آنان را یاری کند.
اینستاگرام با عکاسی حرفه‌ای در تضاد است؟
به جز کاربران عادی، عکاسان زیادی هم در اینستاگرام فعالیت می‌کنند، برخی معتقدند گرچه این شبکه مجازی به کمک کاربران عادی می‌آید تا عکس‌های حرفه‌ای‌تری بگیرند اما ممکن است عکاسان را به دام بیندازد. مهدی مقیم‌نژاد، عکاس، در این زمینه به ایسنا گفته بود: به نظر من به جای مقابله با پدیده‌ها و جریان‌های فراگیری چون شبکه‌های اجتماعی، بهتر است با آنها همراه شویم. زمانی که دوربین عکاسی اختراع شد، نظریه‌پردازان معتقد بودند که هنر عکاسی زمانی به صورت همگانی و فراگیر درمی‌آید؛ در دنیای امروز با عکاسی بوسیله موبایل و اشتراک‌گذاری عکس‌های مختلف این مسئله محقق شده است. وقتی به وسیله شبکه‌های اجتماعی و پدیده‌هایی مانند اینستاگرام این امکان فراهم شده، چرا باید استفاده از آن را برای عکاسان محدود کرد؟ در کشورهایی که به کار عکاسی به عنوان یک کار فرهنگی نگاه می‌کنند و عکاس یک فعال فرهنگی است، چنین مناقشاتی بی معنا است.
مقیم‌نژاد ادامه داد: عکاسی حال حاضر دنیا در بخش‌های مختلفی چون عکاسی حرفه‌ای، روشنفکرانه و نمایشی و فتوژورنالیسم در جریان است و هر کدام از این شاخه‌ها هم کار خودشان را می‌کنند. اینستاگرام محلی برای عرضه و ارائه عکس‌های متنوع در این شاخه‌هاست و الزاما تداخلی بین آنها ایجاد نمی‌کند. به اعتقاد من وجوه مثبت این پدیده آن‌قدری هست که می‌توان از وجوه منفی‌اش چشم‌پوشی کرد. البته باید به این نکته توجه کرد که اینستاگرام یک فضای به شدت عمومی است و نه کسانی که عکس می‌گذارند عکاسان حرفه‌ای هستند و نه آن‌هایی که کامنت می‌گذارند، منتقدان واقعی اما بعضی وقت‌ها عامی‌ترین مردم چیزهایی در یک عکس می‌بینند که خود مولف هرگز پیش‌بینی نمی‌کرده است و این می‌تواند برای عکاس کمک بزرگی باشد.
این عکاس درباره نقش این شبکه اجتماعی در علاقه‌مند‌سازی افراد آماتور به عکاسی نیز گفت: ما با موجی از افراد آماتور مواجه هستیم که علاقه‌مند به حضور در دنیای حرفه‌ای عکاسی هستند و اینستاگرام به آنها کمک می‌کند. استقبال این افراد از عکاسی، فرهنگ تصویری عموم مردم را ارتقا می‌دهد. همین افراد آماتور چند وقت بعد از اینکه با موبایل عکاسی می‌کنند، به صورت جدی به عکاسی حرفه‌ای فکر می‌کنند و سطح آگاهی‌شان از عمل عکس گرفتن بالا می‌رود.
عکاسان حرفه‌ای در اینستاگرام چه می‌کنند؟
شاید برای شما هم این سوال پیش بیاید که اصلا چرا عکاسان در اینستاگرام عضو هستند، وقتی می‌توانند آثارشان را در گالری‌ها به نمایش بگذارند؟ بر طبق یک نظرسنجی همگانی مشخص شد سه دلیل اصلی برای انتخاب و استفاده از اینستاگرام توسط عکاسان حرفه‌ای و نیمه‌حرفه‌ای وجود دارد. این دسته از افراد از این شبکه اجتماعی به عنوان یک ابزار خلاق استفاده می‌کنند. همچنین این اینستاگرام می‌تواند خیلی سریع رضایت فرد را جلب کند و در ضمن راهی ساده باشد برای امتحان کردن ایده‌های آنی، دیدن عکس‌های قدیمی با نور جدید یا حتی استفاده از عکس‌های لحظه‌ای که قرار نیست در نهایت در آلبوم کار عکاس قرار بگیرد. این عکس‌های کوچک هستند که می‌توانند باعث شکوفا شدن یک عکاس پرتلاش شوند چون در این شبکه نیازی نیست از نویزهای اضافه و جزئیات ریز ایراد گرفته شود.
همچنین عکاسان می‌توانند از اینستاگرام برای ارتباط برقرار کردن با عکاسان دیگر بهره ببرند. وجه اجتماعی اینستاگرام برای دیدار با دوستان عکاسی که کار آنها به یکدیگر انگیزه می‌دهد، دیدار با مدل‌ها، متخصصان مُد و افراد دیگری که می‌توانند انگیزه‌بخش یا مناسب برای همکاری باشند، فوق‌العاده است.
از سوی دیگر می‌توان از این شبکه اجتماعی برای آگاهی دادن از حرفه خود استفاده کنند. چون رسانه‌های اجتماعی جنبه بسیار مهمی در اکثر حرفه‌های کوچک دارند. اینستاگرام وسعت پیدا کرده و همچنان هم به رشد خودش ادامه می‌دهد. گرچه اینستاگرام برای عکاسان در سطح داشتن یک سایت آلبوم کار تمام عیار و کامل نیست ولی مزایای خاص خودش را هم دارد.∎
نظر شما