پس از برد بلژیک مقابل برزیل در دور حذفی جام جهانی، مطهری در اینستاگرام خود به این موضوع معترض شد و به تیم‌هایی همچون بلژیک، فرانسه و آلمان، به‌عنوان سوژه اصلی نقد خود اشاره کرد. اما پس از فینال جام جهانی و قهرمانی فرانسه، او در توییتی، قهرمانی فرانسه را قهرمانی قاره آفریقا در جام جهانی خواند.

در این بین، ایرانیان زیادی هستند که در تیم‌های باشگاهی مختلف کشورهای دیگر بازی می‌کنند و با پیشنهاد بازی برای تیم‌های ملی آن کشورها روبه‌رو می‌شوند. برای مثال، «سامان قدوس» که بازی در تیم ایران را انتخاب کرد، از تیم ملی سوئد هم پیشنهاد داشت و یا «دنیل ارزانی» که در استرالیا از پدر و مادری ایرانی به دنیا آمده، ولی بازی در تیم استرالیا را انتخاب کرد.

** این مهاجران غریبه
نگاه مطهری به حضور بازیکنانی با ریشه‌های نژادی مختلف در تیم‌های اروپایی مثل فرانسه، آلمان و بلژیک ناشی از تفکری است که مهاجران را غریبه در نظر می‌گیرند. فوتبالیست‌هایی با ریشه‌های آفریقایی، تنها بخشی از افرادی هستند که به هر نحوی کشور خود را ترک و در کشور جدید، با پذیرفتن تابعیت جدید زندگی می‌کنند.
برخی کشورهای اروپایی میزبان‌ خوبی برای مهاجران هستند و ضمن پذیرش آنها، فضا را برای فعالیت‌های معمول مهاجران آماده می‌کنند. البته مهاجران در همه کشورها بدون مشکل نیستند و موارد متعددی از مشکلات و مسائل آنها گزارش می‌شود، اما برخورد با آنها به مثابه شهروند درجه دو تنها در برخی کشورها اتفاق می‌افتد.

** ایرانی‌ها و مهاجرت
پدیده مهاجرت برای ایرانی‌ها غریبه نیست. علاوه بر جمعیت قابل توجهی از ایرانی‌ها که به هر دلیل، سالانه ترک وطن می‌کنند و در کشوری جدید برای مدتی موقت و یا دائمی ساکن می‌شوند، جمعیت قابل توجهی از افغان‌ها نیز به دلیل مشکلات ناشی از بیکاری و جنگ در ایران زندگی می‌کنند که متأسفانه گاهی گزارش‌هایی از برخورد نامناسب ایرانیان و افغان‌ها منتشر می‌شود. همین مسأله سبب می‌شود تا قدری در این باب حساسیت به خرج دهیم و به هر اتفاقی در این مورد واکنش داشته باشیم.

** نقد مطهری از نگاه جهان‌وطنی
برخی معتقدند نوع مواجهه علی مطهری در یادداشتی که می‌نویسد، ناشی از نگاهی است که در بین ایرانی‌ها رواج دارد. به باور آنها وابستگی سرزمینی تا جایی مورد پذیرش است که مرزهای اخلاقی و انسانی را تحت تأثیر قرار ندهد و انسان‌ها باید حق داشته باشند تا کشوری را که می‌خواهند برای زندگی انتخاب کنند. اگر کسی در یک جغرافیا احساس خلأ می‌کند و مشکلاتی دارد باید بتواند با تغییر، زندگی جدیدی را احساس کند. به اعتقاد این گروه، در دنیای امروز با توجه به توسعه فضای ارتباطی و متصل شدن افراد از فضاهای مختلف به یکدیگر، سخن گفتن از ناسیونالیسم در معنای کلاسیک آن کار بسیار سختی است.

این نگاه البته منتقدانی دارد و نه تنها برخی کشورهای در حال توسعه، که بسیاری کشورهای غربی نیز آن را صرفا زیبا در کلام و مشکل در عمل ارزیابی می کنند.
به هر روی، در جهان امروز پدیده مهاجرت ابعاد تازه‌ای به خود گرفته است و باید مختصات آن را به درستی شناخت و آن گاه است که می توان تحلیل درستی در این زمینه داشت.

مهدی نجفی‌خواه
**اداره‌کل اخبار چندرسانه‌ای**ایرنا پلاس**